فلاح- موسوی‌زاده | شهرآرانیوز؛ «رشد تولید و مهار تورم» اولین موضوع مناظره‌های انتخاباتی بود که پخش آن دوشنبه شب با حضور شش نامزد انتخابات ریاست جمهوری از شبکه‌های مختلف رادیو و تلویزیون با ۱۸ دقیقه تأخیر آغاز شد. بر این اساس «اقتصاد» اولین محور مناظره نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود تا از این طریق هر کاندیدا دیدگاه‌های خود را در پاسخ به سؤال هفت کارشناس مطرح کند.
البته زمان چهاردقیقه‌ای پاسخ به سؤالات تخصصی کارشناسان در حوزه اقتصاد، آن‌قدر اندک بود که بیشتر نامزد‌ها به کلی‌گویی بسنده کردند. همین مدل پاسخگویی باعث شد که بعد از دو بازه زمانی چهار دقیقه‌ای از مجری برنامه و براساس سخنان ناظران و اعضای کمیسیون تبلیغات تذکر نیز بگیرند. واکنش‌ها به اولین مناظره انتخاباتی در ابعاد مختلف در فضای حقیقی و مجازی متفاوت بوده است.
از تعداد زیاد سؤال‌ها و زمان اندک پاسخگویی، تا نحوه ورود نامزد‌ها با مارش یگان تشریفات ارتش و با موسیقی فیلم «محمد رسول‌ا...» و نماز جماعت رقیبان انتخاباتی پیش از آغاز برنامه بخش‌هایی از این حاشیه‌های دیده‌شده در این مناظره بود، اما جدا از این موضوع دیدگاه‌های متفاوت و گاهی متقابل نامزد‌ها در حوزه اقتصاد نیز مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. هرچند قسمت اول مناظره خالی از کنایه و جدل‌های کلامی نامزد‌ها نبود، اما فعلا از تخریب دوره‌های پیش خبری نبود. در این مناظره همه نامزد‌ها در کنار یکدیگر نشستند تا به هفت سؤال یکسان کارشناسان پاسخ دهند.
پیشبرد برنامه هفتم، میزان و نحوه سرمایه‌گذاری، رشد ۸ درصد و جلب سرمایه‌گذار خارجی در چارچوب قانون، تهیه سند راهبردی توسعه صنعتی، بهبود فضای کسب و کار، پیمان‌سپاری ارزی و ثبات‌بخشی به اقتصاد کلان، محور سؤال‌های مطرح‌شده در این برنامه بود. بر این اساس هر نامزد به امید روزی که با رأی مردم بر کرسی ریاست دولت بنشیند، دیدگاه‌های خود را در این برنامه مطرح کرد.
البته همان‌طور که اشاره شد دیدگاه‌های نامزد‌ها چه در این برنامه و چه در برنامه‌های دیگری که از ابتدای شروع تبلیغات آغاز شده بود (ازجمله میزگرد‌های اقتصادی با حضور کارشناسان اقتصادی به‌عنوان پرسشگر) متفاوت یا بهتر است بگوییم متقابل بود. حالا در این گزارش به بررسی نظرات شش نامزد ریاست جمهوری چهاردهمین دوره انتخابات تا اینجای کار و با محور‌های تورم، بورس، مسکن، خودرو، بنزین، کاهش فقر و دیپلماسی اقتصادی پرداخته‌ایم.
امکان ندارد بدون بازکردن مرز‌ها و ارتباط با دنیا به رشد اقتصادی ۸درصدی برسیم. اگر نتوانیم انسجام داخلی و مشارکت همه گروه‌ها را در جریان اجرای برنامه همراه خود کنیم، هر چقدر هم برنامه را خوب بنویسیم، مثل برنامه‌های قبلی اتفاقی رخ نخواهد داد.
من نگفتم بورس حل نمی‌شود بلکه سه روزه حل نمی‌شود، حتی یک‌ساله هم حل نخواهد شد. برنامه‌ام برای بازار بورس در وهله اول شنیدن سخن کارشناسان طبق شواهد علمی است.
تورم، یعنی جیب مردم راخالی‌کردن. عامل اصلی تورم دولت‌ها هستند، بیشتر نگرانی‌های بازنشستگان و معلمان به‌دلیل نداشن زندگی راحت براساس تورم است و آنها شرمسار زندگی خود هستند.
از نظر علمی غیرممکن است که در سال یک‌میلیون مسکن در ایران بسازیم با این پولی که داریم، اگر پول هم داشته باشند وارد بازار شوند چنین حجمی از مصالح را نداریم، تازه اگر مصالح وجود داشته باشد، پیمانکار و استادکار و کارگر خبره‌ای که بتوانند این میزان مسکن در سال بسازند، نداریم.
قیمت‌گذاری دستوری هر کالا ازجمله درخودروسازی مؤثر نیست. اقتصاد دستوری سرمایه‌گذار را از سرمایه‌گذاری و تولیدکننده را از تولید، منصرف می‌کند. نباید برای واردات خودرو یک‌دلار هم هزینه کرد؛ بنابراین باید تمام تلاش‌ها در راستای توسعه فعالیت شرکت‌ها، صنایع و کارخانه‌های تولیدی باشد.
حذف آرام یارانه‌ها با اقناع مردم
کاهش فقط از طریق اصلاح یارانه‌ها
بدون برطرف‌شدن تحریم‌ها و پیوستن به FATF راهگشا نیست.
برنامه را یک دولت و مجلس دیگری تصویب کرده است. حالا این برنامه را دولت جدید با شعار‌های جدید می‌خواهد اجرا کند. همین امر مشکلاتی را در نظام برنامه‌ریزی ایجاد می‌کند. تطبیق این فضا‌ها مشکلات جدی برای ما ایجاد می‌کند.
باید مالکیت بورس و سهام عدالت را به مردم برگردانیم. در بحث سامان‌دهی سهام عدالت باید مالکیت و مدیریت در بورس به مردم برگردانده شود. ۵۰میلیون نفر سهام‌دار عدالت هستند، اما توسط دولت مدیریت می‌شود!
تورم و نقدینگی ریشه‌های مشترکی دارند و با کنترل نقدینگی می‌توان تورم را کاهش داد.
واقعا با درآمد ۷.۵ سال می‌توان خانه خرید؟ امروز می‌گویند باید ۴۰ تا ۵۰سال کار کرد تا خانه تهیه کرد. ما در گذشته تجربه مسکن مهر و ملی را داریم. ما اگر برای مسکن بحث زمین را با برنامه‌ریزی دقیق و در نقاط خوب جانمایی کنیم، سیاست درستی است.
واردات خودرو باید با شرط حمایت از خودروساز داخلی انجام شود. در بازار خودرو همچون بازار سکه، طلا و ارز نیاز به اعتمادسازی است. در واقع اعتمادسازی رکن اساسی هر سیاستی است. من در دولت خود تمام تلاشم را معطوف به اعتمادسازی خواهم کرد.
مدیریت ناترازی انرژی
طرف‌دار توزیع یارانه‌های نقدی هستم.
با جهان خارج شوخی نکنیم و از قدرت دیپلماسی باید بهره بگیریم. ثبات مالی، رمز موفقیت اقتصادی است.
اگر می‌خواهیم رشد ۸درصد داشته باشیم وفاق ملی ما در برنامه هفتم است. برنامه هفتم۴۷برنامه را از دولت خواسته که دولت باید آنها را بنویسد و اگر در اصل آن تردید داشته باشد، قانون برنامه پیش نمی‌رود.
وقتی از مردمی‌سازی صحبت می‌کنیم، مردم را نباید قلک در نظر بگیریم. در سال ۹۹ آن مشکلات که در بورس پیش آمد، به خاطر تصمیمات خلق‌الساعه بود، یک بانک خصوصی ۷/۶ درصد خلق تورم می‌کند.
تورم کشور ناشی از قیمت ارز است و هر وقت قیمت ارز بالا رفته، بلافاصله اثرش را روی سایر کالا‌ها گذاشته است. در روند کنترل بازار ارز مجموعه‌ای از اقدامات وجود دارد و ما احکام آن را آماده کرده‌ایم که دولت آینده از روز اول آن را اجرایی خواهد کرد.
بین «ساخت خانه برای مردم» و «ساخت خوابگاه» فرق وجود دارد. خانه‌هایی که روی زمین‌های دولتی می‌سازیم باید همه نوع خدمات و امکانات سکونتی و شغلی داشته باشند تا افراد حس تعلق به آنجا پیدا کنند.
صنعت خودرو ایران به‌جای آنکه مولد و مستقل باشد، یک صنعت مونتاژکار است. صنعت خودرو گردش مالی و اشتغال بسیار بالایی دارد، اما برنامه دقیق و مشخصی برای توسعه ندارد. برای صنعت خودروسازی در دولت خود سند بالادستی تدوین کرده‌ام. باید انحصار‌ها را شکست و خط‌کشی‌های نادرست را از بین برد.
حل ناترازی انرژی از طریق اصلاح توزیع انرژی بر مبنای «عدالت» و «حذف یارانه پنهان انرژی»
کاهش فقر توسعه متوازن و عادلانه استان‌های محروم
تنوع‌بخشی در ارتباط با کشورها، از پیمان‌های منطقه‌ای برای خنثی‌سازی تحریم‌ها بهره بگیریم.
قانون برای اجراست و اگر کسی قانون را قبول ندارد، نباید خود را برای مسئولیتی پیشنهاد دهد. مهم‌ترین اقدامی که انجام می‌دهیم عملیاتی کردن برنامه هفتم در بسته‌ها و بودجه‌های سالانه است. پایبندی به برنامه برای ما یک اصل است.
سال ۹۹ دو هزار همت ارزش بورس بود که ۱۰۰همت با ناشیانه‌گری وارد شد، دولت وقت با دقت حضور در بورس را تبلیغ کرد و حباب ۶۰ برابری ایجاد شد و بعد مردم بدبخت شدند.
نقدینگی به ذات نامطلوب نیست. اگر جریان نقدینگی به محل مناسب برود و در محل مناسب سرمایه‌گذاری شود، نه‌تن‌ها مفید است بلکه باعث کاهش تورم نیز می‌شود.
یکی از قاعده‌های ما کمک شهرداری به دولت برای ساخت مسکن است. درست است که مسکن سازی وظیفه وزارت راه و شهرسازی است، اما ما هم می‌توانیم کمک کنیم و ساخت وساز ۲۰۰هزار واحد را اخیرا در شهر تهران به عنوان یک اتفاق بی سابقه شروع کرده‌ایم.
انحصار خودرو و تولید لوازم خودرو برای رقابت صحیح باید شکسته شود. صنعت خودرو دارای عقب‌افتادگی مفرط است که بسیار آزاردهنده است؛ بنابراین نیاز به تحول مدیریتی جدی است که پیش‌زمینه آن، شکست انحصار در این صنعت است.
توزیع عادلانه یارانه‌ها در حوزه انرژی، هوشمندسازی مصرف
با آموزش و مدیریت شرایط و ایجاد بسته‌های معیشتی توان خرید مردم را افزایش می‌دهیم.
ما با قدرت‌های بزرگ منطقه و جهان می‌توانیم تعامل ویژه‌ای داشته باشیم، مثل کاری که با چین کردیم.
دولت مجری قانون است و رئیس جمهور از خود که نمی‌تواند حکم کند. کسی که از الان دارد دبه می‌کند، بعدا در رویارویی با مردم می‌گوید من قول نمی‌دهم، چون سایر دستگاه‌ها به حرف من گوش نکردند و برای شکست‌های خود، این‌گونه توضیح می‌دهد.
در دولت دوازدهم چه کسانی یک‌شبه بورس را به خاک سیاه نشاندند؟ اگر بورس دست ما باشد خیلی سریع می‌توانیم مشکل آن را حل کنیم، چون براساس یک سیاست غلط بورس ریزش می‌کند و با اصلاح سیاست حل می‌شود.
برای مهار تورم باید سه مسئله را حل کنیم، یکی مسائل پولی و مالی، بهبود بهره‌وری و دیگری مسائل سیاسی؛ در حوزه پولی‌مالی هم کارکرد نقدینگی توسط بانک مرکزی و هم کنترل وضعیت بودجه دولت مدنظر است.
اولین نقش در تولید مسکن زمین است و باید قیمت آن را کاهش داد. مشکل زمین نداریم. میزان زمینی که در این دوسال واگذار شد در تاریخ انقلاب بی‌نظیر است. برخی نهاد‌ها زمین را احتکار می‌کنند. قیمت ساخت مسکن را تا ۴۰درصد کاهش می‌دهیم.
اجازه بدهیم واردات خودرو به‌راحتی انجام شود و نوسانات نرخ ارز نیز روی قیمت خودرو اثری نداشته باشد، پس از مدتی، اثر تورمی آن کاهش پیدا می‌کند. لازم نیست خودرو را خودمان تولید کنیم؛ بلکه می‌توان در مشارکت با دیگر کشورها، این موضوع را انجام داد.
اجرای کامل قانون هدفمند کردن یارانه‌ها
خط فقر مطلق را اصلاح و نظام جبران پیش‌بینی می‌کنیم.
برای شکوفایی اقتصاد؛ باید وارد بازار‌های مشترک با کشور‌های همسو شویم.
در برخی از کشورها که به‌طور متوسط سالانه ۹درصد بهره‌وری داشتند، نصف رشد اقتصادی خود را از طریق بهره‌وری به دست آوردند؛ باید از ظرفیت متخصصان استفاده و تصمیم‌سازی شود و معتقدم با توجه به بهره‌وری می‌توان نصف ۸درصد رشد اقتصادی را محقق کرد.
وظیفه خود می‌دانم که از مردم، سهام‌داران و افرادی که به بورس اعتماد کرده‌اند، حمایت کنم. بی‌اعتمادی خسران بزرگی است و اگر در حال حاضر به مردم بگوییم که در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کنید، با چه انگیزه‌ای به این سمت حرکت کنند؟
در تورم اولین نکته اصلاح ساختار بودجه است. وقتی بودجه می‌نویسیم می‌گوییم بودجه دولت درحالی‌که بودجه زندگی مردم است. باید در دوره چهاردهم یک سپر حمایتی برای حداقل ۵ دهک جامعه درزمینه تورم در کالا‌های اساسی ایجاد کنیم.
هزینه زیاد مسکن زندگی مردم را سخت کرده است و این ریشه در قیمت گران زمین دارد. ۳۳۰هزار هکتار زمین در قانون برنامه هفتم به ظرفیت سکونت‌گاهی اضافه شد. در صورت اعتماد مردم با برنامه‌ریزی دقیق و سرعت بالا آن را اجرا خواهیم کرد.
خودرو داخلی باید با خودرو خارجی رقابت کند. قانون واردات خودرو‌های نو و کارکرده را در دولت بعدی اجرا خواهیم کرد. سهم دولت در ایران‌خودرو و سایپا به‌ترتیب ۷ و ۱۷درصد است، اما به‌صورت غیرقانونی برای هیئت‌مدیره تصمیم‌گیری کرده، مدیرعامل تعیین و قیمت خودرو را دستوری تعیین می‌کند.
مصرف زیاد است و در کنار اصلاحات قیمتی، باید به بهره‌وری هم توجه کرد.
پرداخت‌ها در کشور باید عادلانه باشد.
ظرفیت‌های بریکس و شانگهای را فعال می‌کنم.