فرزانه شهامت - اگر مستأجر هستید و یکی‌دو ماه آینده، سر‌رسید قراردادتان فرا می‌رسد، می‌شود نگرانی‌تان برای پیدا کردن منزل جدید را درک کرد. در این‌روز‌های کرونایی از یک‌سو دغدغه افزایش هزینه‌های رهن و اجاره و یافتن خانه‌ای را دارید که با پس‌انداز و درآمدتان جور در بیاید، از سوی دیگر نگران راه دادن مشتری‌هایی هستید که می‌توانند همراه خود، آلودگی را به خانه‌هایتان وارد کنند. مخاطبان شهرآرا با ارسال پیام‌هایی به سامانه‌های ارتباطی روزنامه، از احتمال شیوع کرونا هم‌زمان با فصل نقل و انتقال منازل گفته‌اند. در یکی از این پیام‌ها آمده است: «اردیبهشت شروع جابه‌جایی مستأجرهاست. رفتن به خانه‌های مردم برای بازدید و اسباب‌کشی مستأجر‌های جدید ممکن است باعث انتشار بیماری شود. لطفا از مالکان محترم بخواهید جابه‌جایی را یکی‌دو ماه به تأخیر بیندازند و تا اواخر خرداد صبر کنند، بلکه دوره این بیماری بگذرد.»
خطر احتمال شیوع کرونا هم‌زمان با جابه‌جایی منازل باعث شده بود که تا همین یکی‌دو هفته پیش، مسئولان وزارت بهداشت با صراحت از ممنوعیت اسباب‌کشی در سراسر کشور بگویند. هرچند به نظر می‌رسد با قرار گرفتن اتحادیه مشاوران املاک در فهرست کسب‌و‌کار‌های کم‌خطر و اجازه فعالیت آن‌ها توأم با رعایت نکات بهداشتی، اصل این ممنوعیت لغو شده باشد، با وجود این خطر شیوع، همچنان به قوت خود باقی است.
تعدادی از مشاوران املاک مشهد واقع در بولوار شهید کریمی نیز در گفتگو با ما این دغدغه را عمومی می‌خوانند و می‌گویند که برای کم کردن رفت‌و‌آمد مشتری به منازل، به راه حل‌هایی مثل ارسال فیلم و عکس از نما‌های مختلف خانه رو آورده‌اند. با وجود این، نگرانی مردم بیش از این‌هاست و راه حل‌هایی از این دست نتوانسته کاهش تقاضا را رفع کند.
به نفعتان است چون...
صادق عابدزاده، کارشناس مسکن، نیز روی این‌نگرانی صحه می‌گذارد و می‌گوید: مستأجران کاملا حق دارند نگران باشند. از یک طرف موعد تخلیه خانه رسیده است و از طرف دیگر رفت‌و‌آمد مشتری می‌تواند معضلات بهداشتی ایجاد کند.
او در شرایط کنونی، تمدید قرارداد اجاره را به دلیل کاهش خطر‌های بهداشتی و کاستن از هزینه‌های سربار به نفع مستأجر و مالک می‌داند و می‌گوید: این تمدید حتی می‌تواند چند‌ماهه و به طور مثال تا تابستان باشد. با توجه به دشوار شدن شرایط کسب‌و کار‌ها و محدودیت توان حمایتی دولت، خوب است مالکان محترم رعایت حال مستأجران را بکنند.
این کارشناس مسکن، برای مالکانی که در ازای دادن مهلت به مستأجر، اصرار به افزایش اجاره‌بها دارند، رقم ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش را منطقی می‌داند و اضافه می‌کند: برخی موجران و مستأجران بین خودشان توافق می‌کنند و به دلیل ندادن هزینه کمیسیون، به بنگاه مشاوره املاک مراجعه‌ای ندارند. این تصمیم با بروز اختلاف بین ۲ طرف می‌تواند مستأجر را در پس گرفتن هزینه رهن و مالک را در تخلیه خانه دچار مشکلات هزینه‌بر قضایی کند.
عابدزاده بر خلاف پیش‌بینی برخی کارشناسان، به تجربه رفتار بازار مسکن در دوره‌های رکود و رونق و نوسان فاصله قیمت خرید ملک و اجاره در این دوره‌ها استناد می‌کند و از احتمال صعود اجاره‌بها در تابستان تا سقف ۵۰ درصد می‌گوید. اگر تحلیل او را بپذیریم، به تمدید قرارداد اجاره مستأجران تا تابستان یک مزیت اقتصادی هم اضافه می‌شود. به بیان دیگر، این تصمیم فقط منجر به کاهش احتمال شیوع کرونا و کاستن موقت از دغدغه مستأجران نمی‌شود بلکه به مالک این فرصت را می‌دهد تا ملک خود را با کمی تأمل، در فرصتی بهتر با نفع اقتصادی مضاعف به بازار تابستانه مسکن عرضه کند.
وعده دولت برای کنترل اجاره
معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی هم در این باره گفته است بررسی‌ها درباره اداره وضعیت کنونی انجام شده است و ما امیدواریم هرچه سریع‌تر تمهیدات لازم در این زمینه عملیاتی شود. محمود محمود‌زاده به باشگاه خبرنگاران گفته است: پیشنهاد‌ها درباره وضعیت کنونی بازار اجاره به ستاد ملی مبارزه با کرونا ارائه شده است که طی این چندروز امیدوارم به تصویب برسد. با بازگشایی تمامی کارگاه‌های ساختمانی هم‌زمان با رعایت پروتکل‌های بهداشتی وضعیت بازار مسکن از جمله خرید و فروش و اجاره بهبود می‌یابد و با اجرای طرح‌های مختلف اجازه افزایش قیمت نخواهیم داد.