به گزارش شهرآرانیوز؛ محمد جوان بخت در دیدار با مقام‌های افغانستان در حاشیه هشتمین اجلاس مشترک کمیساران آب هیرمند بر ضرورت اصلاح سد «کمال‌خان» به منظور تحقق حقابه کامل جمهوری اسلامی ایران و جلوگیری از خشک شدن هامون‌ها که منجر به تشدید طوفان‌های گردوغبار و سختی و مشقت فراوان برای مردم منطقه در هر دو کشور شده تأکید کرد.
وی همچنین خواستار تسریع و جدیت طرف افغانی در تعیین نقاط آبگیری و احداث تأسیسات اندازه‌گیری مشترک برای پیاده‌سازی دقیق معاهده شد.
معاون آبفای وزارت نیرو و کمیسار آب هیرمند در این اجلاس خاطرنشان کرد: انحراف بیش از ۲ میلیارد مترمکعب از آب هیرمند به شوره‌زار «گودزره» خلاف رویکرد اعلامی مقام‌های افغانستان بوده و از کمیسار جانب افغانستان درخواست کرد تا اصلاحات فنی لازم را در سد «کمال‌خان» با هدف تأمین کامل حقابه ایران و رعایت حقوق قانونی و عرفی یک میلیون نفر مردم پایین‌دست در منطقه سیستان ایران به‌عمل آورد.
در این نشست، هیات ایرانی موضوع احداث تأسیسات اندازه‌گیری مشترک را به صورت جدی از طرف افغان مطالبه و پیگیری کرد و خواستار تسریع در روند احداث تأسیسات مزبور شد.
در حاشیه این اجلاس، کمیسار آب هیرمند و هیات همراه با امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان و همچنین ملا عبداللطیف منصور سرپرست وزارت آب و انرژی افغانستان در محل وزارتخانه‌های متبوع دیدار کردند.
در این دیدار‌ها معاون آب و آبفای وزارت نیرو ضمن ابراز نگرانی از تبعات منفی احداث سد «بخش‌آباد» بر شرایط محیط زیست منطقه سیستان و تشدید طوفان‌های گردوغبار خواستار توجه جدی و لحاظ حقابه زیست‌محیطی هامون سابوری شد.
امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه افغانستان نیز در این دیدار ضمن تأیید دغدغه‌های طرف ایرانی، بر تامین کامل حقابه ایران برابر معاهده ۱۳۵۱ هیرمند تاکید کرد.
وی همچنین از انحراف مجدد آب هیرمند به «گودزره» ابراز نارضایتی کرده و اعلام کرد این آب می‌توانست برای بهبود شرایط زیستی و معیشتی مردم منطقه در نیمروز افغانستان و سیستان ایران مورد استفاده قرار گیرد.
عبداللطیف منصور سرپرست وزارت آب و انرژی افغانستان نیز در این دیدار با بیان اشتراکات و روابط خوب همسایگی بین دو ملت ایران و افغانستان و تأکید بر تامین کامل حقابه ایران مطابق معاهده ۱۳۵۱، انحراف آب هیرمند به «گودزره» را خلاف منفعت مردم دو کشور دانست و در مورد اقدام‌های مورد نظر طرف افغانی برای رفع این مشکل توضیحاتی ارائه داد.
وی ضمن پذیرش نگرانی‌های طرف ایرانی در خصوص سد «بخش‌آباد» بر روی «فراه‌رود»، اطمینان داد که پیگیری لازم را برای این موضوع به عمل آورد.
سد کمال‌خان یکی از پروژه‌های مهم سدسازی در افغانستان است که بر روی رود هیرمند قرار دارد. این سد در ۹۵ کیلومتری شهر زرنج از توابع ولایت نیمروز در جنوب‌غربی افغانستان قرار دارد.
کار ساخت بند کمال‌خان در سال ۱۳۴۵ شمسی با مشارکت آژانس توسعه جهانی ایالات متحده آغاز شد، اما با خروج اتباع آمریکایی از افغانستان، کار ساخت سد به پایان نرسید و پروژه به‌طور نیمه‌کاره رها شد.
کار ساخت سد در سال ۱۳۹۰ خورشیدی دوباره آغاز شد و در چند مرحله به پایان رسید.
سومین مرحلهٔ ساخت سد، در ماه آوریل سال ۲۰۱۷ و آخرین مرحله آن در ۲۴ مارس ۲۰۲۱ توسط محمداشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان افتتاح شد.
این بند با بودجهٔ ۷۸ میلیون دلار از بودجهٔ انکشافی دولت افغانستان ساخته شد. به گفتهٔ وزیر انرژی و آب سابق افغانستان، این بند می‌تواند بیش از ۱۷۵٬۰۰۰ هکتار، زمین کشاورزی را آبیاری و بیش از ۹ گیگاوات توان الکتریکی تولید کند و از این طریق، زمینهٔ ایجاد کار را برای شمار زیادی فراهم کند.
بند کمال‌خان بیشتر در ساحهٔ دشت قرار دارد، به این لحاظ شیب کمی دارد. ارتفاع این بند ۱۶ متر و گنجایش ذخیرهٔ آب آن ۵۲ میلیون مترمکعب خوانده شده‌است. این بند یکی از عوامل اصلی خشک‌شدن دریاچه هامون است. دولت ایران از مسؤولین افغانستان درخواست کرده‌است که حق آبه را برای ورود به ایران، رهاسازی کنند.
منبع: ایرنا