حمیده ذاکری | شهرآرانیوز؛ برای ما که پای سفره امام‌حسین (ع) بزرگ شده‌ایم، لازم نیست که تحقیقات علمی و پژوهش‌های کارشناسان را فهرست کنند تا برایمان از تأثیر مناسک و آیین‌های دینی در ایجاد حس آرامش و امنیت سخن بگویند. ما که دست‌پرورده روضه‌های محرم هستیم، می‌دانیم که محافل امام‌حسینی همیشه مکانی برای تقویت حمایت اجتماعی و هم‌بستگی بین مردم بوده است و بار‌ها برکت این روضه‌ها را در بین خانواده و محله و شهرمان دیده‌ایم؛ برکتی که همیشه در بزنگاه‌های تاریخی دستمان را گرفته و دلمان را قرص کرده است؛ به همین خاطر خوب می‌دانیم که این روزها، پس از گذراندن شب‌ها و روز‌های دفاع، هیچ دارویی مؤثرتر از چای روضه و هیچ درمانی مفیدتر از اشک بر سیدالشهدا (ع) به کارمان نخواهد آمد. در ادامه با پیشنهاد‌هایی برای برگزاری برنامه‌های مذهبی، از برکات این آیین‌ها و مناسک برای این روزها خواهیم نوشت.
شاید سال‌های گذشته نگران بودی که خانه‌ات کوچک است یا مشغله‌ات زیاد، اما امسال تردید نکن و برای آرامش روح خودت و خانواده‌ات هم که شده، یک مجلس کوچک خانگی راه بینداز. خوب است بدانیم راه‌اندازی و شرکت در مجالس دینی، یکی از توصیه‌های رسول خدا (ص) است. پیامبر اکرم (ص) در این‌باره فرمودند: «بر تو باد به برپایی مجالس ذکر (مجالس معارف دینی) و شرکت در آن». (الأمالی، ص۲۲۲)
روضه‌های خانگی، فضای معنوی و صمیمانه‌ای دارند و می‌توانند به‌خوبی اعضای خانواده و دوستان یا یک محله را دورهم جمع کنند. در این جمع‌شدن‌ها برکت‌های زیادی وجود دارد که نخستین آنها، تقویت پیوند‌های عاطفی بین اعضای یک خانواده یا یک محله است؛ به همین دلیل سعی کنید روضه‌هایتان را با مشارکت خانواده و اقوام برگزار کنید.
برپایی روضه‌های خانگی را می‌توان یکی از آداب توصیه‌شده در عزای حسینی و ادای احترام به سیدالشهدا (ع) دانست. امام باقر (ع) در توصیه به افرادی که امکان زیارت مرقد مطهر امام‌حسین (ع) و یارانشان را در روز دهم محرم ندارند، فرموده‌اند: «وقتی روز عاشورا می‌شود، به بیابان برود یا روی بلندی خانه‌اش، با اشاره به امام حسین (ع) سلام کند و با جدیت، بر قاتلش نفرین کند و پس از آن، دو رکعت نماز بگزارد.
این کار را نزدیک ظهر، قبل از اذان، انجام دهد. آن‌گاه بر حسین (ع) مرثیه بسراید و بگرید و سفارش کند کسانی که در خانه‌اش هستند، بر حسین (ع) گریه کنند و با ناله کردن بر حسین (ع)، در خانه‌اش ماتم برپا کند و باهم برای گریستن، هم‌صدا شوند.». (کامل‌الزیارات، ص۱۹۳-۱۹۴)
رهبر معظم انقلاب، برگزاری مجلس عزا در ماه محرم را برای جامعه شیعه نعمت می‌دانند و در این‌باره فرموده‌اند: «یکی از بزرگ‌ترین نعمت‌ها، نعمت خاطره و یاد حسین‌بن‌علی (ع)، یعنی نعمت مجالس عزا، نعمت محرم و نعمت عاشورا برای جامعه شیعى ماست». (۱۷/۰۳/۱۳۷۳)
روضه‌های خانگی، محفل ذکر اهل بیت (ع) هستند؛ جمع‌های کوچک و بزرگی که برای بازگو کردن سیره اهل‌بیت (ع) و آموزه‌های دینی تشکیل می‌شوند. رسول خدا (ص) درباره این مجالس فرموده‌اند: «هرگاه به باغی از باغ‌های بهشت برخورد کردید، در آن حاضر شوید. سؤال شد باغ‌های بهشت چیست. فرمودند: مجالس ذکر (مانند اجتماعاتی که در آن یاد خدا و اهل‌بیت (ع) و حسین (ع) زنده می‌شود)». (عده‌الداعی و نجاح‌الساعی، ص۲۳۸)
رهبر معظم انقلاب درباره ائمه اطهار (ع) می‌فرمایند: «یکی از خصوصیات ائمه طاهرین این بوده که همه آنها مبارزین و مجاهدین فی‌سبیل‌ا... بودند. یکی از ائمه طاهرین را سراغ ندارید که اینها در موضع مجاهدت و مبارزه قرار نداشته باشند.» (۲/۸/۱۳۸۲). در این ایام که دوباره خاطرات حماسه و خون در کشورمان زنده شده است و همگی داغدار هموطنان عزیزمان هستیم، مجالس حسینی می‌توانند با یادآوری مجاهدت‌های ائمه‌اطهار (ع)، دل‌های ما را در مسیر حق محکم کنند و با ذکر مصائب و فضایل اهل‌بیت (ع)، مرهمی بر دل‌های رنج‌دیده و داغدار باشند.
همچنین با انجام اعمال عبادی و ذکر خدا و مناسک دینی، می‌توانیم حس آرامش و امنیت را در خود و اطرافیانمان تقویت کنیم. به یاد داشته باشیم که ذکر خدا و مناجات به درگاه پروردگار، یکی از توصیه‌های ائمه به مجاهدان میدان مبارزه است.
در کلام پیامبر رحمت (ص) یکی از ثمرات مجالس ذکر اهل‌بیت (ع)، صفای روح و جان آدمی است. ایشان در این‌باره می‌فرمایند: «یکدیگر را ملاقات کنید و از احادیث ما بگویید؛ چراکه حدیث ما جلابخش قلوب است. همانا دل‌ها، چونان شمشیرها، زنگار می‌گیرند؛ جلا و صیقل دل‌ها به ذکر حدیث است.» (الکافى: ص ۴۱، روایت ۸)
همچنین امام‌علی (ع) درباره ثمرات یاد اهل‌بیت (ع) می‌فرمایند: «ِذکرُنا أهلَ البَیتِ شِفاءٌ مِنَ العِلَلِ وَ الأَسقامِ و وَسواسِ الرَّیبِ؛ یاد ما اهل‌بیت شفابخش بیماری‌ها و ناخوشی‌ها و درمانگر وسوسه شک است» (خصال ج ۲، ص ۶۲۵).
باتوجه‌به این معنا، مجالس اهل‌بیت (ع) در فرهنگ عامه نیز، پناهی برای سختی‌ها و مشکل‌گشای درد‌ها و رنج‌ها بوده است و به همین دلیل، از این مجالس به‌عنوان دارالشفا یاد می‌شود.
آیت‌ا... قاضی روضه‌های خانگی را یکی از زمینه‌های گشایش کار‌ها معرفی کرده است: «در مستحبات تعزیه‌داری و زیارت حضرت سیدالشهدا (ع) مسامحه نکنید و روضه هفتگی ولو دوسه نفر باشد، اسباب گشایش امور است...». روایات بسیاری وجود دارد که برکت و خیر و افزایش رزق و روزی و طول عمر را برای خانه‌هایی که در آن روضه برگزار می‌شود، بیان می‌کنند.
در روضه‌های خانگی، معمولا دعا و طلب مغفرت برای اهل مجلس و شرکت‌کنندگان انجام می‌شود که این امر می‌تواند باعث آمرزش گناهان و نزول برکات الهی شود. حضرت صادق (ع) در این باره فرموده‌اند: «خدا رحمت کند آنهایی که جمع می‌شوند و احادیث ما را گفت‌و‌گو می‌کنند؛ ملائک نیز برای آنها استغفار می‌کنند». همچنین مجالس ذکر اهل‌بیت (ع) معمولا موجب تشکیل گروه‌های حمایتی و بسیج خیران می‌شود؛ امری که در این ایام می‌تواند به ما کمک کند تا دوباره دورهم جمع شویم و به کار یکدیگر رسیدگی کنیم.