معرفی مهم‌ترین بیماری‌هایی که از حیوانات به انسان‌ها منتقل می‌شوند + راه‌های پیشگیری

به گزارش شهرآرانیوز؛ بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، ۴۹ درصد عوامل بیماری زا از  حیوانات به انسان منتقل می‌شود. درست مانند ویروس کرونا که  عفونت تنفسی در  پرندگان و پستانداران بود و در چند سال گذشته شیوع انسانی پیدا کرده است. به‌غیر از این نوع بیماری‌ها که مستقیم از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند، بیماری‌هایی مانند تب مالت، سیاه زخم و سل گاوی نیز هستند که از مصرف فراورده‌های لبنی و گوشت آلوده به انسان منتقل می‌شوند.

بیماری‌هایی که برخلاف پیامد‌های ناگوارشان می‌توان با راهکار‌های ساده‌ای مانند ضدعفونی کردن مواد غذایی از ابتلا به آنها پیشگیری کرد. موضوعی که امروز به‌مناسبت روز دام‌پزشکی با کمک دکتر کمیل مشایخی، دام‌پزشک می‌خواهیم قدری درباره آن به آگاهی‌مان بیفزاییم.

۷۵ درصد
۷۵ درصد از بیماری‌های نوظهور مانند کرونا، منشأ حیوانی دارند.

۲۵۰۰۰ نفر
سالانه بین ۲۰ تا ۲۵ هزار نفر در کشورمان درگیر تب مالت می‌شوند.

۷  بیمار
در شش ماه نخست امسال ۷ ابتلا به تب کریمه کنگو در استان گزارش شده است.

۸۰ درصد
مرگ ومیر ناشی از ابتلا به تب کریمه کنگو ۲۰ تا ۲۵ درصد و در طغیان‌های بیماری ۸۰ درصد است.

۲ دقیقه
شیر غذایی کامل و شامل پروتئین‌های مختلف است که برای پاستوریزه کردن آن در خانه کافی است وقتی به دمای جوش رسید دو سه دقیقه بجوشد. در اثر جوشاندن زیاد شیر، از آن فقط آب و چربی می‌ماند.

۴۸ ساعت
پس از ذبح، گوشت قرمز باید ۴۸ ساعت در سردخانه بماند تا جمود نعشی در آن اتفاق بیفتد و آلودگی‌هایش برطرف شود.

تب مالت یا  بروسلوز

عامل بیماری
بیماری عفونی و ناقل آن گونه‌های مختلفی از سرده باکتریایی بروسلاست.

راه انتقال

• موضعی: تماس مستقیم با ترشحات حیوان مانند شیر و خون
• خوراکی: مصرف فراورده‌های حیوانی غیرپاستوریزه
• تنفسی: از راه تنفس و ارتباط نزدیک با حیوان

حیوان ناقل
گاو، گوسفند، شتر و بز

نشانه
بروز بیماری با تب، لرز، خستگی، درد شدید مفاصل و سردرد‌های طولانی  همراه است.

عارضه
این بیماریِ پیش رونده از کارافتادگی شدید به دنبال دارد.

تب کریمه کنگو

عامل بیماری
بیماری ویروسیِ واگیردار و شایع‌ترین ناقل آن کنه هیالوماست.

راه انتقال
دست زدن به گوشت و فراورده‌های آلوده و نیش مستقیم و له کردن پشه روی پوست هم امکان آلوده شدن به این ویروس را حتمی می‌کند.

کنترل
مبتلایان باید در اتاق ایزوله مراقبت شوند و ارتباط با آن‌ها در شرایط حفاظت شده امکان پذیر است.

نشانه
سردرد شدید، تب، لرز، درد عضلانی به‌ویژه در پشت و پاها، درد و سفتی ناحیه گردن و ترس از نور، پرخونی خفیف حلق و ناحیه دهان از نشانه‌های بیماری است.

عارضه
بیماری کشنده و خون ریزی دهنده است.

سل گاوی

عامل بیماری

بیماری عفونی شایع که ناقل آن «مایکو باکتریوم توبر کلوزیس» است.

راه انتقال

• خوراکی: مصرف شیر خام و فراورده‌های لبنی و گوشتی گاوی آلوده
• تنفسی: پخش عفونت سلی در هوا از راه سرفه، عطسه، یا بزاق فرد بیمار

حیوان ناقل
از گاو به انسان و حتی از انسان به گاو منتقل می‌شود.

عارضه
این بیماری  در ۵۰ درصد موارد کشنده است. در صورت ابتلا نیاز به بستری‌های ریوی دارد و در نهایت سبب آسیب به کلیه و قلب می‌شود.

سیاه زخم یا شاربن

عامل بیماری
بیماری عفونی است و ناقل آن حیوانات اهلی و نشخوارکننده هستند.

راه انتقال

• پوستی: از راه تماس با پوست، پشم و استخوان آلوده حیوان منتقل می‌شود.
• تنفسی: سبب خون ریزی می‌شود.
• گوارشی: تب و اسهال و درد‌های شکمی ایجاد می‌کند.

کنترل
یکی از راه‌های ابتلا به بیماری‌های مشترک، نگهداری حیوانات خانگی است به همین دلیل باید نگهداری از آن‌ها درست و اصولی باشد.

نشانه
مهم‌ترین نشانه‌های بیماری حالت تهوع، استفراغ، اسهال خونی، تب و لرز، از دست دادن اشتها و زخم بدون درد است.

عارضه
زخم‌های دو سه سانتی متری ایجاد می‌کند. بیشتر درگیری‌های آن تک موردی و اگر درمان انجام نشود کشنده است. همچنین بیشتر در افرادی که با چرم در تماس هستند بروز پیدا می‌کند.

سالمونلا

عامل بیماری
بیماری عفونی و ناقل آن باکتری سالمونلاست.

راه انتقال
باکتری سالمونلا از راه مصرف محصولات غذایی آلوده مانند انواع گوشت ها، تخم مرغ، شیر، میوه و سبزی، ادویه، آجیل، کره بادام زمینی، شکلات، آرد و حتی بستنی به بدن انسان وارد می‌شود.

کنترل
خزندگانی مانند مار و لاک پشت می‌توانند سالمونلا را در دستگاه گوارش خود حمل و از راه مدفوع دفع و به راحتی قسمت‌های مختلف بدن ازجمله فلس و پَر و محل زندگی خود را به باکتری آلوده کنند. از این‌رو باید از ارتباط نزدیک با این حیوانات و نگهداریشان در خانه بپرهیزید.

نشانه
شایع‌ترین نشانه‌های بیماری اسهال، تب، گرفتگی عضلات شکم و استفراغ است.

عارضه
این باکتری با ورود به خون، به اندام‌های دیگر مانند طحال، مغز استخوان، کبد و کیسه صفرا می‌رود و سبب بروز نشانه‌های بالینی متفاوت از التهاب دستگاه گوارش تا مرگ می‌شود.

پیشگیری

• برای خرید مواد لبنی سنتی پافشاری نکنید، زیرا به عوارض احتمالی حاصل از مصرف آن‌ها نمی‌صرفد.
• در صورت تهیه شیر سنتی باید آن را پیش از مصرف بجوشانید، بیشتر افراد جامعه از راه مصرف محصولات فله آلوده به بیماری مبتلا می‌شوند.
• خامه و سرشیر را پاستوریزه تهیه کنید، زیرا مانند شیر قابلیت جوشاندن و ایمنی بخشی ندارند.
• مصرف فوری گوشت قرمز پس از ذبح توصیه نمی‌شود.
• انواع گوشت را خام مصرف نکنید.
• در زمان تهیه غذا، پخت و پز کامل داشته باشید.
• میوه‌ها و سبزیجات را پیش از مصرف به‌خوبی ضدعفونی کنید. 
• ارتباط با حیوانات خانگی یکی از راه‌های ابتلا به بیماری‌های مشترک است، در صورت تمایل به این کار مراقبت‌های لازم را داشته باشید.
• خزندگانی مانند لاک پشت عامل انتقال بیماری‌های مشترک زیادی هستند، آنها را در خانه نگهداری نکنید.
• هرچند نامتعارف به‌نظر می‌رسد، ولی دام‌پزشکان توصیه می‌کنند به‌جای شستن گوشت مرغ با جوشاندن، آلودگی‌های آن را از بین ببرید. 
• پس از شست وشوی گوشت مرغ، آشپزخانه به ویژه اطراف سینک ظرف شویی را نظافت و ضدعفونی کنید.
• در صورتی که از دام نگهداری می‌کنید از تماس با دام‌های مبتلا به بیماری و تلف شده خودداری کنید.
• گوشت و فراورده‌های لبنی گاوی را از مراکز معتبر تهیه کنید.

مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی و  توکسین‌های قارچی

استفاده از آنتی بیوتیک برای دام‌های بیمار، روشی مرسوم است، ولی نگهداری از دام‌هایی که آنتی بیوتیک دریافت کرده اند و شیوه برخورد با فراورده هایشان استاندارد‌هایی دارد. درصورتی که فراورده‌های دامی از مراکز نامعتبر تهیه شوند، به دلیل رعایت نشدن همین استاندارد‌ها در بدن افراد مقاومت آنتی بیوتیکی به وجود می‌آید و سلامت عمومی جامعه با بروز مشکلات شدید به خطر می‌افتد. 

از طرفی اگر علوفه‌ای که دام‌ها مصرف می‌کنند کپک زده و ناسالم باشد، به دلیل رشد توکسین‌های قارچی مصرف فراورده هایشان هم در افراد جامعه مسمومیت ایجاد می‌کند و به مرور زمان افزایش سرطان‌ها را به دنبال دارد. از این رو توصیه جدی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، تهیه فراورده‌های دامی از مراکز معتبر است.