ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ نمایندگان مجلس با توجه به وظایفی که در تدوین قانون، تحقیق، تفحص و پیگیری برای اجرای بهتر قانون دارند، در توسعه و بالندگی فضای فرهنگی نیز، دوشادوش اهالی فرهنگ و ادب، استادان، فرهیختگان و علاقه‌مندان این حوزه، می‌توانند نقشی مؤثر ایفا کنند. فعالان فرهنگی زیادی در رشته‌های مختلف در این شهر فعالیت می‌کنند که بخش مهمی از فعالیت آن ها، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به سیاست گذاری‌های کلان فرهنگی که نمایندگان در مجلس شورای اسلامی تصویب می‌کنند، بستگی دارد. با نزدیک شدن به انتخابات و با توجه به هویت و سابقه تاریخی و فرهنگی غنی شهرمان، در این گزارش برآن شدیم تا به مطالبات برخی از اهالی فرهنگ و ادبیات از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بپردازیم و به یک سؤال پاسخ بدهیم؛ سهم مشهد در برنامه ریزی‌ها و سیاست گذاری‌های کلان فرهنگی چیست؟
مریم عرفانیان، نویسنده حوزه دفاع مقدس در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: از نامزد‌های مجلس شورای اسلامی انتظار داریم، همان گونه که پیش از انتخابات تبلیغ و صحبت می‌کنند، بعد از ورود به مجلس نیز بر همان منوال باشند. وقتی مردم با توجه به صحبت آن‌ها شرایطشان را می‌پذیرند و پای صندوق‌های رأی می‌روند، آن‌ها نیز باید به تعهدات خود عمل کنند. در غیر این صورت می‌توان گفت به حق قانونی مردم عمل نکرده اند. اگر درباره مسائلی مانند مهار تورم، اشتغال زایی یا موضوع‌های دیگری که دغدغه مردم است و نیاز‌های امروز کشور را شامل می‌شود قول‌هایی بدهند، حرف هایشان مصداق حق الناس است.
این نویسنده با اشاره به مشکلات حوزه فرهنگ و ادبیات می‌گوید: در کشور ما نویسنده‌ها با مشکلات زیادی روبه رو هستند؛ به عنوان مثال، سال‌ها طول می‌کشد تا یک کتاب چاپ شود، بعد از آن هم دیده نمی‌شود. برخی ناشران کتاب‌ها را رد می‌کنند و ما باید مدت زمان زیادی را برای پیدا کردن ناشر دیگری صرف کنیم تا آن را به چاپ برسانند، البته من برای چاپ کتاب‌های خود با چنین مشکلی روبه رو نشده ام، اما شاگردانی دارم که گاهی اوقات سال‌ها طول می‌کشد تا کتاب‌های شان چاپ شود. این موضوع مربوط به نمایندگانی است که در این حیطه تخصص داشته باشند، زیرا در زمینه چاپ و نشر مسائل و مشکلات زیادی وجود دارد. او در ادامه صحبت هایش از این می‌گوید که حوزه چاپ و نشر در هر برهه‌ای مشکلات خاص خود را دارد که در اینجا مجال گفتن آن نیست. نمایندگان مجلس و تمام مسئولان باید به کسانی که در زمینه فرهنگ کشور فعالیت می‌کنند بها بدهند، چون مسائل فرهنگی هر کشور سازنده پایه و بنیان مسائل دیگر است. اگر منابع فرهنگی خود را غنی نکنیم، فرهنگ کشور متضرر می‌شود و مجبور هستیم آن را به فرهنگ کشور‌های خارجی گره بزنیم.
«نامزد‌های مجلس شورای اسلامی پس از آنکه موفق شدند در این نهاد حضور پیدا کنند، باید با اهالی فن هم فکری کنند و یک اتاق فکر تشکیل دهند که از هر صنفی در آن حضور داشته باشند. این افراد اگر می‌خواهند در حوزه فرهنگی فعالیت داشته باشند، باید با بزرگان شهر جلسه‌هایی برگزار و از اندیشه‌ها و تجربیات آن‌ها استفاده کنند، هم تجربیات تلخ و هم تجربه‌های شیرین. تجربه‌های تلخ برای جلوگیری از تکرار آن‌ها و تجربه‌های شیرین برای دوباره رقم خوردنشان.» این بخش دیگری از صحبت‌های عرفانیان است و در ادامه می‌گوید: هرکدام از ما به اندازه یک انگشت سبابه می‌توانیم رأی دهیم و آن انگشت مختص خود ماست. رد انگشت‌ها در دنیا تکرارشدنی نیست و کسی نمی‌تواند به جای ما رأی دهد. پس بهتر است از این موقعیت به بهترین شکل بهره ببریم.
سیدعلیرضا مهرداد، نویسنده و پژوهشگر حوزه دفاع مقدس نیز بر این باور است که خراسان رضوی، مطالبات فرهنگی زیادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی دارد. او می‌گوید: توجه به اشتراکات فرهنگی خراسان با دیگر کشورها، یکی از مهم‌ترین نکته‌هایی است که باید به آن توجه شود. کشور ما با افغانستان، تاجیکستان و بخش‌های مختلفی از کشور‌های دیگر، از نظر آثار، شخصیت ها، ابنیه، زبان و ادبیات اشتراکاتی دارد که متأسفانه به آن‌ها توجه نمی‌شود. اهمیت دادن به این موضوع‌های فرهنگی، می‌تواند در حوزه اقتصادی، سیاسی و گسترش و صدور انقلاب، برای ما آورده داشته باشد. متأسفانه هیچ برنامه جامع فرهنگی برای استفاده از این اشتراکات تاریخی، ادبی و هنری و مراوده اهل ادب و هنر با یکدیگر وجود ندارد. ایجاد نمایشگاه ها، کارگاه‌های گروهی، نشست‌های مشترک، رفت و آمد نویسندگان، پژوهشگران و ادیبان به کشور‌های دیگر، فراهم کردن فضای گفتگو و تعامل از مسائلی است که روی زمین مانده و دلیل آن وجود نداشتن برنامه مدون فرهنگی است.
مهرداد در ادامه صحبت هایش از لزوم وجود یک اتفاق فرهنگی سخن می‌گوید: مسائل مختلف فرهنگی استان باید با تشکیل اتاق فکر، برنامه ریزی و مدیریت شود. این کار مجلس شورای اسلامی است که بتواند چنین اندیشکده و پژوهشگاهی را در استان به وجود بیاورد. باتوجه به استعداد‌های فرهنگی، داستانی و ادبی که در مشهد وجود دارد و همچنین بارگاه ملکوتی امام رضا (ع)، به اولویت‌های فرهنگی رضوی، ادبیات دفاع مقدس، انقلاب، زیارت، مفاخر و باور‌های مردم باید توجه شود که این موضوع‌ها نیز جزو مطالبات ما از نمایندگان است.
سیدعلیرضا مهرداد با اشاره به بحث شناسایی و رصد جریان ادبی در استان می‌گوید: یک نفر باید در مشهد و استان پیدا شود و به سراغ تک تک نویسندگان برود تا ببیند چه می‌کنند، چه آرزویی برای نوشتن دارند، چه کار بر زمین مانده‌ای است که نمی‌توانند آن را به پایان برسانند، چه نیاز مالی و اطلاعاتی دارند و در نهایت چه پیشنهادی دارند؟ اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری و مراکز دیگر در طول این سال‌ها چنین کاری را انجام نداده اند. به عنوان مثال، نویسنده بزرگی، چون منصور انوری، در گوشه عزلت و در حال دست و پنجه نرم کردن با بیماری، در حال نوشتن یک شاهکار بزرگ رمان معاصر است؛ اثری که درباره انقلاب است و از سال۱۳۲۰ شروع می‌شود. دوازده جلد این مجموعه چاپ شده است، اما هیچ کس به سراغ نویسنده آن نرفته تا ببیند چه نیاز‌ها و مشکلاتی دارد. این یک نمونه از چندین نمونه است.
این پژوهشگر در بخش دیگری از صحبت‌های خود می‌گوید: نمایندگان باید از مسئولان صندوق هنر در استان بخواهند تا فعالیت‌ها و حمایت‌هایی را که از نویسندگان بزرگ و صاحب اثر داشته اند، گزارش دهند.
مهرداد حل موضوع‌های مربوط به کتاب خوانی، فروش کتاب، قیمت، مسائل چاپ و مسائل مربوط به حوزه اقتصاد فرهنگ و ادب را از دیگر مطالبات فعالان این حوزه بیان می‌کند و توضیح می‌دهد: استان خراسان رضوی باید یک جشنواره ویژه در حوزه ادبیات و داستان داشته باشد. ما جشنواره ادبی حبیب غنی پور، شهید حدادیان و... را داریم و در استان‌های مختلف جشنواره‌های داستان متفاوتی برگزار می‌شود. این استان به یک جشنواره مطرح در حوزه امام رضا (ع)، دفاع مقدس، خراسان بزرگ، بوم، جغرافیا، تاریخ، فرهنگ و ... نیاز دارد که متأسفانه به این مسئله نیز پرداخته نشده است.
او در انتها می‌گوید: چندی پیش چهارمین دوره جشنواره داستان‌های حماسی برگزار شد. برای بقا و گسترش و جلوگیری از تعطیل شدن این رویداد باید فکری کرد تا بتوان آن را به یک جشنواره بین المللی در حوزه هنر و ادبیات حماسی تبدیل کرد. ما برای بازنمایی و تقویت ادبیات انقلاب و دفاع مقدس، هیچ چاره‌ای جز برگزاری این گونه جشنواره‌ها نداریم.
راضیه رجایی، شاعر خراسانی نیز در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: انتظاراتی که ما از نمایندگان داریم، در راستای همان اهدافی است که آن‌ها به عنوان یک شهروند از اتفاقات فرهنگی شهر خود انتظار دارند. شهر مشهد به دلیل وجود بارگاه ملکوتی امام رضا (ع)، مثل دریایی است پر از گوهر که سالانه زائران زیادی روانه آن می‌شوند. ما باید بیشترین بهره را از این ظرفیت عظیم ببریم. ما ظرفیت‌های فرهنگی زیادی داریم، از جمله آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی، همچنین مردم مشهد از نظر فرهنگی ظرفیت بالایی دارند و شاعران بسیار توانمندی در این شهر هستند، اما متأسفانه از تمام ظرفیت‌های فرهنگی این شهر استفاده نشده است.
رجایی با بیان اینکه نمایندگان مجلس می‌توانند به عنوان نمایندگان راستین این شهر اتفاقات فرهنگی خوبی را رقم بزنند، خاطرنشان می‌کند: ظرفیت بزرگ ادبی مشهد، تاکنون به غنای ادبی کشور کمک شایانی کرده است. در هیچ جای دنیا مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از یکدیگر تفکیک پذیر نیستند. من به عنوان یک شاعر و فردی که در حوزه فرهنگ و ادب در شهر مشهد فعالیت دارم امیدوارم نماینده‌ای از بین مردم وارد مجلس شود که دغدغه‌مند باشد، مسائل فرهنگی را درک کند و بتواند جایگاه مشهد را به مردم کشور بشناساند.
او همچنین معتقد است که زبان فرهنگ و هنر به رفع بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کمک می‌کند و می‌گوید: وقتی می‌گوییم نماینده باید به مبحث فرهنگ و ادبیات واقف باشد و اهمیت دهد، به این معناست که به اجتماع، مردم، خواسته ها، آرامش و زندگی بهتر آن‌ها اهمیت دهد.