حمیده ذاکری | شهرآرانیوز؛ ماه مهر، ماه شروع دوستی‌های ماندگار است؛ دوستی‌هایی که از پشت میز مدرسه و دانشگاه شروع می‌شود و گاه تا پایان عمر با ماست؛ رفاقت و مهری که گاه بسیار ساده به بهانه هم‌نشینی در یک نیمکت یا نزدیکی اسامی در جدول حروف الفبا آغاز می‌شود، اما نقش پررنگی در مسیر زندگی‌مان دارد. برای بسیاری از ما، دوستان دوران تحصیل، رفقای همه عمر شده‌اند؛ رفقایی که مصاحبت و همراهی با آنها، گاه آن‌قدر عمیق بوده که بر سبک زندگی ما یا آینده زندگی‌مان نیز تأثیر گذاشته است.
یار و یاوری که نمی‌توانیم نقشش را در زندگی فرزندانمان نادیده بگیریم و بجاست که با کمک آموزه‌های دین و سیره اهل‌بیت (ع)، آن را در مسیر درست هدایت کنیم و از آن به‌عنوان کمکی در راه سعادت فرزندانمان بهره ببریم. به همین مناسبت آیین دوست یابی و هم‌نشینی با دیگران را در کلام علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) مرور کرده‌ایم.
نخست، خوب است بدانیم دوستی و معاشرت نه‌تن‌ها لازمه زندگی اجتماعی است که اهمیت بسیاری در شکل‌گیری شخصیت فرزندانمان دارد، با این حال برخی والدین با سخت‌گیری‌های بیجا، مانع معاشرت فرزندانشان با افراد هم‌سن‌و‌سال آنها می‌شوند و حضور دوستان را گاه مخرب و گاه بی‌اهمیت می‌دانند، این درحالی است که براساس سیره اهل‌بیت (ع)، دوستی و معاشرت یکی از نعمت‌های الهی و از سرمایه‌های زندگی است. دوست خوب نه‌تن‌ها خوب است که فراوانش هم توصیه شده است. از امام‌رضا (ع) درباره خوشى دنیا سؤال شد، حضرت فرمودند: وسعت منزل و فراوانى دوستان. (بحارالانوار، جلد۷۶، ص۱۵۲).
مسلم است که در باب دوستی نیز مانند هر عمل دیگری بایدونباید‌هایی وجود دارد؛ بایدونباید‌هایی که به ما کمک می‌کنند تا از این نعمت، بهره درست را ببریم و دچار نقمت نشویم. انتخاب معاشران آگاه و معتمد، یکی از راه‌های بهره‌برداری از دوستان است. امام‌رضا (ع) در این‌باره می‌فرمایند: «در زندگى روزانه خود، بخشى را براى معاشرت و مذاکره با افراد آگاه و معتمد قرار دهید و از افرادى که باطن‌هاى سالم و روحیه خیرخواهانه دارند، بخواهید که شما را از عیوبتان آگاه کنند و معایب و اشتباهاتتان را تذکر دهند».
امام‌رضا (ع) دوستى با مردم را نیمی از عقل دانسته‌اند (انوارالبهیه، ص۳۴۵) و درباره حسن معاشرت و دوستی با مردم به نقل از پدر بزرگوارشان فرمودند: لقمان حکیم به فرزندش گفت: «اى پسر! هزار دوست بگیر، درحالى‌که هزار دوست کم است و یک دشمن مگیر که یک دشمن، بسیار است» (وسائل‌الشیعه، جلد۵، ص۴۰۷). دوستانی که بناست در راه خدا یار و یاور ما باشند. ایشان در حدیثی در این زمینه می‌فرمایند: «هرکه در راه رضاى خدا از یک برادر دینى بهره ببرد، درحقیقت جایگاهى را در بهشت استفاده کرده است» (میزان‌الحکمه، ج یک، ص ۴۰).
ابوهاشم جعفرى، یکى از شاگردان امام‌رضا (ع)، نقل می‌کند که امام‌رضا (ع) درباره معاشرت با یکی از اقوامش به او هشدار دادند و فرمودند: «یا با او هم‌نشین باش و ما را ترک کن یا با ما هم‌نشین باش و از او دورى کن». عرض کردم: «او هر عقیده‌اى دارد، بر من چه زیانى دارد با اینکه من بر عقیده حق خود استوار هستم و از عقیده او دورى مى‌کنم؟». امام‌رضا (ع) فرمودند: «آیا نمى‌ترسى که بلایى به او برسد و تو نیز به بلاى او بسوزى؟». (اصول کافى، جلد۲، ص۳۷۴ و ۳۷۵). | شهرآرانیوز؛