الهام اسماعیلی | شهرآرانیوز؛ حسین افخمی امروز (۱۷ آذر ۱۴۰۳) در نشست بررسی ابعاد مختلف دومین رویداد «سقاخونه» که با هدف ایده‌پردازی، توانمندسازی و کارآفرینی در عرصه زیارت در جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، به بررسی مفاهیم و چالش‌های مرتبط با زیارت متعالی و حکمرانی در این حوزه پرداخت و بر ضرورت تحول در رویکرد‌ها و ایجاد هم‌افزایی میان نهاد‌های مرتبط تأکید کرد.
افخمی با اشاره به اهمیت زیارت در جامعه اسلامی، گفت: باید واقعیت را بپذیریم که زیارت از یک پدیده صرفاً فرهنگی فراتر رفته و در حوزه علوم انسانی و اجتماعی نیازمند بازتعریف و رویکردی نوآورانه است.
وی افزود: این موضوع در نشست‌های متعدد با اساتید و صاحب‌نظران مختلف بررسی شده و چارچوب‌های اولیه برای تبیین زیارت متعالی و عمیق‌تر در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود: مفهوم زیارت متعالی، تقویت ابعاد فرهنگی و اجتماعی زیارت است که نه‌تنها بر زندگی فردی، بلکه بر ساختار‌های حکمرانی نیز تأثیر می‌گذارد. در این راستا، جلسات متعددی با مشارکت کارشناسان و مدیران شهری برگزار شد تا مسیر حرکت از مدیریت زیارت به سمت حکمرانی زیارت ترسیم شود.
افخمی با اشاره به نقش حکمرانی در ارتقای کیفیت زیارت، گفت: حکمرانی زیارت به معنای فرایند‌های جامع و مشارکتی است که تمامی ذی‌نفعان، از دولت و شهرداری گرفته تا سرمایه‌گذاران و واقفین، در آن نقش دارند. این رویکرد می‌تواند عدالت، شفافیت و پاسخگویی را در حوزه زیارت محقق کند و از ظرفیت‌های فرهنگی و اقتصادی زیارت بهره‌برداری بهینه‌تری داشته باشد.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات اصلی، نبود هماهنگی و انسجام میان نهاد‌های مختلف است. برای دستیابی به حکمرانی مؤثر، باید هم‌افزایی میان سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان، و مجریان ایجاد شود تا هزینه‌ها کاهش یابد و بهره‌وری افزایش یابد. این امر نیازمند تغییر نگرش در سطح مدیران و آحاد جامعه است.
رئیس پژوهشکده زیارت و گردشگری بر اهمیت تحلیل داده‌ها در حوزه زیارت تأکید کرد و اظهار داشت: داده‌های رفتاری و افکارسنجی در حوزه زیارت می‌توانند نقش کلیدی در تصمیم‌گیری‌ها ایفا کنند. به عنوان مثال، تحلیل رفتار زائران در فضای مجازی می‌تواند نگرش‌ها و نیاز‌های آن‌ها را روشن کرده و مسیر‌های بهبود خدمات زیارتی را مشخص کند.
وی افزود: اماکن زیارتی می‌توانند نقش مهمی در توسعه فرهنگی ایفا کنند، اما این امر مستلزم استفاده از داده‌ها و اطلاعات دقیق و قابل‌اعتماد است. متأسفانه در این زمینه غفلت جدی صورت گرفته و بسیاری از ظرفیت‌های زیارت هنوز به‌درستی مورد استفاده قرار نگرفته است.
افخمی تغییر نگرش را نقطه شروع تحول در زیارت دانست و گفت: برای تحقق حکمرانی زیارت، باید تصویر ذهنی جامعه نسبت به این مفهوم اصلاح شود. زیارت تنها یک امر عبادی نیست، بلکه می‌تواند به عنوان ابزاری برای پیشرفت فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی کشور مورد استفاده قرار گیرد.
وی در پایان تأکید کرد: امیدواریم با همکاری تمامی نهاد‌ها و بهره‌گیری از ایده‌های نوآورانه، بتوانیم زیارتی متعالی و متناسب با نیاز‌های امروز جامعه را محقق کنیم.