وام خوداشتغالی، از  وعده تا پرداخت

به گزارش شهرآرانیوز؛ خراسان رضوی با برخورداری از چهار گذرگاه مرزی جاده‌ای و دو گذرگاه ریلی در شهرستان‌های سرخس و خواف، نقش مهمی در ارتباط زمینی و ریلی ایران با کشور‌های همسایه ایفا می‌کند. این گذرگاه‌ها استان را به ترکمنستان در شمال و افغانستان در شرق متصل می‌کنند و موقعیتی راهبردی در مناسبات منطقه‌ای به آن بخشیده‌اند.

گذرگاه مرزی سرخس، شامل پایانه‌های جاده‌ای و ریلی، با بیش از ۲۵سال سابقه فعالیت، در نقطه صفر مرزی شمال‌شرق ایران و در فاصله ۱۸۵کیلومتری از مشهد واقع شده است. این پایانه از مهم‌ترین مبادی مبادلات تجاری و ترانزیتی ایران با کشور‌های آسیای میانه به شمار می‌رود. در سوی دیگر استان، مرز ریلی شمتیغ در شهرستان خواف به عنوان بخشی از پروژه راه‌آهن خواف–هرات اگرچه در سال۱۳۹۹ افتتاح شد، اما فعالیت عملیاتی و گسترده آن از نیمه سال ۱۴۰۳ آغاز گردید و شتاب بیشتری گرفت.

امروز، پس از سال‌ها تداوم حمل‌ونقل ریلی در مرز‌های خراسان رضوی، موقعیت این استان به‌عنوان یکی از قطب‌های تجارت ریلی ایران تثبیت شده است. توسعه همکاری‌ها با ترکمنستان، افغانستان و سایر کشور‌های منطقه باعث شده کارشناسان تجارت و ژئواکونومی، خراسان رضوی را یکی از نقاط کلیدی در کریدور‌های شمال–جنوب و غرب–شرق منطقه قلمداد کنند؛ جایگاهی که با توسعه زیرساخت‌های ترانزیتی، آینده‌ای پررونق‌تر نیز در انتظار آن است.

یکی از چالش‌های توسعه اشتغال در کشور، دشواری دسترسی اقشار کم برخوردار به منابع مالی برای آغاز یا توسعه کسب وکار‌های کوچک است. تسهیلات قرض الحسنه خوداشتغالی به عنوان ابزاری حمایتی، نقش مهمی در توانمندسازی اقتصادی خانواده ها، کاهش بیکاری و تقویت فعالیت‌های تولیدی ایفا می‌کند و در سال‌های اخیر در اولویت سیاست گذاری‌های دولت قرار گرفته است.

در بودجه سالانه کشور، تبصره (۲) (از سال ۱۴۰۳ این تبصره به جای تبصره ۱۶ و ۱۸ قرار گرفت) به طور مشخص به تأمین مالی کسب وکار‌های کوچک و اشتغال زا اختصاص دارد. جزء (۳) این تبصره بر پرداخت تسهیلات قرض الحسنه خوداشتغالی در راستای پیشرفت و عدالت تعلق دارد و جزء (۴) منابع گسترده تری را برای حمایت از تولید و اشتغال پایدار از طریق نهاد‌هایی مانند کمیته امداد و بهزیستی در نظر می‌گیرد. این دو ردیف بودجه‌ای با هدف تسهیل فرایند اشتغال زایی در دو سطح متفاوت طراحی شده‌اند.

در استان خراسان رضوی، بخش درخور توجهی از این تسهیلات در سال گذشته جذب و به طرح‌های اشتغال زا اختصاص یافته است. با این حال، همچنان گلایه‌هایی از سخت گیری بانک ها، طولانی بودن فرایند بررسی پرونده‌ها و نگاه انقباضی برخی شعب در پذیرش ریسک پرداخت وام وجود دارد. این موضوع در عملکرد بانک‌ها نیز به چشم می‌خورد.

آمار نشان می‌دهد که از منابع توزیع شده بین بانک‌ها درخصوص تسهیلات تبصره ۲ به طور میانگین حدود ۶۶ درصد آن‌ها پرداخت شده است؛ بنابراین در کنار اقدامات مثبت صورت گرفته، رفع این موانع برای تحقق کامل اهداف اشتغال زایی ضروری است.  اهمیت این اقدامات در سال۱۴۰۴ که به درستی از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان سال «سرمایه گذاری برای تولید» نام گذاری شده، دوچندان است.

در شرایطی که اقتصاد کشور نیازمند رونق درون زا، سرمایه گذاری‌های کوچک و مردمی و حرکت در مسیر تاب آوری است، تزریق این نوع تسهیلات می‌تواند یکی از پایه‌های مهم تحقق رشد اقتصادی و اشتغال فراگیر باشد.

پرداخت ۳۱هزار و ۸۳۱ میلیارد ریال تسهیلات خوداشتغالی در استان

نماینده وزیر و مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی درباره وضعیت این تسهیلات در خراسان رضوی می‌گوید: ۳۱هزار و ۸۳۱ میلیارد ریال تسهیلات قرض الحسنه خوداشتغالی از محل جزء (۳) و (۴) تبصره (۲) قانون بودجه سال۱۴۰۳ در استان پرداخت شد.

سید حامد حسینی می‌افزاید: میزان بودجه ابلاغی جزء (۳) تبصره (۲) در قانون بودجه سال گذشته برای استان ۱۲هزار و ۹۰۳ میلیارد ریال بوده که از این میزان ۱۰هزار و ۸۹۵ میلیارد ریال بین بانک‌های استان توزیع شده است.

وی با اشاره به تعداد طرح‌های ارسالی به بانک‌های عامل استان برای جزء (۳) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۳ در خراسان رضوی اظهار می‌کند: طی سال گذشته هفت هزار و ۵۸۷ پرونده برای دریافت تسهیلات خوداشتغالی به بانک‌های استان ارسال شده که از این میان به پنج هزار و ۴۰ طرح، مبلغ ۶ هزار و ۸۰۶ میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده است. بیشترین میزان پرداختی به مبلغ هزار و ۸۹ میلیارد ریال توسط بانک سپه انجام شده است.

وی افزود: در این جزء، بانک‌های استان ۶۲.۴ درصد مبلغ ارسالی به بانک‌ها را در قالب تسهیلات پرداخت کرده‌اند.

پرداخت ۲۵ هزار میلیارد ریال تسهیلات نهاد‌های حمایتی

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی با اشاره به عملکرد استان در جزء (۴) تبصره (۲) قانون بودجه سال۱۴۰۳‌ می‌گوید: مبلغ ابلاغی در این خصوص برای استان ۳۷ هزار و ۵۸۲ میلیارد ریال است که از این میزان ۳۷هزار و ۴۰۶میلیارد ریال برای بانک‌های استان توزیع شده است.  به گفته حسینی به منظور حمایت از بخش تولید و ایجاد اشتغال پایدار، ۲۵ هزار و ۲۵میلیارد ریال تسهیلات از محل جزء (۴) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به ۱۷ هزار و ۲۰۹ طرح در استان پرداخت شده است. بیشترین میزان تسهیلات پرداخت شده مربوط به طرح‌های کمیته امداد به مبلغ ۱۳هزار و ۱۳۱ میلیارد ریال است.

وی با اشاره به عملکرد پرداختی جزء (۴) تبصره (۲) قانون بودجه سال۱۴۰۳‌ می‌افزاید: میانگین درصد عملکرد کل پرداخت از این محل در استان ۶۷درصد است.

***

مقایسه عملکرد جزء (۳) و (۴) تبصره (۲)

جزء (۳) تبصره ۲ بودجه ۱۴۰۳ بر پرداخت تسهیلات قرض الحسنه خوداشتغالی در راستای پیشرفت و عدالت تعلق دارد و جزء (۴) منابع گسترده تری را برای حمایت از تولید و اشتغال پایدار از طریق نهاد‌هایی مانند کمیته امداد و بهزیستی در نظر می‌گیرد.