رادیو زیارت نیازمند بلوغ بیشتر است

شکیبا افخمی‌راد - رادیو سراسری زیارت که در 27مهر96 پـــخـــش آزمایشی‌‌اش آغاز شد و 13تیر97 به‌صورت رسمی فعالیتش را شروع کرد، قصد دارد با همکاری سازمان‌های مختلف، نخستین جشنواره تولیدات رادیویی زیارت را برگزار کند؛ جشنواره‌ای که با اهدافی چون ایجاد رقابت سالم میان برنامه‌‌سازان، ارزش‌یابی برنامه‌‌های رادیو و معرفی برنامه‌های برتر، دستیابی به شیوه‌های کارآمد، عینیت‌بخشی و انطباق محتوا با ساختارهای هنری برنامه‌ها، ارتقای سطح هنری و محتوایی تولیدات حوزه زیارت، شناخت استعدادها و ظرفیت‌های تولیدی سازمان‌ها و تشکلات مردمی در سراسر کشور و دستیابی به ایده‌های بدیع، ساختاری و محتوایی برگزار خواهد شد، از همین‌رو روز گذشته جلسه‌ای برای آغاز‌به‌کار رسمی این جشنواره با حضور معاون زیارت استانداری، شهردار مشهد و برخی دیگر از مسئولان فرهنگی استان در مجتمع فرهنگی صبای صداوسیمای خراسان برگزار شد.

تعامل صدا‌وسیما با سازمان‌های مختلف
محســـن نصرپور، مــدیرکل صداوسیمای خراسان رضوی، در ابتدای این نشست به ارائه آمار فعالیت رادیوزیارت در دو سال گذشته پرداخت: «این رادیو که بیست‌وچهارساعته در خدمت زائران و مجاوران امام‌رضا(ع) است، از زمان گشایش رسمی خود، 3هزارو300ساعت برنامه تولید کرده و بیش از هزارو600بخش خبری 500دقیقه‌ای که انعکاس‌دهنده اخبار حوزه زیارت از همه اماکن زیارتی کشورمان ایران و جهان اسلام است، ارائه کرده است.» به گفته نصرپور، رادیوزیارت که در ابتدای فعالیت به اقتضای شرایطِ آغازبه‌کار با نگاهی احساسی به موضوع زیارت برنامه تولید می‌کرد، امروز با داشتن پشتیبانی کارشناسانه در تمامی ساختارهای مرسوم رسانه‌ای برای همه اقشار جامعه، برنامه تولید و پخش می‌کند.
مدیرکل صداوسیمای خراسان رضوی همچنین از انعکاس برنامه‌ها و فعالیت‌های آستان مقدس رضوی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های این مجموعه در برنامه‌سازی رادیوزیارت خبر داد.
نصرپور با اشاره به حضور سالانه 30میلیون زائر در شهر مشهد و نیاز رادیوزیارت به همکاری با شهرداری گفت: ما سعی کردیم خدمات انبوه شهرداری را از مبدأ تا مقصد، به اطلاع زائران برسانیم.
مدیرکل صداوسیما در پایان صحبت‌هایش از دردسترس بودن رادیو در تمام منازل ایران خبر داد. به گفته او، رادیوزیاررت در ماشین‌ها نیز در سه شهر مشهد، شیراز و قم دریافت‌شدنی است و تا آخر سال، خراسان‌شمالی و جنوبی و تهران نیز به این شهرها اضافه خواهند شد.

برنامه‌ای برای زائران خارجی
محمدرضا کلائی، شهردار مشهد، نیز دو نکته را برای بهتر شدن تولیدات رادیوزیارت گوشزد کرد: «برنامه‌ریزی برای تولید آثار رادیو نباید فقط به قصد پخش آن‌ها در رادیوزیارت باشد، بلکه باید برای تولید آثار ماندگار با برند رادیوزیارت به‌ویژه در دو حوزه تولیدات نمایشی رادیو و موسیقی در مقام‌های مذهبی و محلی، هدف‌گذاری شود.»
به گفته او، محتوا برای ارائه، فراهم و مخاطب نیز کاملا مشتاق است، از این‌رو حمایت از تولید آثار فاخر باید محل توجه قرار گیرد: «شهرداری نیز آماده همکاری در این زمینه است.»
موضوع دومی که کلائی در این نشست مطرح کرد، توجه به زائران خارجی بود. به نظر او تولید برنامه برای زائران خارجی به‌ویژه به زبان عربی و انگلیسی در زمان‌های مشخصی، می‌تواند در دستورکار قرار گیرد.
رادیوزیارت می‌تواند بسته‌ای کامل از رسانه باشد
شهردار مشهد همچنین در حاشیه این نشست خبری در جمع خبرنگاران، درباره عملکرد رادیوزیارت در دو سال گذشته گفت: درزمینه تولید آثار، مجموعه رادیوزیارت نیازمند بلوغ بیشتر است؛ البته هرچه می‌گذرد، رادیوزیارت بالغ‌تر و تولیداتش باکیفیت‌تر می‌شود؛ تولیداتی که هم در این شبکه رادیو و هم در سایر رسانه‌ها می‌تواند استفاده شود.
او با اشاره به اینکه رادیوزیارت در این زمینه رشد مناسبی داشته‌ است، اذعان کرد: زمان کوتاهی از فعالیت این شبکه رادیویی گذشته است و فکر نمی‌کنم قبل از پنج سال، بتوان شبکه‌ای رادیویی در این حوزه و سطح را ارزیابی کرد.
به‌گفته کلائی، رادیوزیارت در فرم کلی‌اش که توجه به زائر و مسائل مربوط به اوست، از ابتدا موفق بوده و توانسته است به اهدافش دست پیدا کند: «من فکر می‌کنم رادیوزیارت اگر کم‌کم در موضوعات تولیدی، جایگاه اصلی‌اش را پیدا کند، می‌تواند بسته‌ای کامل از یک رسانه باشد.»
جای خالی دل‌نوشته‌ها در فراخوان جشنواره
جمال ایزدی، معاون فرهنگی‌اجتماعی اداره‌کل اوقاف خراسان رضوی، محور تمام اهداف گفته‌شده در این نشست را ترویج فرهنگ زیارت دانست و بر لزوم فراهم کردن زمینه حضور حداکثری مردم در جشنواره تاکید کرد.
او همچنین به خالی بودن جای موضوعاتی چون دل‌نوشته‌ در فراخوان جشنواره اشاره کرد و گفت: زیارت امری دلی است و مصادیقی مانند دل‌نوشته‌ می‌تواند تمام مخاطبان را جذب کند. ایزدی با تاکید بر نیازسنجی از تمام مردم، پیشنهاد داد در تولید محتوا از نظرها و طرح‌های مخاطبان نیز استفاده شود.

شأن خراسان حفظ شود
محمدصادق براتی، معاون هماهنگی و مدیریت امور زائرین استانداری خراسان‌ رضوی، صحبت‌هایش را با چندین پیشنهاد برای بهتر برگزار شدن جشنواره رادیوزیارت آغاز کرد.
او با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری جشنواره باید به‌گونه‌ای باشد که شأن خراسان، امام رئوف و رادیوزیارت حفظ شود، پیشنهاد کرد که این جشنواره در ابتدا به‌صورت استانی و بعد از دو یا سه سال در سطح ملی و بعد از آن در سطح بین‌المللی برگزار شود.
براتی همچنین درخواست کرد زمینه حضور برای تمام تولیدکنندگان، فراهم و جایگاه ویژه‌ای به تولیدات بخش خصوصی اختصاص داده شود.
او ضمن پیشنهاد برگزاری اختتامیه این جشنواره در دهه‌های کرامت یا ولایت، برای بهتر برگزار شدن جشنواره رادیوزیارت گفت: در اختتامیه جشنواره رادیوزیارت برای ایجاد توان و رغبت بیشتر میان تولیدکنندگان، باید جوایز مادی و معنوی مناسبی درنظر گرفته شود.
براتی همچنین به ضرورت توجه به حوزه پژوهش و تولیدات پژوهشی اشاره و درخواست کرد که موضوعاتی چون اقتصاد زائر، سوغات زائر و گردشگری سلامت، ‌محور برنامه‌های تولیدی رادیوزیارت قرار گیرد. این مقام مسئول در پایان صحبت‌هایش، بر لزوم مردم‌محور شدن تولیدات برای تولید آثار فاخر تاکید کرد.

همکاری بنیاد امام‌رضا(ع) با رادیوزیارت
محمودرضا برازش، مدیرعامل بنیاد امام‌رضا(ع)، نیز در این نشست گفت: یکی از کارهای خوبی که صداوسیما می‌تواند در این جشنواره انجام دهد، ایجاد ارتباط میان سازمان‌هایی است که برای همکاری با رادیوزیارت اعلام آمادگی کرده‌اند. به گفته او، تولید محتوا یکی از ضعف‌های موجود در جشنواره‌هاست. برازش همچنین از اعلام آمادگی بنیاد فرهنگی امام‌رضا‌(ع) برای داوری جشنواره، ارائه جوایز و برگزاری برخی بخش‌های آن خبر داد.

معرفی آثار هنری حرم
به گفته خلیل منبتی، معاون اماکن متبرکه و امور زائرین حرم مطهر رضوی، رادیوزیارت ظرفیت زیادی برای اشاعه فرهنگ زیارت در سطوح استانی، ملی و بین‌المللی دارد، از این‌رو قسمتی از برنامه‌های این رادیو باید به ترویج فرهنگ آداب زیارت تعلق گیرد تا زمانی که زائر به‌سمت حرم حرکت می‌کند، قبل از ورود به این حریم به بسیاری از اطلاعات دست پیدا کرده باشد.
منبتی همچنین پیشنهاد داد برنامه‌ای برای معرفی آثار هنری و معماری حرم مطهر درنظر گرفته شود و بخشی از این برنامه‌ها نیز به مصاحبه با استادکارهای حرم امام‌هشتم(ع) اختصاص پیدا کند.
او بر لزوم برگزاری برنامه‌هایی برای بیان سابقه تاریخی حرم نیز تاکید کرد؛ برنامه‌ای که به نظر او، علاقه‌مندان بسیاری در سراسر دنیا خواهد داشت.

جشنواره‌ای با بخش‌های متنوع
در ادامه هادی افشارصفوی، مدیر شبکه رادیویی زیارت، درباره بخش‌های مختلف اولین جشنواره تولیدات رادیویی زیارت گفت: برنامه‌های ترکیبی، پژوهش و نویسندگی، نمایشی، موسیقی و نغمات، خبر، رادیونما و فضای مجازی، بخش‌های مختلف جشنواره تولیدات رادیویی است.
به‌گفته وی، محورهای این جشنواره نیز شامل موضوعاتی چون پرداختن به سبک زندگی اهل‌بیت(ع)، فرهنگ رضوی، نقش حرم‌های اهل‌بیت(ع) و امام‌زادگان در جامعه، جنبه‌های فردی و اجتماعی زیارت، موضوع اقتصاد و زیارت و کارکردهای بین‌المللی زیارت است.
به نظر او در بخش‌های جنبی جشنواره، دهه اول محرم، راهپیمایی اربعین، دهه پایانی صفر و پیاده‌روی به‌سمت مشهد بهترین زمینه‌های رقابت میان بخش‌های تولیدی در مراکز و بخش‌های مردمی است. همچنین دریافت آثار مکتوب درقالب پژوهش و نویسندگی، تولیدات مختلف ترکیبی و نمایشی، آثار کوتاه و عکس‌های مرتبط با حضور مردم در مراسم‌ یادشده، می‌تواند این ظرفیت رقابتی را پربارتر کند.
به گفته افشارصفوی، برای شرکت در این رویداد، آثاری که از 13تیر97 تا پایان آذر98 تولید شده باشند، از مراکز استان‌ها یا بخش‌های مردمی دریافت می‌شوند.
همچنین دی و بهمن سال جاری، داوری آثار انجام خواهد شد و اختتامیه این جشنواره 15اسفند98 هم‌زمان با ولادت جواد‌الائمه(ع) در مشهد برگزار می‌شود.