به گزارش شهرآرانیوز؛ ائمه‌اطهار(ع) به تعبیر رهبر معظم انقلاب، انسانی ۲۵۰ ساله با یک هدف و آرمان هستند، اما هر یک در این آرمان‌خواهی و مسیر، راه و راهبرد خاص خود را به تناسب زمانه داشته‌اند مثل امام حسن عسکری (ع) که در آستانه سخت‌ترین دوره تاریخ یعنی عصر غیبت، امامت را بر عهده داشته و باید جامعه را برای این دوران تاریک و پرفراز و نشیب آماده می‌کردند. به مناسبت سالروز ولادت ایشان با آیت‌ا... رحیم توکل، عضو خبرگان رهبری درباره این زمینه‌سازی‌ها گفتگو کرده‌ایم.
مردم در یک بررسی کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند؛ عده‌ای که دنباله‌رو دین خدا و اهل بیت (ع) اند. عده‌ای که مقابل دین و اهل بیت (ع) قرار گرفته و دنبال مقاصد دنیوی خود هستند و گروه سوم که مقابله نمی‌کنند، اما خیلی هم اهمیت نمی‌دهند و دنبال حاکمیت می‌روند. چه ظالم باشد چه عادل. در این میان گروه اول مقیدند به اهل بیت (ع) بنگرند، چون ائمه (ع) را مظهر صفات جلال و جمال الهی می‌دانند، دیده به امام به عنوان حجت‌ا... بر جمیع خلق دارند و قول و فعل او را ملاک عمل قرار می‌دهند.
امام عسکری (ع) و قبل از ایشان امام هادی (ع) روالی را در پیش گرفتند که مردم به ندیدن امام (ع) عادت کنند، چون قرار بود عصر غیبت امام مهدی (عج) آغاز شود و سال‌ها امام زمان (عج) در میان مردم ظهور نداشته باشند لذا آن حضرات (ع) از مردم فاصله گرفتند و در میان مردم کمتر ظاهر می‌شدند تا مردم به‌تدریج عادت کنند که می‌شود کسی حجت خدا باشد، اما در دید آنها نباشد و این‌چنین مسئله غیبت را جا انداختند.
امام زمان (عج) نیز در ادامه سیاست عادت دادن مردم به عدم ظهور امام (عج)، غیبت صغری داشتند و یک مرتبه و به طور کلی ارتباطشان را با جامعه قطع نکردند بلکه از طریق نواب اربعه با جامعه ارتباط گرفته و فرامین و دستورات و راهنمایی‌های لازم را به مردم عرضه می‌کردند. این تدبیر و راهبرد باعث شد که مردم پذیرای غیبت شوند و بپذیرند که می‌شود امام معصوم (ع) باشد، اما در میان مردم ظهور نداشته باشد. این نواب رابط بین امام (عج) و مردم بودند و سؤالات آنها را به امام (ع) رسانده و پاسخ ایشان را هم دریافت کرده و به صاحبان سؤال می‌رساندند.
ائمه معصوم (ع) تربیت مردم را بر عهده داشتند و تربیت در هر زمانه‌ای راه و روش خود را دارد چنان‌که درمان برای یکی قرص و دارو‌ست و برای دیگری جراحی؛ امام عسکری (ع) در حیات کوتاه خود وظیفه جاانداختن مسئله مهم غیبت را بر عهده داشتند تا ندیدن امام (ع) به منزله نفی امامت تلقی نشود، برنامه‌ریزی برای حفظ جان امام زمان (عج)، معرفی ایشان به خواص از شیعه، آماده کردن مردم به پذیرش این امر بی‌سابقه و اینکه لازمه بودن امام (عج)، دیدن ایشان نیست همه اقداماتی است که حضرت عسکری (ع) با وجود خفقان و فشار‌های موجود، موفق به انجام آن شدند.
هر رئیسی برای خود معاونی دارد از مسئولان کشوری و لشکری گرفته تا یک مجموعه‌ای مثل مهد کودک تا در نبود آن رئیس و مدیر، معاون او کار‌ها را پیش ببرد، امام زمان (عج) ریاست و مدیریت امت را بر عهده دارند، اما وقتی ایشان غایب هستند و ظهورِ ظاهری ندارند، مردم برای پرسش‌های خود باید به چه کسی مراجعه کنند؟ مگر می‌شود دین خدا معاون نداشته باشد.
از امام زمان (عج) است که: «امّا در رویداد‌های زمانه، به راویان حدیث ما رجوع کنید. آنان، حجت من بر شمایند و من، حجّت خدا بر آنانم». کسی باید باشد و دست مردم را بگیرد مثل زمان جنگ. این نایب است که به عنوان معاون امام (ع) پاسخ‌گو و راهبر مردم است و آنچه را نمی‌دانند برایشان تبیین می‌کند.
بخش عظیمی از این نهادینه‌سازی و پذیرش فقها به عنوان نایبان امام معصوم (ع) از سوی مردم و رجوع آنها در مسائل و مشکلات، به تلاش‌های امام عسکری (ع) بازمی‌گردد که از طریق وکلای خود در سراسر جهان اسلام با مردم ارتباط گرفته و پاسخ سؤالات را از طریق آنها بیان کرده و آنها را عادت دادند که با واسطه با امام در ارتباط باشند همین سیاست باعث شد مردم با شهادت ایشان سرگردان نشوند و با نواب امام زمان (عج) ارتباط بگیرند. این ثمره یک حرکت عظیم تبلیغاتی و تعلیماتی بود.
از راه‌های ارتباطی شیعیان با امام عسکری (ع)، مکاتبه بود؛ در کتاب کمال‌الدین آمده است ایشان اندکی قبل از شهادت، نامه‌های متعددی را نوشتند، شیعیان نیز در مسائل و موضوعات مختلف برای ایشان نامه می‌نوشتند و پاسخ آن را دریافت می‌کردند. ایشان در این نامه‌ها هم تأکید داشتند زمین بدون حجت خدا باقی نمی‌ماند و این حجت نعمتی است که خدا، بندگان را با آن اکرام کرده است.
از امام عسکری (ع) با وجود کوتاهی عمر و شرایط سخت سیاسی اجتماعی‌که در آن زندگی می‌کردند، سخنان و روایات پُرمعنا و راهگشایی بر جای مانده که تفکر در آنها و کاربستشان به ما کمک بسیاری می‌کند. این سخنان به تناسب شرایط و اوضاع زمان و مسائل و اتفاقات روز ایراد شده، اما نگاه بلند تاریخی هم در آنها وجود دارد و امروز هم با کاربست آنها می‌توان از آسیب‌ها مصون ماند و راه رشد را طی کرد.