به گزارش شهرآرانیوز برای کودکان یکی از به یادماندنی‌ترین خاطرات مقارن نوروز، گشت وگذار‌های مفصل در بازار شب عید و خرید رخت و لباس نو است. تصویر این خاطرات شیرین اگرچه در ذهن بسیاری از آن کودکان دیروز و جوانان امروز ماندگار است، اما واقعیت کنونی بازار فرسنگها با این روایت جذاب از نوروز فاصله دارد. مشاهده میدانی خبرنگار شهرآرا از بازار پوشاک در خیابان هفده شهریور، خیابان جنت یا مجتمع‌های تجاری سطح شهر نشان می‌دهد که رکود سنگینی بر این بازار حاکم شده است. در آستانه فرارسیدن نوروز، سری به بازار پوشاک مشهد زدیم تا از نزدیک وضعیت این بازار را رصد کنیم.
عمدتا یکی از دلایل اصلی رکود بازار، افزایش ناگهانی قیمت‌ها به دلیل نوسان نرخ ارز یا سایر عوامل تولید است. این یک روال ثابت در جریان شناسی تکانه های بازار در اصناف مختلف است، اما رکود بازار پوشاک، کفش و اصناف مشابه در این قاعده کلی صدق نمی‌کند.
اینجاست که وضعیت کلی اقتصاد کشور با محدودشدن سفره‌های مردم و کاهش قدرت خرید خانواده‌ها به عنوان متهم اصلی مطرح می‌شود، یعنی همان نکته‌ای که جواد مفیدی نجار، فروشنده پوشاک در خیابان خسروی به آن اشاره داشته و تأکید می‌کند که مدتهاست خرید پوشاک از اولویت‌های خرید خانواده‌ها خارج شده است.
رئیس سابق اتحادیه فروشندگان پوشاک در گفتگو با شهرآرا این را هم گفت که برپایی نمایشگاه‌های متعدد پوشاک، یکی دیگر از آفتهایی است که این صنف با آن دست وپنجه نرم می‌کند، چون تجربه ثابت کرده مصرف کننده در این نمایشگاه‌ها اگرچه جنس باب طبع خود را پیدا نمی‌کند، اما به همان چیزی که می‌بیند و تبلیغاتی که چشم و ذهن مردم را پر می‌کند، اکتفا کرده و خرید می‌کند؛ خریدی که به دلیل کیفیت غالبا نازل، خیلی زود خریدار را پشیمان و سهم محدود پوشاک در سبد خانواده را اشغال می‌کنند و اصلا اجازه نمی‌دهد کار به فروشگاه‌های سطح شهر و فروشندگان خرد برسد.
مفیدی می‌افزاید: نمایشگاه ویژه عرضه اقلام نوروزی، هفته گذشته در نمایشگاه بین المللی مشهد برپا بود. برای اثبات این حرف، کافی بود سری به همین نمایشگاه می‌زدید تا ببینید چند درصد از محصولات ارائه شده در غرفه‌های پوشاک، واقعا باب طبع شب عید است. من به شما می‌گویم تقریبا هیچ کدام و هر کسی هم که بازدیدی کرده باشد، این ادعا را تأیید می‌کند، زیرا بیشتر فروشندگانی که در این نمایشگاه‌ها حاضر می‌شوند، فقط به بازگرداندن سرمایه خود در خرید زمستانه فکر می‌کنند و اینجاست که ادعای تخفیف حداقل ۳۰ درصدی معنی پیدا می‌کند. این تخفیف‌ها فقط برای این است که بخش محدود از خریدهای زمستانه را به فروش برساند و سرمایه را به جیب فروشنده بازگرداند.
این روزها، مسئله فروش قسطی به سکه رایج بازار تبدیل شده است تا با این ترفند، فروشندگان به دخلهایشان جان تازه‌ای ببخشند و در این وانفسای تورم و قدرت خرید محدود مردم، راه چاره‌ای برای حفظ فروش خود داشته باشند. در این میان، نه فقط بازار خودرو و لوازم خانگی با محصولات گران قیمتشان بلکه حتی بازار پوشاک هم از این قاعده مستثنا نمانده و بسیاری از تولیدی‌ها حاضر شده اند حتی فروش خرد و غیرعمده خودشان را هم به طور قسطی انجام دهند. با هدف واکاوی جوانب مختلف این ماجرا به سراغ هومن افشار، فروشنده یکی از همین قسطی فروشان مشهور پوشاک، در مشهد رفته ایم که با فروش کتهای تک و کاپشن مردانه با نرخهای بسیار ارزان‌تر از بازار شناخته می‌شود.
او می‌گوید: این یک حقیقت است که در فروش قسطی، فروشنده از جیب خودش هزینه می‌کند. فروش قسطی نیازمند خطرپذیری زیاد است، چون فروشنده باید سرمایه چشمگیری را درگیر کند، درحالی که معلوم نیست محصولش با استقبال متناسب مردم، بازگشت سرمایه خواهد داشت یا نه؟ به همین دلیل، فروش قسطی بیش از همه به درد تولیدی‌ها می‌خورد تا با کم کردن اجرت دوخت در سریدوزی، سود خود را از فروش انبوه به دست بیاورند ولو اینکه فروش، قسطی باشد.
به گفته افشار، فارغ از برخی نام‌های تجاری خاص که اجناسشان به دلیل همین نام مشهور، گران قیمت فروخته می‌شوند، اجرت دوخت از حدود ۳.۵ میلیون تومان برای کت و کاپشن در تک فروشی به ۲۰۰ هزار تومان در سریدوزی کاهش پیدا می‌کند و اینجا همان نقطه سوددهی برای تولیدی هاست.
او می‌افزاید: بعضی از مردم می‌گویند کت تک مردانه یا انواع کاپشن وقتی به قیمت ۷۰۰ هزار تومان در قسطیفروشی عرضه می‌شود، پس معلوم می‌شود قیمت واقعی آن همین است و با این استدلال، همکاران ما برچسب گران فروشی می‌خورند، درحالی که حقیقت این است قیمت واقعی همانی است که در فروشگاه‌های سطح شهر عرضه می‌شود و این ما هستیم که به دلیل سریدوزی، هزینه تمامشده برایمان کمتر است و همین را هم قسطی می‌فروشیم تا آن‌هایی که توان خرید محدودتر هم دارند، بتوانند لباس نو بخرند.
مدیران وزارت صمت می‌گویند که برای ایجاد رونق در بازار پوشاک برنامه دارند، در همین راستا قرار است طرح خرید اعتباری پوشاک اجرا شود. محسن گرجی، مدیرکل دفتر صنایع پوشاک و نساجی وزارت صنعت معدن و تجارت، در گفتگو با شهرآرا از اجرای این طرح در بهار ۱۴۰۳ خبر داده و می‌افزاید: قرار نیست محدود به بازار‌های عرضه پوشاک بمانیم، چون این طرح در وهله اول، حمایت مستقیم از فروشندگانی است که این روزها بازارشان کساد شده و با این کالابرگ ویژه پوشاک، می‌توانند بار دیگر شاهد استقبال مشتریان و افزایش فروش خود باشند.
با این حال، کارت اعتباری پوشاک بخشی از یک طرح جامع و سراسری است که به موازات حذف مالیات بر ارزش افزوده از ماشین آلات ریسندگی و بافندگی و همچنین هدفمندسازی تسهیلات بانکی دنبال می‌شود و در جریان آن، دو صنعت پوشاک و فرش موردحمایت مستقیم دولت قرار می‌گیرند.
به گفته او، سرجمع بودجه موردنظر دولت برای حمایت از صنعت پوشاک بیش از ۵۰ همت اعتبار دارد که بخشی از آن به حوزه ریسندگی نخ، بافندگی پارچه و رنگرزی آن مربوط است و مابقی در قالب طرح اعتباری خرید پوشاک برای حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به دست مردم می‌رسد. گرجی همچنین تصریح کرد که قرارداد‌های این طرح میان بخش خصوصی و بانک ملی به عنوان بانک عامل منعقد شده و وزارت صمت در انتظار تأیید نهایی بانک مرکزی است تا بتواند زنجیره صنعت پوشاک از حلقه تولید گرفته تا فروشگاه‌های خرد را موردحمایت قرار دهد.