علی بابازاده | شهرآرانیوز؛ اجاره نجومی منازل مسکونی کمر سرپرست‌های خانوار را زیر بار فشار اقتصادی خم کرده است و به کابوس شهروندانی تبدیل شده است که دخل و خرجشان با هم نمی‌خواند.
با شروع فصل سرما یکی از دغدغه‌های اصلی خانواده‌ها تمدید اجاره نامه خود یا پیدا کردن منزل دیگری است. عده‌ای در سایت‌های واسطه گر به دنبال منزل اجاره‌ای هستند. برخی با راه افتادن در کوچه‌ها و خیابان‌ها و مشاوران املاک متفاوت در فایل‌های آن‌ها به دنبال منزلی با اجاره معقول هستند. در این بین عده‌ای سودجو نیز از آب گل آلود ماهی می‌گیرند و دلال بازار مسکن شده‌اند.
افرادی که نه تخصص دارند و نه به فکر جیب مردم‌اند و فقط کمیسیون خود را مد نظر دارند و با شیوه‌های متفاوت قانون را دور می‌زنند تا نه مالیات دهند و نه در دام قانون بیفتند. موضوعی که این روز‌ها در شهر مشهد داغ است و طاقت مردم را طاق کرده است. شهروندان با ارسال پیام به ستون صدای مردم روزنامه شهرآرا، خواستار توجه مسئولان به اجاره بها در شهر مشهد شده‌اند.
در ادامه پیامک مردمی و پاسخ‌های این مقام مسئول آمده است. اصلی‌ترین دغدغه شهروندان درباره میزان اجاره بهاست. محور اصلی و مشترک پیام‌ها نیز بر این نکات استوار است: «افزایش اجاره بها چگونه و با چه شرایطی محاسبه می‌شود؟ مردم همیشه باید تاوان افزایش اجاره بهایی را بدهند که به هیچ عنوان مشخص نیست چگونه و با چه ضابطه‌ای افزایش یافته است. سیستم‌های نظارتی چقدر بر افزایش غیرمتعارف اجاره بها نظارت دارند و با آن برخورد می‌کنند؟» مبلغ کمیسیون یکی دیگر از پیام‌های غالب شهروندان است.
شهروندی در پیامکی این گونه نوشته بود: «مشاوران املاک تا چه مبلغی مجاز به دریافت کمیسیون هستند؟ علاوه بر آن چه کسی بر میزان و مبلغی که مشاوران املاک می‌گیرند نظارت دارد؟» نظر به اهمیت موضوع اجاره بها، صدای مردم شهرآرا مهم‌ترین سؤالات مردمی را از محمدحسن قانع دبیر کارگروه کنترل و تنظیم بازار املاک و مستغلات خراسان رضوی جویا شد.
سامانه تحت وب تعیین اجاره بها در استان راه اندازی شده است که در حال حاضر در شهر مشهد و شش شهرستان استان خراسان رضوی از جمله تربت جام، تربت حیدریه، گلبهار، قوچان، کاشمر و نیشابور در حال ارائه خدمات است.
چنانچه مستأجری به دفاتر املاک مراجعه کند باید از مشاوران آن مجموعه بخواهد تا با استفاده از این سامانه مبلغ اجاره بها را تعیین و مشخص کنند. در این سامانه مواردی به صورت الزامی قرار داده شده است؛ بنابراین پس از آنکه فیلد‌های موجود تکمیل شد مبلغ اجاره بها تخمین زده می‌شود.
این فیلد‌ها شامل متراژ منزل، تعداد طبقات و احدها، نوع کابینت ها، سرویس بهداشتی فرنگی یا ایرانی، تعداد اتاق خواب‌ها و... بیش از ۵۰ فیلد دیگر را که در افزایش یا کاهش اجاره بها تأثیر دارد می‌توانند در آن مشخص کنند.
این سامانه مبلغی را که باید به دفاتر مشاور املاک پرداخت شود محاسبه می‌کند. دفاتر املاک مجازند از مالک مبلغ هشت روز و از مستأجر مبلغ پنج روز از اجاره بهای ماهانه با سقف یک میلیون و ۶۰۰ هزارتومان را دریافت کنند و پس از دریافت کمیسیون، با ارائه رسید به طرفین مبالغ دریافتی را در قرارداد ذکر کنند.
برای تمامی دفاتر مشاوران املاک شناسه‌ای تعریف شده است. این در حالی است که عموم شهروندان در ابتدا می‌توانند با وارد شدن به سامانه «خانه یاب» به سامانه تعیین اجاره بها نیز دسترسی پیدا کنند. عملکرد این سامانه همانند نرم افزار دیوار است، اما با این تفاوت که قیمت گذاری در این سامانه کنترل شده است و قیمت‌های غیرمنطقی و مازاد برآن در آگهی منتشر نمی‌شود.
به این نکته نیز اشاره کنم که یکی دیگر از بستر‌های ایجادشده، سامانه «خودنویس» است که برای شهروندان درنظرگرفته شده است. چنانچه افراد تمایل به مراجعه به دفاتر املاک را نداشتند از آن استفاده کنند.
افراد در ابتدا با ورود به سامانه باید نقش خود را به عنوان موجر، مستأجر، مشاور املاک یا شاهد مشخص کنند. در ادامه قراردادی صادر می‌شود که دارای کد رهگیری است. در صورت استفاده مشاوران املاک از این سامانه، این امکان برای آن‌ها وجود دارد که کمیسیون خود را دریافت کنند، اما سقف مبلغ کمیسیون یک میلیون و ۶۰۰ هزارتومان در این سامانه تعیین شده است.