به گزارش شهرآرانیوز، در مناطق مختلفی از کشور، درگیر کیفیت نامطلوب آب هستیم. فکر کنید که با فناوری بتوان آب شرب نامطلوب را به یک آب باکیفیت و گوارا تبدیل کرد. اگر منتظر چنین اقدام نوآورانه‌ای هستید، باید بدانید که این مورد در کشور اجرایی شده و توانسته کیفیت آب را به‌شدت بالا ببرد و طعم و بو‌های نامطبوع را از آن بگیرد.
در روش‌های مرسوم تصفیه آب و پساب، برای گندزدایی، از گاز ازن استفاده می‌شود؛ اما روش‌های مرسوم معایبی مثل هدررفتن حجم زیادی ازن دارد که باعث اثرات منفی زیست‌محیطی می‌شود. از طرفی انحلال ازن در این روش‌ها بسیار پایین است؛ بنابراین باید از روشی استفاده شود که میزان انحلال ازن را بالا ببرد و معایب روش‌های مرسوم را نداشته باشد.
فناوری این مشکل را حل می‌کند. پخش و اختلاط ازن با فناوری نانواُزن روش جدیدی است که باعث می‌شود واکنش‌پذیری ازن در آب طولانی‌تر شود و در نتیجه کارایی فرایند ازن‌زنی افزایش یابد.
سال ۹۸، یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی موفق شد دستگاهی تولید کند که با فناوری‌اش می‌توان از ظرفیت ازن حداکثر بهره را برد. سامانه نانواُزن که ساخت محققان این شرکت دانش‌بنیان است، حباب‌های بسیار ریز ازن را در ابعاد کمتر از ۲۰۰ نانومتر تولید می‌کند.
با استفاده از این فناوری، علاوه بر کاهش ۶۰ درصدی مصرف ازن، نیازی به مخازن ازن‌زنی نیز نیست. همچنین میزان بهره‌برداری تا ۵۰ درصد افزایش می‌یابد.
به گفته عارف دادگستر، مدیرعامل این شرکت، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صنعت آب کشور مشکل طعم و بو در آب شرب بود. شرکت مهندسی آبفای کشور و سایر شرکت‌های زیرمجموعه آن مثل آبفای استان‌ها، تمام راهکار‌های مربوط به حذف طعم و بو از آب شرب را اجرا و پیاده‌سازی کرده بودند، اما کارایی مناسب حاصل نشده بود.
فناوران این شرکت موضوع را بررسی می‌کنند و متوجه می‌شوند که تخلیه فاضلاب‌های شهری، صنعتی و کشاورزی به مخازن آب، مواد موردنیاز رشد جلبک را تأمین می‌کند و باعث افزایش جمعیت جلبک‌ها می‌شود که این امر باعث انتشار ترکیباتی در آب می‌شود که همین ترکیبات مولد طعم و بو هستند.
این ترکیبات که عمدتاً «متیل ایزو برنوئل» و «ژئوسمین» بودند، باعث ایجاد طعم و بویی مثل بوی خاک، لجن، ماهی، کهنگی و کپک می‌شدند. از طرفی، کاهش میزان بارندگی‌ها و منابع آبی و در نتیجه کاهش حجم آبی مخازن سد‌ها یکی از دلایل بیشتر و غلیظ‌ترشدن آلاینده‌هاست.
این شرکت دانش‌بنیان، اولین پیشنهاد خود را در این زمینه حدود ۵ سال پیش به شرکت مهندسی آبفای کشور داد. راهکار این فناوران به آبفا این بود که با استفاده از فناوری نانواُزُن، آن ترکیبات مولد طعم و بو را از بین ببرند. بعد در منطقه‌ای از یک شهر که با مشکل کیفیت پایین آب شرب مواجه بود، به صورت آزمایشی این طرح اجرا شد. نتایج، بسیار رضایت‌بخش بود و این شرکت توانست تأیید مهندسی آبفای کشور را بگیرد.
دادگستر مدیرعامل می‌گوید: «بعد از اجرای موفق طرح در یک اشل کوچک، قرار شد به صورت آزمایشی، این طرح در شهر ساوه اجرا شود. سد «الغدیر» آب تصفیه‌خانه ساوه را تأمین می‌کرد؛ از سد به تصفیه‌خانه می‌آمد. بعد از تصفیه به شبکه انتقال و مشترکین می‌رفت. قرار شد با همکاری معاونت علمی، شرکت مهندسی آبفای کشور و آبفای استان مرکزی پروژه‌ای را در ساوه برای کل آب تصفیه‌خانه اجرا کنیم.»
حدود دو سال پیش بود که این شرکت بزرگ‌ترین سامانه نانو ازن جهان را در ساوه اجرا کرد و مشکل بی‌کیفیتی آب شرب در این شهر حل شد و نتایج رضایت‌بخش بود. این در حالی است که در شرایطی این طرح اجرا شد که حجم آب سد الغدیر در پایین‌ترین میزان خود بود و به همین دلیل حجم آلاینده‌ها بیشتر و غلیظ‌تر بود.
تأییدیه وزارت بهداشت و نیرو برای اطمینان از سلامت آب شرب حاصل از این فناوری نیاز به آزمایش‌هایی داشت که دادگستر در این باره چنین توضیح می‌دهد: «چون آب خیلی حساس است، از همان زمان که طرح ما اجرا شد، همه آزمایش‌ها انجام شد. سازمان غذا و دارو ورود کرد و آزمایش‌ها انجام و کار به مرحله تأیید رسید. سامانه نانوازن ساخت شرکت ما که در ساوه در مرحله بهره‌برداری است هم از وزارت نیرو و هم بهداشت تأییدیه گرفته است.»
عملکرد مداوم این فناوری در طول مدت استفاده در تصفیه‌خانه شهر ساوه، مورد ارزیابی قرار گرفت و تأییدیه کارشناسان مربوطه و وزارت نیرو را نیز به دست آورد و سپس از این طرح در بهمن‌ماه ۱۴۰۲، رونمایی شد. در واقع این فناوری برای اولین بار در کشور به صورت رسمی اجرایی شد. اجرای این طرح موجب کاهش طعم و بوی نامطبوع و همچنین حذف جلبک از منابع آب شرب شد و رضایت مردم شهر ساوه را نیز به دنبال داشت.
دادگستر در توضیح این فناوری می‌گوید: «نانواُزن یک فناوری است که گاز ازن را می‌توانیم در قالب حباب‌های صدنانومتری در داخل آب تزریق کنیم. مهم‌ترین ویژگی این حباب‌ها این بود که به شکل طولانی‌مدت در داخل آب می‌ماندند و گاز ازن را به شکل یکنواخت در کل آب توزیع می‌کردند. مشکل روش‌های قبلی این بود که گاز ازن یکنواخت توزیع نمی‌شد و خروجی مناسب حاصل نمی‌شد و با ارتقای ظرفیت ژنراتور ازن باز خروجی مناسب حاصل نمی‌شد.»
این محصول در خیلی از صنایع می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد؛ مثلاً در آبزی‌پروری، با استفاده از این سامانه می‌توانیم ایمنی زیستی را ایجاد کرده و به عبارتی سلامت آب در مزارع آبزی‌پروری را ایجاد کنیم.
یکی از مهم‌ترین مواردی که چندین سال است صنعت میگو را تحت شعاع خود قرار می‌دهد، بیماری است که باعث کاهش میزان تولید و افزایش میزان تلفات شده است. این دستگاه می‌تواند میزان تلفات را کم کند. وقتی آب باکیفیت در این سامانه تولید می‌شود، قطعاً آبزی هم کیفیت بهتری خواهد داشت.
در زمینه کشاورزی، این شرکت دانش‌بنیان دو موضوع را کار می‌کند؛ یکی گندزدایی آب آبیاری و دیگری تأمین اکسیژن محلول آبیاری است که ریشه سالم‌تر و جذب مواد مغذی و نهایتاً محصول باکیفیت‌تر می‌شود. به طور متوسط ۲۰ درصد تناژ تولید را بالاتر می‌برد.
با توجه به اینکه مشکل کیفیت آب شرب به طور گسترده در کشور وجود دارد، استفاده از این فناوری می‌تواند راه چاره مناسبی برای این مشکل باشد.
دادگستر معتقد است همین شرکت دانش‌بنیان پتانسیل این را دارد که چنین‌طرحی را که به صورت آزمایشی و موفقیت‌آمیز اجرا شده است، در سراسر کشور نیز اجرایی کند. امید است این فناوری بتواند تمام مردم ایران را از آب باکیفیت و گوارا بهره‌مند کند.
منبع: فارس