طرح تدریس زبان‌های آلمانی و فرانسوی در مدارس به کجا رسید؟

به گزارش شهرآرانیوز، مدتی پیش بود که خبر تدریس زبان‌های آلمانی و فرانسوی در مدارس، تا اضافه‌شدن محتوای مربوطه به فهرست کتاب‌های درسی هم رسید؛ با این حال، پس از گذشت ۳ سال از انتشار آن خبر همچنان این طرح بلاتکلیف است و دیگر کسی از آخر و عاقبتش سخن نمی‌گوید.

بخشی از این تصمیم به توصیه‌های مقام معظم رهبری درخصوص آموزش زبان‌های خارجی در سال ۱۳۹۵ بازمی‌گردد؛ آنچنان‌که رهبر معظم انقلاب فرمودند: «زبان خارجی که فقط انگلیسی نیست؛ زبان‌های دیگر مثل اسپانیولی، فرانسوی، آلمانی و کشور‌های شرقی هم زبان علم‌اند.» سال‌ها پس از این فرمایش مقام معظم رهبری، مسئولان آموزش و پرورش به این فکر افتادند تا کاری برای این توصیه اکید انجام دهند، اما این طرح هم پس از مدتی گویا از دست اقدام خارج شده و احتمالاً در بایگانی خاک می‌خورد.

در راستای بررسی آخرین وضعیت طرح تدریس زبان‌های آلمانی و فرانسوی، با سرپرست حوزه تربیت و یادگیری زبان‌های خارجی وزارت آموزش و پرورش به گفت‌و‌گو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

طرح آموزش زبان‌ها، در صف انتظار تدوین محتوا

رضا خیرآبادی طی گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرانیوز، درخصوص فرایند طولانی زمینه‌سازی‌ها برای تدریس زبان‌های خارجی جدید در مدارس توضیح داد: گام اول اجرایی‌شدن طرح آموزش زبان‌های آلمانی و فرانسوی، آماده‌سازی محتوای مناسب است که پیش‌نیاز آن، تدوین یک راهنمای درسی صحیح به شمار می‌رود که مشخص کند دانش‌آموز چه فرایندی را باید برای آموزش طی کند؛ به عنوان مثال یکی از مهم‌ترین نکات که باید تعیین شود، شیوه تدریس است که آن هم در قالب راهنمای درسی جای می‌گیرد. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی این راهنمای درسی را به کمک کانون زبان، به عنوان یکی از نهاد‌های مجری این تدریس‌ها انجام می‌دهد.

وی در ادامه توضیحاتش افزود: راهکار دیگر سازمان پژوهش برای اجرای این طرح، استفاده از محتوا‌های موجود در داخل و خارج از کشور است که این روش هم ملاحظات خاص خود را دارد؛ ازجمله اینکه نظام آموزش عالی ما عمدتاً بر زبان انگلیسی استوار است و این مسئله ایجاب می‌کند دانش‌آموزان تا حد قابل‌قبولی با این زبان آشنا باشند. علاوه بر زبان انگلیسی، تدریس زبان‌های خارجی دیگر نیز لازم بوده و این نیاز، مبنای علمی دارد که ما با فراهم‌کردن زمینه‌ها، قصد داریم این فرایند را به‌درستی و باموفقیت طی کنیم.

آموزش زبان‌های انگلیسی و عربی در مدارس ناکارآمد است؟

خیرآبادی در پاسخ به اعتراض‌هایی که به تدریس زبان‌های انگلیسی و عربی در مدارس شده است و ادعای ناکارآمدی آن‌ها، بیان کرد: از میانه دهه ۹۰، تغییرات قابل‌قبولی برای بسته‌های آموزش زبان‌های انگلیسی و عربی اتفاق افتاد و محتوا‌ها از گرامر محوری به سمت رویکرد ارتباطی فعال و خودباورانه حرکت کرد؛ بنابراین نمی‌توان آموزش زبان‌های خارجی در مدارس را ناکارآمد دانست؛ چراکه یکی از بزرگ‌ترین عللی که موجب این تفکر می‌شود، وقفه آموزشی تابستانه است که باعث می‌شود دانش‌آموز از فضای آموزشی دور بماند. به طور کلی مسئله مهم این است که هر چیزی به‌نسبت شرایط و ظرفیت خودش سنجیده شود.

سرپرست حوزه تربیت و یادگیری زبان‌های خارجی آموزش و پرورش در واکنش به خبری که در سال ۱۴۰۱ در رابطه با تدوین محتوای زبان‌های آلمانی و فرانسوی منتشر شد، تشریح کرد: در آن سال تصمیم گرفته شد که محتوای آموزشی زبان‌های آلمانی و فرانسوی بازنگری شود و متناسب با اتمسفر صحیح آموزش زبان باشد تا بتوان به صورت بلندمدت از آن استفاده کرد.

خیرآبادی در پایان خبر داد: پس از اتمام فرایند آماده‌سازی محتواها، تدریس تمام زبان‌های خارجی از پایه هفتم شروع می‌شوند.

یک طرح موفق یا فشار مضاعف بر دانش‌آموزان؟

افزودن زبان‌های خارجی دیگر به دروس تحصیلی دانش‌آموزان ممکن است با مزایا و معایب متعددی همراه باشد. یک کارشناس حوزه آموزش در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرانیوز درباره کلیت این طرح و شرایط موفقیت آن عنوان کرد: تدریس زبان‌های خارجی دیگر در مدارس می‌تواند مفید باشد، اما موفقیت آن منوط به شرایط خاصی است که ازجمله این شرایط می‌توان به گسترش فرصت‌های بین‌المللی اشاره کرد. با توجه به اینکه زبان آلمانی دومین زبان علمی جهان و زبان فرانسوی زبان دیپلماسی و فرهنگی محسوب می‌شود، یادگیری این زبان‌ها و دسترسی به تحصیل با ایجاد موقعیت شغلی جدید، می‌تواند اثرگذاری خوبی بر جامعه داشته باشد.

پروین طالبیان در ادامه مزایای این آموزش بیان کرد: یادگیری زبان جدید می‌تواند باعث تقویت شناخت فرهنگی شود و از نظر آشنایی با فرهنگ‌های کشور‌های دیگر مفید باشد. از طرفی مهارت‌های شناختی دانش‌آموز را تقویت می‌کند و توانایی حل‌مسئله و تفکر انتقادی او را بهبود می‌بخشد.

طالبیان پس از ذکر مزایای این مسئله به چالش‌های آن نیز اشاره کرد و افزود: آموزش زبان سوم در مدارس می‌تواند فشار آموزشی بر دانش‌آموزان را افزایش دهد خصوصاً اگر با بی‌برنامگی همراه باشد. بهترین مقطع برای آموزش زبان خارجی جدید، متوسطه دوم است؛ چراکه در این مقطع، دانش‌آموزان پایه‌ای قوی‌تر و آمادگی‌ بیشتری در زبان انگلیسی دارند و بهتر می‌توانند زبان سوم را یاد بگیرند.