به گزارش شهرآرانیوز، نسل «زد» یا نسل «نت» به نسلی تلقی می‌شود که تقریباً بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۰ متولد شده‌اند؛ نسلی که تفاوت‌های فاحشی با نسل‌های پیش از خود دارد؛ البته نه‌تنها تفاوت بلکه نیازها و چالش‌های متفاوت‌تری هم دارد و کمتر دیده شده است و شاید کمی دیرتر به این فکر افتادیم که این نسل را درک کنیم آن‌قدر که در دهه سوم زندگی خود به سر می‌برند و باید اکنون به فکر مطالعه و پژوهش نسل آلفا باشیم. البته ناگفته نماند که درک‌نکردن نسل زد منجر به برخی چالش‌ها خواهد شد که در خصوص نیازها و چالش‌های نسل زد، با حامد بخشی، جامعه‌شناس، به گفت‌وگو پرداختیم.
بخشی در گفت‌وگو با خبرنگار شهرآرانیوز، در خصوص چالش‌های نسل زد اظهار کرد: کشورهای پیشرفته در مورد نسل زد مطالعات بسیاری انجام دادند و پژوهش‌های جدی آنان سال‌هاست که در حوزه‌های مختلف آغاز شده اما در کشور ما مطالعات اجتماعی در رابطه با این نسل کمتر است؛ به طوری که زمانی داریم راجع به نسل زد صحبت می‌کنیم که باید خود را برای تحلیل و بررسی نسل آلفا آماده کنیم.
وی افزود: در ادبیات جهانی، این‌گونه بیان می‌شود که نسل زد با فضای مجازی متولد می‌شود و با فضای مجازی رشد می‌کند؛ مثل نسل آلفا که دوره نشو و نمو جدی او را باید همراه با هوش مصنوعی بدانیم. نسل زد نیازهایی از جنس پیوندهای اجتماعی را کمتر احساس می‌کنند؛ چراکه فضای مجازی و رایانه به میزان قابل‌توجهی جایگزین بسیاری از نیازهای ارتباطی اولیه رودرروی آن‌ها شده است.
این جامعه‌شناس ادامه داد: روابط، پیوندها و ارتباطات اجتماعی این نسل عمدتاً از جنس کسب یک چیز و هدفمند است و معمولاً نیازی به سرمایه‌گذاری ارتباطی را احساس نمی‌کند و ارتباطات خود را بر مبنای یک درخواست مشترک شکل می‌دهند و تمام می‌کنند. به همین دلیل ارتباطات در این نسل کمتر به روابط عمیق تبدیل می‌شود و دوستی‌های عمیق، مفاهیمی مانند وفاداری به معنای خیلی عمیق، کمتر در این نسل وجود دارد و عمدتاً اگر دوستی و ارتباطی است برای گذراندن یک لحظه خوشی است و این با نسل وای و ایکس که نسل قبلی بودند و مبتنی بر پیوندهای عمیق، روابط خود را شکل می‌دادند، متفاوت است.
بخشی با بیان اینکه نسل زد در لحظه زندگی می‌کند، گفت: این نسل کمتر درگیر آینده و نوستالژی گذشته بوده و بیشتر به دنبال این است که خواسته‌های خود را محقق کند. ارزش‌هایی اجتماعی به معنای ارزش‌هایی که افراد را به سمت پس‌اندازکردن، ذخیره‌کردن و پرهیزگاری و نظایر این‌ها سوق می‌دهد، در این نسل کمتر وجود دارد.
وی افزود: نسل زد درگیر فردگرایی است. ویژگی فردگرایی این است که فرد کمتر به دسته‌ها و گروه‌ها می‌پیوندد و کمتر سیاسی است؛ لذا کمتر عضو احزاب می‌شود. نسل زد نظریات و علایقی دارد و طبق آن نظریات و سلایق، هنگامی که نیازی را احساس کند ممکن است دست به کنشگری بزند اما این‌گونه نیست که عضو حزب یا گروهی باشد. عمدتاً جنس کنش‌های جمعی این گروه با فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد و به‌سرعت از بین می‌رود.
این جامعه‌شناس به تأثیر سلبریتی‌ها بر نسل زد تأکید کرد و گفت: سلبریتی‌ها بر هدایت این گروه، نقش قابل‌توجهی دارند. در واقع به دلیل اینکه شبکه‌های اجتماعی محور اصلی راهبری این نسل هستند، سلبریتی‌ها یعنی کسانی که در این شبکه‌ها طرفداران زیادی پیدا کردند، به دلایل اینکه محتواهایی را به اشتراک می‌گذارند که متناسب و مبتنی بر علایق و سلایق آن‌هاست، هدایت‌کنندگان اصلی این نسل هستند.
بخشی در ادامه گفت: این نسل در مورد همه چیز ابزاری، سودمندگرا و عملگرا فکر می‌کند. درواقع به چیزی فکر می‌کند که قرار است دردی از او درمان کند و او قرار نیست درمان دردی باشد؛ به همین دلیل هم دل‌سپرده و سرسپرده هیچ مکتبی نیست.
وی در خصوص دیدگاه نسل زد به دین، عنوان کرد: دیدگاه این نسل به دین نیز یک دیدگاه منفعت‌گرایانه و عمل‌گرایانه است. با دین مخالفت و موافقتی ندارد؛ بلکه از دین هم مانند هر مکتب و فضای فکری و فرهنگی دیگری که درمان درد اوست، استفاده خواهد کرد و در مواردی که برخلاف علایقش باشد، اغماز می‌کنند.
این جامعه‌شناس در خصوص دیدگاه این نسل درباره خانواده و خویشاوندان، اظهار کرد: خانواده در این گروه مبتنی بر خانواده هسته‌ای است و خویشاوندان سهم بسیار اندکی دارند. اساساً خویشاوندی به معنای واقعی خویشاوندی در این نسل بسیار کم‌رنگ است و حتی چک سفید امضا به خانواده هسته‌ای خود نمی‌دهند؛ لذا اگر والدین یا خواهر و برادر در خانواده بتوانند زمان بگذارند و رابطه خوبی با آن‌ها برقرار کنند، پیوندهای خانوادگی محکمی ایجاد خواهد شد و اگر نتوانند ارتباط خوبی برقرار کنند، آن‌ها هیچ تعهدی ندارند که با کسی فقط چون «پدر» آن‌هاست، روابط بلندمدت داشته و نسبت به آن سرسپردی، دل‌سپردگی، تعهد یا وفاداری داشته باشد.
بخشی ادامه داد: نسل زد به دلیل جوان‌بودن، ارزش بسیاری دارد و گروه‌های سنی پیش از خود، یعنی نسل وای و ایکس را به دنبال خود می‌کشاند. به همین دلیل اکنون شاهد هستیم که جامعه ما به صرافت افتاده است که این نسل را درک کند و مطابق با موتور اقتضائات این نسل رفتار کنند. نسل زد اکنون از نظر جمعیتی، انرژی و توانایی قدرت اجتماعی دارد. از طرفی به دنبال این نسل، نسل آلفایی است که ویژگی‌های نسل زد را به شیوه‌های فردگرایانه‌تری دارد و شاید در آینده نزدیک، زمانی که در مورد نسل آلفا صحبت می‌کنیم، به عنوان یک نسل ایکس و وای بگوییم: «گلی به جمال همان نسل زد».
وی درنهایت تأکید کرد: جامعه نسل زد به سمت یک دنیای پراگماتیستی مبتنی بر منافع بی‌رودربایستی شخصی و در دوری از سرسپردگی به مکتب‌ها و ارزش‌های اجتماعی و پیوندها حرکت می‌کند.