براساس یک رسم چندساله، در دهه آخر صفر همه امکانات شهرمان برای یک رویداد بزرگ بسیج میشود. رویدادی کهبخشی ازبزرگی خودش راوامدار میزبانی عراقیها دراربعین حسینی است وسبب شده تامشهدیها هم تکاپوی بیشتری برای تکریم زائران آقا امام رضا (ع) ازخود نشان بدهند. دراین میان خدمتگزاری بهزوار امام رئوف (ع) ازمهیا کردن غذا ومکان استراحت تاهر قدم کوچک وبزرگ دیگری برای مشهدیها لذتی دوچندان دارد. بههمین مناسبت درآستانه سیام صفر وشهادت ولینعمتمان، امام رضا (ع) یکبار دیگر وظایفمان رادرجایگاه میزبانی باهم مرور میکنیم.
در دهه پایانی صفر مشهد میزبان جمعیت میلیونی میشود کهسواره وپیاده کیلومترها راه پیمودهاند تاخود رابرای روز شهادت اماممهربانیها بهاین شهر برسانند. شاید برخی ازما کهدربرپایی ایستگاههای صلواتی مشارکتی نداریم باخود بگوییم فعالیتی نیست کهبتوانیم انجام دهیم وبهدرد زائران بخورد، ولی کافی است اندکی بهکارهای خود فکر کنیم تامتوجه شویم ما هم دررابطه بازائران کارهای زیادی ازدستمان برمیآید، برای نمونه اگر راننده تاکسی هستیم، چندساعتی زائران رارایگان جابهجا کنیم یااگر اتوبوسران هستیم درایستگاههای مرکز شهر، بیشتر ازگذشته توقف داشته باشیم تامسافران بیشتری راجابهجا کنیم.
پیشنهاد دیگر اینکه، گاهی میتوانیم دراطراف حرم برگهای تحت عنوان «صلواتی» روی شیشه خودرو سواریمان نصب کنیم. هر روز صبح برای رفتن بهمحل کار کمی زودتر آماده شویم ودرطول مسیر کسانی راکهقصد رفتن بهحرم دارند سوارکنیم. این کار بهویژه برای رانندگانی کهدرخیابانهای اطراف حرم مطهر درآمدوشد هستند، بیشتر فراهم است. البته گاهی تاکسیرانان هم درمناسبتهای خاص این کار رابادرنظر گرفتن تخفیف انجام میدهند وبا اینکه ارتزاق خانوادهشان ازاین راه است، مشتاق خدمت بهزائران رضوی هستند.
در این روزها بهغیر ازجمعیت زیادی کهپیاده ازمناطق دور ونزدیک، رهسپار شهرمان میشوند، برخی هم باخودروهای شخصی بهمشهد مشرف میشوند. جمعیت پیادگانبیشتر وقتها راهنما دارند، ولی رانندههای غیرمشهدی پرسشهای زیادی برای پیدا کردن راه درست دارند. درچنین شرایطی اگر نشانی دقیق رامیدانیم راننده راراهنمایی کنیم، ولی اگر نمیدانیم واضح بگوییم «نمیدانم». اشتباه راهنمایی کردن گاه دیگران رابهدردسرهای زیادی میاندازد.
همچنین میتوانیم گاهی چندلحظهای ازوقتمان رابهزائران اختصاص بدهیم وآنها راتامسیری همراهی کنیم، چون هیچکس بهاندازه افراد محلی وبومی ازمیانبرها ومسیرهای فرعی اطلاع ندارد. البته بهتر است اطلاعاتی درباره برنامههای کاربردی راهنمای مسیر هم کسب تادرچنین روزهایی ازآنها استفاده کنیم. ساکن بودن درشهری مانند مشهد ما راهمیشه نیازمند چنین دانستنیهایی میکند.
هر اقدام ما دراین روزها، میتواند پایهگذار یک فرهنگ زیبا باشد. کارهای سادهای مثل اینکه وقتی ازرفتار بیادبانه کسی ناراحت میشویم بهاحترام آقا سکوت کنیم یادرازدحام وشلوغیهای حرم مطهر صبورانه برخورد کنیم. درکنار این رفتارهای پسندیده، میتوانیم باخرید محصولات فرهنگی وهدیه دادن آنها درقالب یک نذر زیبا، زائران کوچک راخوشحال کنیم. یادگاری کههم یادآور سفر خاطرهانگیز آنها بهشهر مشهد باشد وهم بهرشد اطلاعات دینی وفرهنگی آنها کمک کند. البته سعی کنیم نذرهایی کهداریم رابیشتر دراماکنی ادا کنیم کهزائران حضور دارند.
در این روزها کهفرصت ناب میزبانی اززائران قسمتمان شده است افزون بر مشتریمداری، خوشانصافی کنیم وترازو رابهنفع زائران سنگین کنیم، نهخودمان. بهویژه اگر درمشاغلی هستیم کهکارمان بااندازهگیری وپیمانه ومترکردن است. درسایر مشاغل هم نیازی نیست کهحتما خدمتی رایگان بهزائران بدهیم، همینکه مبلغ معقول وهزینه کمتری اززائران بگیریم کافی است.
افزون بر اینها مسائل مالی، موضوعی است کههمهمان باآن درگیر میشویم، اگر میپسندیم درشهری دیگر باکاسبی منصف روبهرو شویم پس دراین روزها ما هم نقش همان کاسبِ باانصاف راایفا کنیم. ازطرفی میتوانیم ازاین فرصت برای خوب کردن دل خودمان هم استفاده کنیم. وجود جمعیت میلیونی زائران بهترین شرایط رابهوجود میآورد تابتوانیم بدون هزینه، فقط بااندکی مهرورزی، رفتار گرم وخالصانه، حس خوبمان رابیشتر وبیشتر کنیم.
امسال یکی ازکارهای خوبی کهبرخی ازحاجیان انجام دادند فراهم کردن فرصت زیارت برای مشتاقان وعلاقهمندان بود. آنها درصفحههای مجازی کهدراختیار داشتند ازمخاطبان خود میخواستند نام خود راارسال کنند تابهطور مخصوص نائبالزیارهشان باشند. ما مشهدیها هم میتوانیم باتکیه بر همین اقدام زیبا ازمخاطبان خود کهفرصت تشرف بهمشهد راپیدا نکردهاند، بخواهیم نام خود یاعزیزانشان رابرایمان ارسال کنند تاآنها هم ازبرکات معنویاین روزهای ویژه بهرهمند شوند.
همچنین میتوانیم بهیاد همه درگذشتگان باشیم وکسانی کههمیشه بهخاطر نعمت همسایگی بهما التماس دعای خیر میگویند. یادمان باشد برای رعایت حال زائران میتوانیم ازراه دور هم نائبالزیاره باشیم، برای نمونه ازپنجرهای کهچشممان رابهگنبد حرم مطهر روشن میکند یاخیابانهای منتهی بهاین حرم نورانی.
ازقدیم گفتهاند میهمان حبیب خداست کهبا خود برکت میآورد. ازهمینرو زائران برای مشهدیها نیز میهمانانی عزیز وگرامی هستند کهبا هزار امید وآرزو، بامشکلات ودغدغههای ریز ودرشت، برای عرض ارادت بهساحت مقدس امام هشتم (ع) بهمشهد مشرف شدهاند؛ بنابراین هر مشهدیبهخاطر ارادتی کهبهامام (ع) دارد بر خود واجب میداند بازنده نگهداشتن حس مسئولیتپذیری وتوجه بهقوانین شهروندی درخدمت ایشان ومیهمانانش باشد. ازاینرو درکنار آنچه گفتیم بهتر است دراین روزها بهچند نکته مهم شهروندی هم توجه کنیم.
ما مشهدیها بهدلیل برخورداری ازنعمت همسایگی، فرصتهای زیادی رابرای زیارت امام رضا (ع) داریم. پس سعی کنیم این روزها باکوتاهترکردن زمان زیارت وحضور درحرم مطهر فرصت بیشتری رابرای زائران فراهم کنیم.
بهطور تقریبی حضور جمعیتی دوبرابرِ اهالی مشهد، فشار زیادی رابهبخشهای حملونقل وخدمات عمومی وارد میکند. بهویژه اینکه باید درزمینه مصرف انرژی برق ومنابع آب هم محتاطتر ازگذشته باشیم. پس سعی کنیم دراین روزها کمتر درشهر رفتوآمد واقتصادیتر ازپیش ازحاملهای انرژی استفاده کنیم.
یکی ازخدمتهای متفاوت وماندگار بهزائران امامرضا (ع) کهحکم سوغات نیز برای آنها دارد، تهیه وتوزیع کالاها ومحصولات فرهنگی بین زائران است. کتاب، پیشانیبند، عطر وادکلن، صنایعدستی، اسباببازیبرای بچهها و.... برخی ازاین محصولات بچهها رابیش ازبزرگترها خوشحال میکند وخاطره خوشی ازشهر مشهد واین سفر زیارتی درذهنشان بهجا میگذارد.
اگر دستبهآچار وفنی هستیم ومیبینیم کسی (چه زائر وچه مجاور) دچار مشکل شده است درتعمیر وسایلی مانند ویلچر، کالسکه وخودرو پیشقدم شویم. دراین روزها نهتنها توجه ما بهزائران، عیار مهماننوازیمان رابالا میبرد کهیاری رساندن بهمجاوران هم نوعدوستی وهمبستگی ما رانشان میدهد.
اگر نذری میدهیم حواسمان بهجمعآوری زبالههای بهجامانده ازآن باشد. حتما چند سطل یانایلونبزرگ زباله برای این منظور ازپیش درنظر بگیریم وبهشعار «شهر ما، خانه ما» بیش ازگذشته توجه کنیم.
اگر درخانه مسکونیمان یاساختمانی دیگر، ظرفیت مناسبی برای پذیرایی اززائران امام مهربانیها سراغ داریم، میتوانیم برای چند روز بهصورت رایگان یابا مبلغ اجارهای کمتر ازعرف این کار راانجام دهیم.