فرنود مغربی - روز خبرنگار از جمله مناسبت‌هایی است که بیانگر واقعه‌ای تلخ برای گروهی است که وظیفه‌ای جز اطلاع‌رسانی همگانی نداشته و ندارند. در سال‌هایی نه‌چندان دور، در جریان حمله طالبان به کنسولگری ایران در مزارشریف افغانستان افزون بر دیپلمات‌هایی که به شهادت رسیدند یکی از خبرنگاران خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران یعنی محمودصارمی هم به شهادت رسید. هرچند موارد مشابه زیادی در تاریخ معاصر اتفاق افتاده اما این واقعه نمادی از همه موارد مشابه دانسته شده است و روز 17مرداد به عنوان روز خبرنگار در تقویم رسمی کشور ثبت شده است. هم‌زمان با فرارسیدن روز خبرنگار در محدوده منطقه 3 شهرداری جست‌وجو کردیم تا این رویداد کشوری را از منظری محلی دنبال کرده باشیم.
خبرگزاری آوای افغان، خبرگزاری بین‌المللی است که دفتر نمایندگی خراسان آن در محدوده این منطقه شهری قرار دارد. به دفتر این رسانه که در خیابان شیخ صدوق و مرکز تبیان واقع شده است، رفتیم و با مسئول محلی آن به گفت‌وگو نشستیم. سید مصطفی حبیبی با روی باز و لهجه‌ای که به خاطر سال‌های زندگی‌اش در مشهد کمتر افغانستانی و بیشتر مشهدی بود به سؤالات ما پاسخ داد...
از آمدنتان به ایران بگویید.
متولد 1357 در شهر مزار شریف هستم. 6 ساله بودم که همراه خانواده‌ام در زمستانی سرد به مشهد آمدیم. رژیم افغانستان برای شیعیان در آن سال‌ها مشکلاتی درست کرده بود و ما مجبور به کوچی ناخواسته شدیم. ابتدا به محله رسالت (مسلم) و سپس به دروی رفتیم. سپس به طبرسی شمالی رفتیم و از آن سال تا امروز در همان منطقه سکونت داریم. در همین منطقه و اطراف آن هم مدرسه رفته‌ام.
چطور شد که رسانه‌ای شدید؟
برادر بزرگ‌ترم در مرکز تبیان فعال بود و برای مأموریتی به خارج از کشور رفت. با توجه به آشنایی‌ام با مرکز ، به تبیان جذب شدم و سال‌هاست در آوای افغان مشغول هستم. دوره‌های روزنامه‌نگاری دیده‌ام. دوره‌های آموزشی مختلفی در ایرنا، دانشکده خبر تهران و همچنین صداوسیمای استانی طی کردم.
ماجرای تبیان چیست؟
تبیان در سال 1370 راه‌اندازی شد. در حقیقت در دفتر مشهد پشتیبانی فعالیت‌های روشنگرانه‌ای در کشور افغانستان را بر عهده دارد. انعکاس اخبار و مشکلات مهاجران افغانستانی در ایران و دیگر کشورها را هم انجام می‌دادیم. حتی به حوزه آموزش و فرهنگی وارد شدیم و کلاس‌های متعددی در بخش رایانه، زبان انگلیسی و رسانه برگزار کردیم.
تمرکز کاری تبیان هم‌اکنون در افغانستان است. ما در مشهد، با توجه به تسهیلاتی که وجود دارد پشتیبانی فعالیت‌های افغانستانی تبیان را بر عهده داریم.
بیشتر درباره آوای افغان بگویید.
دروازه‌بانی اخبار داخلی افغانستان را در مشهد انجام می‌دهیم. خبرنگارانمان در داخل افغانستان اخبار را تهیه می‌کنند و ما در اینجا بر تنظیم و هماهنگی با خط‌مشی کلی و غنی‌سازی محتوایی و شکلی آن می‌پردازیم و خروجی آوای افغانستان را به‌روز می‌کنیم. خروجی ما سایتی به نشانی آواپرس دات کام است. در همه بخش‌های فضای مجازی هم حضور داریم و متناسب با هرکدام از آن‌ها خروجی تهیه و منتشر می‌کنیم. الان بیشتر افراد تمایل دارند خبر را به‌جای خواندن همراه با عکس و ویدیو داشته باشند. برای همین تمرکز کرده‌ایم که بخش مدیای سایت را فعال‌تر کنیم.
مهم‌ترین خبری که تولید کردید چه بوده است؟
موارد مختلفی داشته‌ایم. یک نوبت تبانی نماینده مجلس با شرکت خصوصی افغانستانی بود که ما افشا کردیم.
تابه‌حال در کار رسانه تهدید شده‌اید؟
از تهدید بالاتر هم داشته‌ایم. داعش یکی از نمایندگان آوای افغانستان را منفجر کرد. در سال 96 جلسات گفتمان را برای ارتقای فرهنگ عمومی افغانی‌های داخل و خارج از کشور در همه دفاتر تبیان برگزار می‌کردیم. داعش دفتر ما در کابل را منفجر کرد. 52 شهید از مردم شرکت‌کننده در برنامه که تعدادی از آن‌ها از همکارانم در آوای افغان و ازجمله دوستان نزدیکم بودند هم شهید شدند. بیش از 90 نفر هم مجروح شدند. البته کار در ایران کاملاً امن است و در ایران هیچ مشکلی نداشتم.
به نظرتان چقدر در کارتان موفق بوده‌اید.
چند ده هزار افغانستانی در دوره‌های آموزشی تبیان شرکت کرده و آموزش دیده‌اند. در هر رسانه فارسی‌زبانی که در داخل افغانستان و ایران و حتی از خارج از مرزهای این دو کشور فعالیت دارد محال است کسانی را پیدا نکنید که دوره‌های خبرنگاری را در آوای افغان ندیده باشند. اگر نام ببرم افراد نامداری را در فهرستم خواهید شناخت.
حرف آخر؟
گلایه‌ام این است که مسائل مربوط به مهاجران افغانستانی در رسانه‌های ایران اولویت دست چندم را دارد و به رغم همه شعارها که بیانگر ریشه‌های مشترک فرهنگی است اما اخبار مهاجران کم‌رنگ بوده، خوشبختانه سعی شده در سال‌های اخیر فضا بهتر شود. روزنامه شهرآرا هم در این زمینه مؤثر بوده است. سپاسگزارم.