محبوبه عظیم‌زاده | شهرآرانیوز؛ در تقویم رسمی ما، از ۲۴آبان تا یک هفته پس از آن را به نام «هفته کتاب و کتاب خوانی» نام گذاری کرده اند. به همین مناسبت، «شهرآرا» تصمیم گرفته است در روز‌های باقی مانده از این هفته، هر روز، یک نویسنده یا مترجم، یک کتاب، یک ناشر، یک کتاب فروشی و یک کتابخانه مشهد را، هرچند مختصر، معرفی کند.
اهالی شعر، رضا عابدین زاده را به عنوان شاعر سپیدسرا می‌شناسند و آن‌ها که بیشتر به مطالعه نمایشنامه، و نمایشنامه نویسی علاقه‌مند هستند، اغلب، نام او را به عنوان مترجم روی جلد کتاب‌ها دیده اند. این شاعر و مترجم چهل ودوساله در رشته مطالعات ترجمه درس خوانده است و مدرک کارشناسی ارشدش را در همین رشته گرفته.
عابدین زاده، در سال‌های اخیر، با هدف پاسداشت و نکوداشت شعر و شاعران خراسان، به جمع آوری گزیده اشعار شاعران مشهدی، ازجمله محمدباقر کلاهی اهری، دست زده است؛ مثلا، کتاب «دیو و دیوانگی» ــ که همین امسال در مشهد رونمایی شد ــ به همت عابدین زاده و جمعی دیگر از هنرمندان و نویسندگان مشهدی (سهیلا دیزگلی و بهار احمدی و پیمان نظافت یزدی) گردآوری و آماده چاپ و انتشار شد.
«ماه می‌تابد بر تمام بوسه ها» و «روز‌های بی حواس» نام دو مجموعه شعر سروده عابدین زاده است و «لباس عروس» (اثر نلسون رودریگز و «اون آقا، اون خانم» (نوشته ژان پیِر مارتینز) ازجمله نمایشنامه‌هایی است که او ترجمه کرده است.
«خاک کارخانه» یکی از کتاب‌هایی است که نشر «اطراف» همین امسال آن را در ۳۱۲ صفحه منتشر کرده است، کتابی به رویه غالب این نشر، یعنی با تمرکز بر جستار، اما آغازگر مجموعه «مستندنگاری کار در ایران». مطابق عنوان فرعی، این کتاب روایت شیوا خادمی (ت. ۱۳۶۸) است از «پارچه‌های ناتمام چیت سازی بهشهر و سرگذشت آخرین کارگران» که درواقع روایت مستند و تاریخ شفاهی این کارخانه و کارگران آن است، چه زنان ریسنده و بافنده‌ای که صبحشان را در این کارخانه شب می‌کرده اند و چه مردانی که شبانه روز پای دستگاه‌ها می‌ایستاده اند و کارخانه را سرپا نگه می‌داشته اند.
خادمی، علاوه بر روایت گری این کتاب، با عکس‌های خود رنگ وبوی جذاب تری به اثر بخشیده است. او دانش آموخته عکاسی است. ازباب اطلاع، عکس‌های این مجموعه، در نهمین دوره «ده روز با عکاسان»، در خانه هنرمندان تهران، با عنوان «سوت خاموش»، و، در نمایشگاهی گروهی با عنوان «رؤیا‌های سیمانی»، در گالری فوتون اسلوونی، به نمایش گذاشته شده اند.
نشر «شمشاد»، در ذهن بسیاری، به درستی، با نام کتاب فروشی «آبان» گره خورده است. فروشگاهی که در یکی از پرترددترین نقاط شهر، یعنی در انتهای خیابان دانشگاه، نزدیک میدان شریعتی، قرار گرفته و با کتاب‌های متنوع، از رمان‌های ایرانی و خارجی و شعر گرفته تا روان شناسی، علوم اجتماعی و هنر، پای مخاطبان زیادی را به آنجا باز کرده است.
قدمت کتاب فروشی «آبان» بیشتر از انتشاراتی آن است: آغاز به کار «آبان» به اوایل دهه ۷۰ باز می‌گردد، درحالی که نشر «شمشاد» از سال ۱۳۹۲، تحت مدیریت زهره ستار، مشغول به فعالیت شده است. اکنون، امید خواجوی، هم زمان، سرپرست نشر است و مدیریت کتاب فروشی را برعهده دارد. «چگونه کمال گرا نباشیم؟» (استفان گایز)، «دلایلی برای زنده ماندن» (مت هیگ)، «باغ سنگی» (نیکوس کازانتزاکیس) و «آخرین ضربه آرشه» (آرتور کانن دویل) از جمله آثاری است که به همت این ناشر مشهدی چاپ و روانه بازار کتاب شده است. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید به وبسایت ناشر، در نشانی shemshadpub.ir، بروید.
«شازده کوچولو» یکی از کتاب فروشی‌های شهر ماست که البته مخصوص کودکان و نوجوانان است، و حتی مناسب نوگامان و نوباوِگان و ــ به قول خودشان ــ «نی نی ها». آنجا، شما می‌توانید برای فرزندان خیلی کوچک خود کتاب‌هایی از جنس فوم یا پارچه تهیه کنید و با خیال راحت به دستشان بدهید. این کتاب فروشی برای کودکان هم کتاب‌هایی با درون مایه‌های مختلف، از شعر و رنگ آمیزی گرفته تا کتاب آموزشی و دایرة المعارف و رمان، فراوان دارد.
وجود مجموعه جذابی از بازی‌های رومیزی و فکری درکنار کتاب این کتاب فروشی را به یکی از مکان‌های محبوب برای کودکان و نوجوانان مشهدی تبدیل کرده است. «شازده کوچولو» دو شعبه دارد: یکی در بولوار پیروزی، حدفاصل پیروزی ۲ و میدان شهید کاوه، و دیگری در بولوار شهید فرامرز عباسی، بین فرامرز عباسی ۱ و ۳. در سال ۱۴۰۰، بعد از ۱۰ سال فعالیت این کتاب فروشی، وبسایت آن هم راه افتاده و حالا با رفتن به shazdehkoochooloo.com می‌توانید غیرحضوری هم از آن خرید کنید.
یکی از کتابخانه‌های قدیمی شهرمان که سال هاست درش به روی اهل مطالعه باز است کتابخانه مرکزی شهرداری است که در همان میدان شهدا قرار دارد. این کتابخانه البته چند مرتبه تغییر مکان داده، اما حالا سال هاست که در طبقه منفی یک تالار شورای شهر است و فضای دنجی برای مطالعه دارد. کتابخانه مرکزی شهرداری مشهد، که سال‌های آغازین دهه ۷۰ تأسیس شده، اکنون، پس از حدود سه دهه، ۲۸۱۹۴ جلد کتاب دارد و ۶۳۸۴ جلد پایان نامه و طرح پژوهشی.
غالب کتاب‌ها و منابع موجود در این کتابخانه تخصصی است و در حوزه هایی، چون عمران و معماری و شهرسازی و تاریخ، اما بخش عمومی و کودک و نوجوان آن نیز، با آثار شاخص ادبی و کتاب قصه‌های متنوع، پذیرای علاقه‌مندان است. نکته دیگر اینکه نباید گمان کنید که این کتابخانه فقط مختص کارکنان شهرداری است؛ عموم مردم نیز می‌توانند هم از فضای مطالعه در تالار آن استفاده کنند و هم، با گذاشتن یک کارت شناسایی، از آنجا کتاب به امانت بگیرند.