خزان بازار تاکسی زردها

سعیده آل ابراهیم- خیلی‌ها قریب به یک ماه است که رنگِ کوچه و خیابان را ندیده اند و تنها زمان کوتاهی برای انجام کار‌های ضروری، پا را از چارچوب خانه‌ها بیرون گذاشته اند. همه می‌دانند کرونا شوخی بردار نیست. اما تعدادی هم بودند که بی توجه به توصیه‌های بهداشتی و قرنطینه خانگی، روزگارشان را مانند روز‌های عادی ادامه دادند.

 

در این میان، دسته دیگری هم بودند که نه از سر بی توجهی به توصیه‌های بهداشتی، بلکه از سرِ جبر زمانه و حل معادله پیچیده و چند مجهولی هزینه‌های زندگی مجبور به خروج از خانه و تردد در شهر شدند. در این دسته عده‌ای به دلیل شغلشان در معرض خطر بیشتری هستند.

 

درست مانند محمد که شغلش ایجاب می‌کند صبح تا شب از بالا تا پایین شهر را با ماشینش طی کند. او راننده تاکسی خطی است و هرروز باید یک مسیر را برود و برگردد. باید حین رانندگی حواسش به ایما و اشاره مسافران گوشه و کنار خیابان باشد؛ بیشتر اوقات کمردرد امانش را می‌بُرد که البته اگر ترافیک باشد، به دنبال ترمز و کلاچ‌های پی در پی، پادرد هم به آن اضافه می‌شود. اما محمد به همین درد‌ها هم راضی است، اگر کار و بار خوب باشد. به قول خودش، دردِ پا و کمر را می‌شود تحمل کرد، اما شرمندگی از روی زن و بچه را نه. حالا محمد و خیلی از همکارانِ او که هزارویک جور قسط، اجاره خانه و... دارند و تا پیش از این روزی ۱۰ تا ۱۲ ساعت با ماشین کار می‌کردند، کلافه‌تر از همیشه هستند. دلیلش هم مهمان ناخوانده‌ای به نام «کرونا» ست که با ورودش تمام مسافران را فراری داده است.


کار اجباری در روز‌های کرونایی
محمد و رحیم بیشتر از یک ساعت است که ماشین‌ها را روی خط‌های زردِ روی آسفالت پارک کرده اند، روی نیمکت روبه روی سینما آفریقا نشسته اند و مشغول گپ وگفت با هم هستند تا در این روز‌های کاهش مسافر وقتشان بگذرد. محمد چشمش به آدم‌هایی است که از پیاده رو عبور می‌کنند و هر از گاه خطاب به آن‌ها می‌گوید: «خانم، آقا تاکسی می‌خواهی؟» محمد احمدی، ۸ سالی می‌شود که راننده تاکسی است، می‌گوید: از وقتی ماجرای ویروس کرونا و قرنطینه خانگی مطرح شده است، من باز هم هر روز سر کار آمده ام. فقط چند روز اول عید را در خانه ماندم. کار کردن ما هم از سرِ مجبوری است. مستأجریم و باید خرجِ خانه را هم بدهیم و گرنه هیچ کس حاضر نیست در این روز‌ها سلامت خود و دیگران را به خطر بیندازد. مانند روز‌های عادی ۱۰ تا ۱۲ ساعت کار می‌کنم، اما درآمدم کم شده است. چشممان به خیابان خشک می‌شود تا یک مسافر پیدا کنیم.


دست به دامانِ تاکسی‌های اینترنتی
نبود مسافر آن قدر محمد را کلافه کرده که برای سرویس‌دهی در تاکسی‌های اینترنتی هم ثبت نام کرده است. تلفن همراه همیشه جلوی چشمش است تا اگر مسافری پیدا شد، قبول کند. محمد ادامه می‌دهد: همیشه در حالت عادی قسط‌های من و راننده‌های دیگر یکی دو ماه عقب می‌افتاد، چه برسد به حالا که کار و کاسبی خراب است. الان پولی که روزانه درمی آوریم، خرجِ خورد و خوراک روزانه خانه می‌شود.

درباره نکات بهداشتی‌ای که این روز‌ها او و مسافران رعایت می‌کنند می‌پرسم. محمد اضافه می‌کند: تاکسی ر انی یک بسته بهداشتی حاوی محلول ضدعفونی به راننده‌های تاکسی داد که الان تمام شده است. خودمان وایتکس را با آب مخلوط کرده ایم و در ماشین گذاشته ایم. داخل ماشین دستکش پلاستیکی دارم، اما -دروغ چرا- ماسک ندارم، چون گران شده است و با این درآمد قدرت خرید ندارم.


رد و بدل پول‌های کثیف!
رحیم میرشاهی، همکارِ محمد که او هم ۹ سالی می‌شود راننده تاکسی است، می‌گوید: ما دستگاه پوز نداریم و هرروز بین ما و مسافران پول نقد رد و بدل می‌شود، هرچند بعد از هربار پول گرفتن دست هایم را ضدعفونی می‌کنم، اما به هرحال کرونا شوخی بردار نیست. داخل تاکسی‌ها برچسبی زده اند که مسافران پرداخت الکترونیک داشته باشند، اما کمتر کسی استقبال می‌کند. با همان مایع ضدعفونی که در ماشین داریم هر بار دستگیره‌های داخل و بیرون در، صندلی ها، فرمان و دنده ماشین را ضدعفونی می‌کنیم.
رحیم آهی می‌کشد و ادامه می‌دهد: این روز‌ها هرچه کار می‌کنیم برای خرج و برجِ روزمره است، تازه همان را هم کم می‌آوریم. در همین خط، راننده‌های تاکسی زیادی داریم که از ابتدای شروع کرونا سر کار نیامده اند، به این خاطر که سن و سالشان بالاست و می‌ترسند بیمار شوند، وگرنه همه این بندگان خدا مشکلات مالی دارند.

روزگار کسادی
آسمان رفته رفته به تاریکی می‌زند. شیشه‌های ماشین بالاست، اما راننده ماسک زده و دستکش‌های پارچه‌ای اش را روی داشبورد انداخته است. علیرضا امیرفخریان ۵۶ سال سن دارد و ۱۲ است که راننده تاکسی است. او می‌گوید: اجاره خانه ام را ماه قبل و این ماه پرداخت نکرده ام. در حالت عادی روزی ۱۰۰ هزار تومان کنار می‌گذاشتم، اما همین امروز صبح تنها ۲۵ هزار تومان کار کرده ام و الان هم که دیگر هوا تاریک شده است و هنوز مسافری ندارم. کاش این روزها، تاکسی رانان بیشتر حمایت می‌شدند. شنیده ام قرار است اتحادیه از ما هزینه پنجاه وچهارهزارتومانی ماهانه را به مدت ۳ ماه دریافت نکند.

علیرضا ادامه می‌دهد: داخل ماشین مایع ضدعفونی کننده گذاشته ام تا هر مسافری که بدون دستکش سوار ماشین می‌شود، دست هایش را ضدعفونی کند. اگر بشود هرروز و اگر نه روز در میان ماشین را به ایستگاه شهدا می‌برم تا داخل و بیرون آن را ضدعفونی کنند.

به گفته او، مردم در ایام عید خیلی کمتر از خانه هایشان خارج شده اند و گواه حرف هایش هم خیابان‌های خلوت و سوت وکور ایام نوروز است. علیرضا می‌گوید: چندروز قبل مسافری تهرانی داشتم. می‌گفت که در مشهد مردم خیلی رعایت کرده اند، مغازه‌ها تعطیل است و خبری از دست فروشان نیست، اما در تهران همه جا شلوغ است.

بسته بهداشتی نصیب همه راننده‌ها نشد
هوا کاملا تاریک است و در ساعاتی که باید اوج حضور مسافر باشد چند تاکسی کنار خیابان منتظر مسافرند. احمد شیری یکی از راننده هاست. ماسک را زیر چانه گذاشته است و دستکش‌های سفیدی به دست دارد. او می‌گوید: بسته‌ای که تاکسی رانی به راننده‌ها داد و حاوی مواد ضدعفونی کننده بود سهمِ من نشده است و خودم الکل را با آب مخلوط کرده ام و یک شیشه اش را داخل ماشین گذاشته ام. از حال و هوای مسافرکشی در این روز‌های کرونایی می‌پرسم. احمد اضافه می‌کند: بیشتر مسافران استرس دارند. وقتی یک نفر جلو و ۲ نفر عقب نشسته باشند، مسافر دیگری سوار نمی‌شود. معمولا ماسک و دستکش دارند. دستگاه پوز هم در ماشین دارم تا مسافران پول نقد ندهند.

درآمد، روزی ۵۰ هزار تومان!
احمد ۲۰ سالی می‌شود که راننده است و به قول خودش، باید به طور میانگین ماهانه حدود ۳ میلیون تومان درآمد داشته باشد تا بتواند از پسِ اجاره خانه و هزینه‌های خانواده سه نفره اش برآید. او ادامه می‌دهد: در تابستان اگر روزی ۱۰ تا ۱۲ ساعت کار کنم، حدود ۲۰۰ هزار تومان درآمد دارم، اما حالا ساعت کاری ام را کم نکرده ام و روزی ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان درمی آورم. درآمدمان کم شده است، اما هزینه‌ها فرقی نکرده است.

تاکسی اینترنتی با بوی مواد ضدعفونی کننده!
استشمام مواد ضدعفونی کننده در تاکسی‌های اینترنتی البته رانندگان تاکسی‌های اینترنتی نیز جزو کسانی هستند که ممکن است ناچار باشند و این روز‌ها به جای قرنطینه خانگی، مسافر جابه جا کنند. در کنار خانه نشینی برخی از آن ها، آن دسته از رانندگانی که این روز‌ها نیز مسافر جابه جا می‌کنند سعی می‌کنند برخی نکات بهداشتی را رعایت کنند تا مبادا این ویروس دامن گیر آن‌ها یا مسافرانشان شود. به طور نمونه قبل از رسیدن مسافر به ماشین، درِ عقب را باز می‌کنند تا مسافر با نشستن در صندلی عقب، فاصله بیشتری با راننده داشته باشد.

 

مهدوی، یکی از مسافران تاکسی‌های اینترنتی، این روز‌ها اغلب وقتی وارد ماشین‌ها می‌شود بوی مواد ضدعفونی کننده را استشمام می‌کند و مایع ضدعفونی کننده در تمام ماشین‌ها موجود و در دید مسافر است.
به گفته مسافران تاکسی‌های اینترنتی، در این روز‌های کرونایی اغلب رانندگان جوان اند و خیلی کمتر از قبل، رانندگان مسن را مشغول جابه جایی مسافر می‌بینی. اغلب آن‌ها ماسک به صورت دارند و از دریافت پول نقد خودداری می‌کنند.

احتمال اعطای سبد معیشتی به تاکسیرانان
احمد محبی، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسی رانی شهرداری مشهد، در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: اکنون با توجه به شیوع ویروس کرونا، به صورت میانگین شاهد کاهش ۷۰ درصدی حمل و نقل مسافر در شهر هستیم و ناوگان تاکسی رانی حداکثر تا ۳۰ درصد ظرفیت فعال است.
وی در خصوص تمهیداتی که برای رعایت نکات بهداشتی در این ایام در نظر گرفته شده است، بیان می‌کند: مجموع ناوگان را به صورت فردی یا گروهی ضدعفونی کرده ایم.

 

۴ خودرو که مجهز به مواد ضدعفونی کننده اند نیز در شهر اقدام به ضدعفونی تاکسی‌ها کرده اند، همچنین حدود ۷۰۰۰ پک بهداشتی در اختیار تاکسی رانان قرار گرفته است. اگر راننده‌ها این پک را دریافت نکرده اند، می‌توانند به تاکسی رانی مراجعه کنند. اما معاونت مالی و اداری شهرداری به طور جدی به دنبال تهیه مواد ضدعفونی برای بخش‌های مختلف شهرداری است که در صورت تأ مین بازهم در میان رانندگان توزیع خواهد شد.

محبی ادامه می‌دهد: موضوع دیگر برای حفظ سلامت رانندگان تاکسی و شهروندان این است که پول نقد رد و بدل نشود. با توجه به اینکه امکان پرداخت به صورت اینترنتی توسط کد‌هایی که در تاکسی‌ها در نظر گرفته شده است وجود دارد، از شهروندان درخواست می‌کنیم که پرداخت را به صورت الکترونیکی انجام دهند. وی در مورد تمهیدات حمایتی از نظر مالی برای تاکسی رانان اظهار می‌کند: براساس مصوبه شورای شهر، آبونمانی که راننده‌های تاکسی در خطوط از ۳۰ تا ۶۰‌هزار تومان پرداخت می‌کنند، از اسفند تا پایان خرداد ماه بخشیده شده است.

 

همچنین رانندگانی که پروانه کار آن‌ها در این مدت باطل شده است، تا پایان اردیبهشت ماه لازم نیست که پروانه خود را تمدید کنند. در آن زمان نیز باید تنها ۵۰ درصد از مبلغ را پرداخت کنند. همچنین هماهنگی شده است که اگر تاکسی رانان نتوانستند تا پایان اسفندماه سهمیه بنزین خود را استفاده کنند، این سهمیه باطل نشود. محبی اضافه می‌کند: طبق پیگیری‌هایی که انجام شده قرار است سبد معیشتی به تمام تاکسی رانان تعلق گیرد. به همین منظور فهرست مجموع تاکسی رانان توسط اتحادیه‌ها به دولت ارائه شده است.