به گزارش شهرآرانیوز، صادرات فرش دست‌بافت خراسان‌رضوی در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱، از نظر وزنی ۱۰۰ درصد و از نظر ارزشی ۲۵۶ درصد رشد داشته است. سال گذشته، ۹۰ پروانه تولید فرش دست‌بافت و ۳۱۰ مورد کارت شناسایی قالی‌بافی و دیگر حرفه‌های مرتبط با آن صادر شده و هزار و ۲۲۶ فقره کارت شناسایی تمدید شده است.
رئیس اداره فرش دست‌بافت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان‌رضوی در گفتگو با خبرنگار شهرآرانیوز درباره وضعیت هنر و صنعت فرش دست‌بافت با اشاره به اینکه یکی از مشکلات بافندگان فرش دست‌بافت در استان دشواری بهره‌مندی از بیمه تأمین اجتماعی است، تصریح کرد: تعداد بافندگان دارای کارت شناسایی تحت پوشش اتحادیه صنفی استان حدود ۴۶ هزار نفر است که ۲۱ هزار و ۶۰۰ نفر تحت پوشش تعاونی‌های تولید هستند. متأسفانه تعداد بافنده‌های بیمه‌شده ۱۱ هزار و ۴۷۳ نفر است که برای استانی به این پهناوری عدد بسیار ناچیزی است.
شادی قاسمی با بیان اینکه به جرئت می‌توان گفت ۷۰ درصد قالی‌بافان ما زنان هستند، افزود: ما در سطح استان ۱۰۷ نفر طراح و نقاش و نقشه‌کش فرش دست‌بافت هم داریم.
وی درباره دلایل افت صادرات فرش دست‌بافت و فروش در بازار داخلی تصریح کرد: فروش داخلی تحت تأثیر مسائل اقتصادی است و به دلیل اینکه اکنون فرش دست‌بافت به عنوان یک کالای لوکس تلقی می‌شود، امکان خرید گسترده آن برای مردم مقدور نیست و این کالا از سبد مصرفی خانوار‌ها حذف شده یا حضورش در آن کم‌رنگ شده است.
وی گفت: در بحث صادرات، نه‌تنها فرش دست‌بافت که سایر کالا‌ها هم با مشکلاتی همراه هستند. بحث تعهد ارزی گریبان‌گیر همه بخش‌های صادرات است. متأسفانه بازگشت سرمایه در محصول فرش دست‌بافت به‌کُندی صورت می‌گیرد. یعنی یک فرش دست‌بافت خوب ممکن است دو الی سه سال زمان ببرد تا به یک کالای صادراتی تبدیل شود و این یکی از مسائل در حوزه تولید سرمایه‌گذاری در این محصول است.
متولی فرش دست‌بافت در استان یادآور شد: این موضوع باعث می‌شود مردم خواسته یا ناخواسته دنبال فرش تقلبی باشند که این موضوع بسیار حائز اهمیت است و باید جلوی آن گرفته شود. بحث ربات‌بافی فرش دست‌بافت نه‌تنها در سطح استان بلکه در سطح کشور تبدیل به یک دغدغه برای اهالی فرش دست‌بافت شده است. تنها راهی که می‌توان با این موضوع مقابله کرد دریافت شناسنامه فرش دست‌بافت است.
وی تأکید کرد: فرش دست‌بافت با پیشینه قدیمی جزو هنر و صنعت ایران است و ما تنها به فرشی فرش دست‌بافت می‌گوییم که دارای پرز و گره با قلاب باشد و با انگشت بافته شود. فرش ربات‌بافت یک گونه جدید است که به مسائل فرش دست‌بافت اضافه شده و این مصرف‌کننده است که باید بداند از کدام دسته از این فرش‌ها استفاده می‌کند و نباید به شکلی تقلب صورت بگیرد که فرش ربات‌بافی‌شده را به قیمت گزاف به عنوان فرش دست‌بافت به مصرف‌کننده بدهند یا به صادرات ما آسیب بزنند و به عنوان فرش دست‌بافت ایرانی به فروش برسانند.
رئیس اداره فرش سازمان صمت با بیان اینکه خراسان‌رضوی در بحث صادرات خوشبختانه دارای رشد صددرصدی چه در وزن و چه در ارزش بوده است، تصریح کرد: یکی از دلایل آن نگاه جدید و گسترده سازمان صمت استان به مقوله فرش دست‌بافت بوده است. تلاش کردیم از بُعد جواز پروانه و بهره‌برداری خارج شویم و سعی کردیم با تشکل‌ها و تولید‌کنندگان بزرگ بیشتر ارتباط برقرار کنیم. در همین راستا یک اتاق فکر تشکیل دادیم و مسائل و مشکلات را در این اتاق با حضور سایر ارگان‌های تأثیرگذار بررسی می‌کنیم. از دیگراقدامات، تشکیل کمیته فرش دست‌بافت با نظارت بالاترین مقام استانی است که می‌تواند تأثیر مثبتی بر حل‌وفصل مشکلات این حوزه داشته باشد.
قاسمی افزود: اداره کار و تأمین اجتماعی برای بانوان فعال در این حوزه تحت عنوان مشاغل خانگی، تسهیلاتی را ارائه می‌دهد که کمک مؤثری بر کارآفرینی و اشتغال بانوان دارد. با توجه به حجم زیاد بانوان بافنده در مشاغل خانگی درخواست کردیم میزان تخصیص تسهیلات به بافندهها را بیشتر کنند.
وی درباره استفاده از ظرفیت روستاها در بحث بافندگی خاطرنشان کرد: در روستاها بافندگان زیادی داریم که عمدتاً خانم‌ها هستند. ایجاد و تداوم فعالیت آن‌ها در روستاها می‌تواند از مهاجرت آن‌ها جلوگیری کند؛ این موضوع نیاز به توجه دارد و دغدغه ما هم به‌عنوان متولی بر این است که بتوانیم این بافندهها را در روستاها متمرکز کنیم.
به گفته وی، در سال ۱۴۰۲ استانداری همایش بزرگی را تحت عنوان بانوان تأثیرگذار داشت که فرایند بافت فرش را با بافنده در معرض عموم قرار دادیم تا ارزش کار برای همگان مشخص شود. این اقدامات در راستای احیای فرش دست‌بافت است.
وی افزود: فرش دست‌بافت در بحث تجارت و صادرات قابلیت‌های زیادی دارد به‌طوری‌که سال گذشته اولین فرش دست‌بافت با تم مذهبی و طرح زیارت عاشورا توسط یک مصرف‌کننده از کربلا سفارش داده شد. امسال هم احتمالا نمایشگاه فرش را در عربستان داشته باشیم.
رئیس اداره فرش تأکید کرد: باید ارتباط بین تولید و بافنده و دنیای بیرون اتفاق بیفتد تا بافنده با نیاز روز آشنا شود. فرش دست‌بافت از لحاظ بازاریابی نیاز به کار بیشتری دارد به‌طوری‌که حلقه مفقوده این حوزه همین بحث بازاریابی و پیداکردن بازار است. اگر مشکلات این حوزه حل شود قطعاً می‌توان گفت ما در حوزه فرش دست‌بافت در دنیا حرفی برای گفتن داریم.