به گزارش شهرآرانیوز، براساس نقشه‌ها و آماروارقام وزارت میراث‌فرهنگی و وزارت راه، تقریبا یک‌دهم شهر مشهد یعنی حدود ۳۳۸ هکتار، جزو بافت تاریخی شهر به حساب می‌آید که بخش زیادی از این بافت و عناصر آن، مثل خانه‌ها و گذر‌های واجد ارزش تاریخی از حدود دو دهه پیش و با آغاز طرح‌های توسعه‌ای به‌ویژه در اطراف حرم‌مطهررضوی یا کاملا از بین رفته‌اند یا اینکه فقط بخش‌های بسیار کمی از آنها باقی مانده است که باز همان هم نیاز جدی به رسیدگی و مرمت دارد، در غیر این صورت تا چندسال دیگر چیزی از آنها باقی نمی‌ماند.
احیا و مرمت این بافت ارزشمند و مهم برای مشهد به اشکال و روش‌های مختلف از سال ۱۳۹۶ که سازمان بازآفرینی شهرداری تشکیل شد، به‌عنوان یک کارویژه مهم به این سازمان سپرده شد و با تصویب بسته تشویقی تسهیلگری احیا و مرمت آثار تاریخی و بنا‌های ارزشمند شهر مشهد در محلات تاریخی و اجرای چندین پروژه جداره‌سازی بنا‌های واجد ارزش و احیای گذر‌های تاریخی شهر، کار بازسازی و مرمت این بافت ارزشمند و ازیادرفته مشهد آغاز شد و احیای دوازده خانه تاریخی و واجد ارزش شهر، فقط یک ثمره از اجرای پروژه‌های ریزودرشت برای احیای بافت تاریخی شهر است.
با وجود این، پروژه‌های سازمان بازآفرینی در بافت تاریخی مشهد هنوز تمام نشده‌اند و مدیر طرح سامان‌دهی بافت‌های تاریخی در گفتگو با شهرآرا از برنامه‌های بازآفرینی برای سامان‌دادن به این بافت در سال ۱۴۰۳ رونمایی کرد؛ از احیای گذر‌های تاریخی تشرف به حرم‌مطهررضوی و مرمت و بازسازی جداره تاریخی خیابان امام‌خمینی (ره) تا به‌روزرسانی بسته تشویقی و بازسازی روایت‌های شهر در بافت‌ها و خانه‌های تاریخی شهر.
بهزاد چوپانکاره اولین مأموریت این مدیریت در سال ۱۴۰۳ را مثل سال‌های گذشته تشویق مالکان به استفاده از بسته تشویقی برای احیای خانه‌های تاریخی دانست و از آغاز احیای گذر‌های تاریخی تشرف به حرم‌مطهررضوی به‌عنوان یکی از پروژه‌های مهم امسال سازمان بازآفرینی خبر داد.
وی گفت: مأموریت مهم دیگر در سال ۱۴۰۳ درباره گذر‌های تشرف است که گذر‌های تاریخی تشریف به حرم هستند و مردم با استفاده از این راه‌ها به‌سمت زیارت می‌آمدند. احیای این گذرها کمک می‌کند تا اسکلت بافت تاریخی شهر مشهد بعد از سال‌ها بالاخره شکل بگیرد و به‌سمت سروسامان پیداکردن حرکت کند.
علاوه بر گذر‌های تاریخی تشرف به حرم‌مطهررضوی، قرار است بخش زیادی از معابر، گذر‌های تاریخی و حتی دروازه و حدوحدود شهر در دوره‌های مختلف تاریخی هم احیا شود و چوپانکاره با اشاره به آغاز کار مطالعاتی در زمینه این معابر و دروازه ها، بیان کرد: درحال مطالعه برای احیای بخشی از معابر و گذر‌های ویژه و تاریخی شهر هستیم و امسال این پروژه مطالعاتی به پایان می‌رسد تا کار مرمت و احیای آن به‌زودی آغاز شود.
علاوه بر این، پیگیر هستیم تا دروازه‌های تاریخی شهر مشهد را مطالعه و تا حد امکان نشانه‌گذاری یا احیا کنیم تا وقتی مردم و زائران در مشهد تردد می‌کنند، متوجه شوند که حد شهر مشهد در دوره‌های مختلف از کجا و تا کجا بوده است.
وی در ادامه از همکاری سازمان بازآفرینی و معاونت گردشگری سازمان فرهنگی شهرداری مشهد برای زنده‌کردن روایت‌های مشهد در گذرها و معابر تاریخی خبر داد و افزود: با همکاری معاونت گردشگری سازمان فرهنگی شهرداری قصد داریم گذر‌های تاریخی را فعال کنیم تا کم‌کم زائران با عبور از این گذرها، هم با تاریخ مشهد آشنا شوند، هم روایت‌های مردمی از این گذرها را بشنوند.
برخلاف بقیه کشور که صرفا گذر‌های تاریخی را مرمت و جداره‌سازی کردند، ما در تلاش هستیم تا روح شهر را در فضا و مکان گسترش دهیم و با روایت‌های تاریخی، شهر را جذاب‌تر کنیم. این کار بسیار زیبا و جذاب است و می‌خواهیم روایت مشهد را در خانه‌ها و گذر‌های تاریخی زنده کنیم.
مدیر طرح سامان‌دهی بافت‌های تاریخی سازمان بازآفرینی شهرداری مشهد ادامه داد: مأموریت دیگر سازمان در بافت‌های تاریخی، کمک به مرمت جداره‌های عمومی تاریخ شهر است که مجوز میراث‌فرهنگی را هم دریافت کرده است و موارد قانونی مثل رضایت مالکان را هم دارد و برای آن اعتبار هم دیده شده است.
این کار در خیابان امام‌خمینی (ره) به‌صورت ویژه انجام خواهد شد تا روند باززنده‌سازی ارگ قدیم مشهد که از مدتی پیش شروع شده است، ادامه پیدا کند. همچنین برای جلوخان جنت هم برنامه‌ریزی‌ها انجام شده است و منتظریم تا فرایند‌های قانونی را طی کند و این حیات شهری به‌عنوان یکی از جداره‌های ارگ احیا شود.
چوپانکاره با اشاره به طرح مشترک سازمان بازآفرینی شهرداری و میراث‌فرهنگی برای بررسی و بازطراحی خانه‌های واجد ارزش تاریخی، افزود: موضوع دیگری که پیگیر آن هستیم، کمک به بررسی و بازطراحی بنا‌های تاریخی و خانه‌های واجد ارزش است و در کنار آن با همکاری میراث‌فرهنگی و البته با رضایت‌گرفتن از مالکان خانه‌های واجد ارزش، قصد داریم آنها را در فهرست آثار ملی ایران ثبت کنیم. برای این کار هم درحال گفتگو با بسیاری از مالکان هستیم تا با مشارکت میراث کمک کنیم این بنا‌ها ثبت شود و این میراث شهر باقی بماند.
مدیر طرح سامان‌دهی بافت‌های تاریخی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ماجرای احیای بنا‌ها و خانه‌های تاریخی مشهد در سال‌های گذشته با استفاده از بسته تشویقی سازمان بازآفرینی اشاره کرد و گفت: دوازده خانه تاریخی مشهد را احیا کردیم که با استفاده از بسته تشویقی شهرداری بوده است، یعنی میراث مجوز‌ها را بررسی و صادر کرد و از طرف دیگر، مدیریت شهری کمک کرده است تا مالک بتواند کار مرمت را شروع کند و فعالیت اقتصادی را در این بنا‌ها کلید بزند.
اکنون در خیابان سناباد مشهد اولین خانه خصوصی صنایع‌دستی کشور در یک بنای تاریخی ایجاد شده است که با بسته تشویقی شهرداری برای بنا‌های تاریخی، مجوز تجاری آنها بدون دریافت هزینه صادر شده است. جدا از این بنا، با استفاده از همین بسته تشویقی شورا و شهرداری چندین خانه تاریخی دیگر در شهر احیا و به اقامتگاه تبدیل شده‌اند که برای شهر بسیار ارزشمند هستند.
چوپانکاره با بیان اینکه حمایت‌های شورای شهر به احیای خانه‌های تاریخی و اتفاقات خوب دیگر برای بافت ارزشمند مشهد منجر شده است، تأکید کرد: اگر شورا حمایت نمی‌کرد و شهرداری پای کار نمی‌آمد، بسیاری از این اتفاقات که امروز برای خانه‌های تاریخی در مشهد افتاده است، محقق نمی‌شد. همه به این درک رسیده‌ایم که احیای این بنا‌ها به ماندگاری زائر، ترویج فرهنگ رضوی، احیای روایت شهر و... کمک می‌کند و برای همین هم با همه توان درحال تلاش برای احیای بافت‌های تاریخی هستیم.
وی با تأکید بر به‌روزرسانی بسته تشویقی مصوب سال ۱۳۹۹ شورای شهر برای احیای بنا‌های تاریخی تصریح کرد: قصد داریم بسته تشویقی را به‌روزرسانی کنیم و به‌زودی این بسته از قبل بهتر خواهد شد. خوشبختانه این موضوع حمایت شورا را دارد و شورای شهر با جدیت کمک می‌کند که این بسته به‌روز شود.