شهرآرانیوز؛ در مرکز آن رودیگر کخ، مهندس ۵۹ ساله آلمانی و سرمایهگذار بیتکوین قرار دارد که اخیرا رکورد جهانی طولانیترین اقامت در یک زیستگاه ثابت زیر آب را شکست که ۱۲۰ روز سپری کردن زیر سطح آب در یک محفظه به نام «سیپاد آلفا دیپ» بود. این محفظه به گونهای طراحی شده تا هم به عنوان محل اقامت و هم به عنوان یک نماد برای جنبش رو به رشد آزادیخواهانه عمل کند که اقیانوس را به عنوان مرزی برای نوآوری، خودمختاری و حتی حکومت انسان تصور میکند.
سرمایه گذاری کُخ توسط شرکت اوشن بیلدرز انجام گرفته که یک شرکت پیشرو در حوزه فناوری است که خانههای شناور پایدار را به وجود آورده است. علیرغم ادعاهای این شرکت مبنی بر تمرکز بر تجمل زیست محیطی به جای ایدئولوژی، اما الهام مستقیم از موسسه «سی اِستِدینگ» که یک سازمان غیرانتفاعی است و در سال ۲۰۰۸ توسط وین گراملیچ و پاتری فریدمن تاسیس شد کاملاً مشخص است. این مؤسسه از ایده کشورهایی با جزیرههای کوچک که از خودمختاری سیاسی برخوردارند، فارغ از مقررات مبتنی بر خشکی، دفاع میکند.
این ایده، در عین حال که آینده نگر است، تاریخچهای رنگارنگ دارد. رمان «جزیره پروانه» اثر ژول ورن در سال ۱۸۹۵، جامعهای مجلل و متحرک را روی آب تصور میکرد. در زندگی واقعی، لستر همینگوی (برادر ارنست) «جمهوری آتلانتیس جدید» را بر روی یک قایق در دهه ۱۹۶۰ تأسیس کرد و شاهزادهنشین سیلند که هنوز موجود است در یک قلعه دریایی در زمان جنگ جهانی تأسیس شد. علیرغم رویاهای بزرگ، بسیاری از چنین پروژههایی با شکست مواجه شدند که دلیل آن معمولاً توسط آب و هوا، سقوط مالی یا سرکوبهای قانونی بوده است.
اقامت کخ در زیر آب یک ترفند نبود بلکه بخشی از یک جنبش گستردهتر بود که زندگی اقیانوسی را به عنوان یک راه فرار بالقوه از جوامع راکد مستقر در خشکی میدانست. به گفته کخ، همانطور که دنیای جدید اشراف اروپایی را مجبور کرد تا کنترل خود را بر قدرت کاهش دهند، مرزهای جدید مانند شهرهای اقیانوسی (یا حتی مستعمرات فضایی) ممکن است دولتهای مدرن را وادار به تکامل کنند. او میگوید: «جامعه مدرن راکد شده است. اما اگر مردم بتوانند به دریا بروند، طبقات حاکم در خشکیها باید درباره حکومت خود تجدید نظر کنند.»
اوشن بیلدرز که توسط کخ، علاقهمند آمریکایی به بیت کوین، چاد الوارتوفسکی، و کارآفرین کانادایی گرانت روموند اداره میشود، اکنون چندین به اصلاح «سی پادز» را در نزدیکی پاناما اداره میکند. آنها این محفظهها را به عنوان خانههای لوکس و سازگار با محیط زیست توصیف میکنند تا پناهگاههای ایدئولوژیک، اما جریان زیرزمینی آزادی خواهان آنها غیرقابل انکار است. روموند، به طور خاص، تقریباً تمام وقت خود را در این اقامتگاههای شیک و پر از فناوری خود زندگی میکند و زندگی زمینی را به عنوان «گِتو» یا زندگی در مناطق فقیر شهری که بیشتر، مهاجران یا اقلیتها در آن ساکنن توصیف میکند. محل زندگی دریایی او که شامل یک توالت هوشمند، یک کامپیوتر هوشمند که با آن همه چیز را میتوان کنترل کرد و مناظر پانوراما از دریا است، که رویای زندگی تکنو اتوپیایی در دریا را تجسم میدهد.
سفر روموند به زندگی در اقیانوس با یک بحران سلامتی و تحول شخصی آغاز شد. پس از سالها رنج از بیماری سارکوئیدوز، او چیزی را تجربه کرد که به عنوان بیداری نزدیک به مرگ توصیف میکند که الهام بخش او برای احیای زندگی شد، و در نهایت او را به خانههای شناور کشاند. او اکنون یک زندگی متمرکز بر سلامت دارد و هر روز عصر روی پشت بام پناهگاه دریایی خود مدیتیشن میکند و روزی یک وعده غذا میخورد.
با این حال، گذشته چنین جامعه آینده نگرانهای چندان هموار به نظر نمیرسید. در سال ۲۰۱۹، الوارتوفسکی و شریکش نادیا یک پناهگاه در خارج از آبهای سرزمینی تایلند را در اختیار گرفتند. پروژه آنها با نام XLII (نشان دادن راهنمای سفر به کهکشان) خشم مقامات تایلندی را برانگیخت و آنها را به تلاش برای ایجاد یک کشور مستقل متهم کردند. این زوج برای جلوگیری از دستگیری متواری شدند و پناهگاهشان کشف و ضبط شد. کخ و روموند به آنها کمک کردند تا از طریق یک قایق تندرو که از سنگاپور ترتیب داده شده بود، فرار کنند، که هیچ معاهدهای برای استرداد مجرمان با تایلند نداشت.
پیامدهای حادثه تایلند همچنان به کخ وصل میشود. در سال ۲۰۲۳، فایننشال تایمز گزارش داد که او ظاهراً ۵۰۰ هزار دلار ارز دیجیتال به یک بازپرس خصوصی پیشنهاد داده است تا یک افسر نیروی دریایی تایلند را بکشد. کخ این موضوع را رد میکند و ادعا میکند که این گزارش بر اساس یک پیمانکار ناراضی است و هرگونه نیت خشونت آمیز را رد میکند. با این وجود، داستان بر آرمانهای اتوپیایی که این جنبش از آن حمایت میکند سایه افکنده است.
با وجود جنجالها، پروژه اوشن بیلدرز برنامههای بلندپروازانهای دارد. کخ اخیراً رکورد ماندن خود در زیر آب را جشن گرفت که باعث ایجاد سرفصلهای جهانی و دید تازهای برای این شرکت شد. در یک مراسم برگزار شده، او اتهامات مبنی بر نخبه گرایی را رد و بر مقیاس پذیری پروژه اش تاکید کرد. روموند اعلام کرد که شرکت اوشن بیلدرز قراردادی را برای ساخت ۲۰ اقامتگاه دریایی برای یک شهر شناور در مالدیو منعقد کرده که به عنوان نوعی از شهر ونیز میتوان آن را در نظر گرفت.
سی پادزها یا این اقامتهای دریایی مخصوص، فقط یک سرپناه نیستند، آنها نماد چالشی برای ایدههای مرسوم در مورد مکان و چگونگی زندگی انسان هستند. برای کخ، که زندگی را در زیر دریا به عنوان دنیای رویایی توصیف میکند، جذابیت در احساس آزادی نهفته است، حتی اگر امکانات پناهگاهش به هیچ عنوان برای یک زندگی ایده آل کافی نباشد. در پایان سفر ۱۲۰ روزه خود، او کار خود را یک پیروزی امیدبخش و پر از رضایت لقب داد مانند مهندسی که یک پروژه عظیم را به خوبی آزمایش میکند.
آنچه باعث انگیزه افرادی مانند کخ، روموند و الوارتوفسکی میشود، فقط تازگی یا فرار از زندگی عادی نیست، بلکه میل عمیقی برای اختراع مجدد جامعه است. آنها جهانی را متصور میشوند که در آن جوامع شناور میتوانند نوآوریهای سیاسی و زیست محیطی را تسریع کنند و جوامع مستقر در زمین را وادار کنند تا در پاسخ به آن سازگار شوند.
اما منتقدان استدلال میکنند که این جنبش یک گریز نخبهگرایانه است که به عنوان نوآوری ظاهر میشود و رویایی برای ثروتمندان برای دور شدن از مسئولیت به شمار میرود. محیط بانان نگران ردپای اکولوژیکی هستند که چنین اقامتهایی بر جای خواهند گذاشت، در حالی که نظریه پردازان اجتماعی هشدارهایی را در مورد تشدید نابرابری به صدا در میآورند. پیتر نیومن، کارشناس استرالیایی، برخی از این پروژههای دریایی را به عنوان بدترین نوع آپارتاید لقب داد.
با این حال، برای طرفداران چنین پروژهای، سفر به دریا به معنای رها کردن جهان نیست، بلکه بهبود آن به صورت عملی است. همانطور که روموند میگوید: «ما در زمین خرابی به وجود آوردیم. در اینجا، ما این شانس را داریم که این بار شانس مجددی برای کار درست داشته باشیم.»
کخ، با این نظر موافق است. او پس از ورود مجدد خود به سطح زمین گفت: «احساس بیدار شدن داشتم. دنیای رویا ممکن است در زیر امواج نهفته باشد، اما پیامدهای آن بسیار فراتر از آن است.»