رعنا جاوید | شهرآرانیوز؛ درد‌های گاه وبی گاه که به سراغش آمد، انگار دیگر خیال رفتن نداشت. علائم که طاقت فرسا شد، رفت سراغ پزشک و میان همه بدبختی‌های زندگی اش، نام سرطان را شنید. اولین کاری که باید می‌کرد، پرس وجوی هزینه‌ها بود؛ خرج عمل جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی و آن همه دارویی که باید تهیه و مصرف می کرد.
خیلی زود با خودش کنار آمد؛ همان روزی که پرونده تشکیل داد، مدارکش را برداشت و از بیمارستان رفت. فعلا تأمین نان شب خانواده از همه درد‌ها مهم‌تر بود. شنیدن خبر گرفتار شدن به بیماری سرطان، یک درد بزرگ است، اما باید ازعهده تحمل درد‌های درمان و هزینه هایش هم برآمد.
آن وقت بیمار دو راه بیشتر ندارد؛ یا بیمارستان دولتی را انتخاب کند و بین چهار تا شش ماه در نوبت درمان بماند یا مرکز خصوصی را برگزیند که هزینه سرسام آوری دارد. اما اگر خیرانی باشند که تنها دلخوشی شان کمک به بیماران باشد، هیچ بیماری مراحل درمانش را رها نمی‌کند.
هم اکنون بیمارستان‌های امام رضا (ع) و امید، از مجموعه مراکز دولتی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درمان بیماران مبتلا به سرطان را برعهده دارند و از آن سو بیمارستان ناظران و مرکز آنکولوژی و رادیوتراپی رضا (ع)، دو مرکز مهم خصوصی هستند که سال هاست درکنار انجمن حمایت از بیماران سرطانی در مشهد، زندگی بخش و امیدبخش آن بیماران و بازوی درمان این شهر شده اند.
اگرچه این مراکز خصوصی هستند، نگاهشان به بیماران، درآمدزایی نبوده است و با تکیه بر حمایت و پشتیبانی خیران، بار بزرگی از درمان بیماران مشهد و مسافران را بر دوش می‌کشند. این گزارش شرح کوتاهی است از کمک‌های چندصدمیلیارد تومانی خیرانی که بیماران نیازمند را به اتاق درمان و به زندگی شان بازمی گرداند.
پزشکی هسته‌ای بخش ویژه‌ای در بیمارستان و کمک مهمی به درمان بیماران سرطانی است. انجمن حمایت از بیماران سرطانی، دستگاه اسپکت سی تی (SPECT-CT) را پارسال با مشقت‌های بسیار وارد کشور کرده‌اند و از اسفند ۱۴۰۳ هم درمان بیماران با این دستگاه در بیمارستان ناظران مشهد آغاز شده است.
نوید ناطقی، سرپرست بخش پزشکی هسته‌ای، درباره مراحل ورود بیماران از تزریق دارو گرفته تا تصویربرداری با دستگاه که دقت فراوان دارد و به روز است، توضیح می‌دهد: دستگاهی که با آن کار می‌کنیم، همین حالا در کشور‌های پیشرفته درحال استفاده است و این یعنی موفقیت در تشخیص و درمان. پزشکی هسته‌ای با دقت تک سلولی، بازوی بسیار مهمی در تشخیص بسیاری از بیماری هاست، اما برای مبتلایان به سرطان که زمان حیاتی دارند، خیلی مهم‌تر است.
به گفته او، برخی اسکن‌ها در پزشکی هسته‌ای می‌تواند دو تا سه هفته پیش از بحرانی شدن بیماری، آن را تشخیص دهد و درمان را آغاز کند.
دستگاه دیگری که در حال راه اندازی اش هستند، پت سی تی (PET/CT) نام دارد. او درباره آخرین تحقیقات پزشکی در حوزه آنکولوژی توضیح می‌دهد: این روز‌ها درمان‌های پزشکی هسته‌ای حتی از شیمی درمانی اولویت بیشتری پیدا کرده‌اند. در برخی مواقع در مدت چهار تا شش هفته بعد از تزریق دارو، بیمار درمان خواهد شد؛ به عنوان مثال سرطان‌های پوستی با حضور دوساعته در مرکز و دریافت دارو، درمان شدنی است.
امکاناتی که با پشتیبانی انجمن حمایت از بیماران سرطانی مشهد در دو مرکز ناظران و رضا (ع) فراهم شده است، از صف طولانی بیماران مراکز درمانی دولتی کم می‌کند.
برتری شان به این است که درکنار همه خدماتی که به بیماران مبتلا به سرطان می‌دهند، دو نمونه از بهروزترین دستگاه‌های موجود در دنیا را هم به بیمارستان ناظران اضافه کرده‌اند؛ البته به مدد حضور خیرانی که از زمان پرداخت هزینه خرید دستگاه تا مراحل سخت ورود به کشور، درکنار آنان بوده‌اند. وقتی آگاه می‌شویم که بیماران به دلیل محدودیت دستگاه در بیمارستان امید و امام رضا (ع) بین چهار تا شش ماه در نوبت باقی می‌مانند یا دستگاه بیمارستان دیگر قدیمی است و ازسوی دیگر خرید این دستگاه‌های جدید، صدهامیلیون دلار هزینه برداشته است، به ارزش اقدام خیران پی می‌بریم.
دستگاه اسکن اضافه شده به مجموعه برای تشخیص توده سرطانی، محدودیت سنی ندارد، تنها به ناحیه مشخص توده سرطانی اشعه می‌دهد و به بافت مجاور آسیب نمی‌رساند و می‌تواند پاسخگوی نیاز بیماران داخل استان، بقیه نقاط کشور و گردشگران سلامت باشد.
انجمن خیریه حمایت از بیماران سرطانی، ۱۹آبان سال۱۳۶۱ در مشهد به ثبت رسید. آن سال‌ها تعداد مراجعان آن قدر اندک بود که شاید می‌شد با کمکی اندک مشکلاتشان را برطرف کرد، اما اکنون با آمار ابتلای حدود ۱۸هزار نفر در مجموعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد به بیماری سرطان و اضافه شدن سالانه ۱۰ هزار بیمار جدید به آن ها، نمی‌توان از خدمت رسانی به همه آنان اطمینان داشت.
مهندس اصغر افراسیابی، در جایگاه مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران سرطانی مشهد، سال هاست رنج این بیماران را به چشم دیده و تلاش کرده است از هر امکانی برای خدمت به آنان دریغ نکند و یکی از اقدامات همیشگی اش، فشردن دست خیران بوده است.
او می‌گوید: بیمار را نمی‌توانیم به حال خودش رها کنیم. خیلی‌ها به دلیل ناتوانی در تأمین هزینه ها، درمان را رها می‌کنند. سیاست انجمن این است که به هر روشی شده از بیماران نیازمند حمایت کند. اوضاع همیشه هم خوب نیست و برای خیلی کار‌ها و خیلی هزینه‌ها هیچ خیری نداشته‌ایم، اما خودمان هرطور بوده، از عهده تأمینش برآمده‌ایم. خیران سال هاست کنار ما هستند؛ چون عملکرد ما شفاف بوده است و در این شرایط سخت اقتصادی هم بخشی از درآمد خود را با بیماران سهیم می‌شوند.
او از تعداد خیران و میزان کمک‌های ماهانه شان، چنین یاد می‌کند: هم اکنون حدود ۱۲ هزار خیر داریم که ماهانه از ۳ هزارتومان تا بیش از ۱۰۰ میلیون تومان به انجمن کمک می‌کنند. ما قدردان همان مبلغ اندک هم هستیم. در ماجرای خرید دستگاه‌های اسکن، حضورشان بسیار مؤثر بود. یکی از دستگاه‌های خریداری شده، ۳۵۰ میلیارد تومان و دیگری ۲۲۰ میلیارد تومان ارزش دارد که با دلار ارزان‌تر خریداری شد. این کار‌ها اصلا از نظر اقتصادی صرفه ندارد، ولی نه آنان به درآمدزایی فکر می‌کنند و نه ما.
مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران سرطانی مشهد ادامه می‌دهد: به تازگی دوربینی به ارزش ۷۵۰ هزار یورو خریداری کردهایم و روی دستگاه اسکن گذاشته‌ایم؛ به این دلیل که در سرطان پستان، قلب خیلی آسان در معرض پرتو قرار می‌گیرد و بسیار خطرناک است و با وجود این دوربین، به محض قرار گرفتن قلب در خطر، پرتودهی قطع می‌شود. برای خریدن این تجهیزات، یک ریال کمک دولتی نگرفتیم؛ بدون آن هم می‌توانستیم همچون مراکز دیگر به درمان ادامه بدهیم، اما هدف ما این بود که تا حدممکن بافت سالم را حفظ کنیم.
افراسیابی باز به انگیزه خیران برای همراهی اشاره می‌کند و می‌گوید: آن‌ها نیت و عملکرد ما را می‌بینند. پولی را که می‌پردازند، هزینه همان کاری می‌کنیم که خودشان خواسته‌اند. هر پنجشنبه جلسه‌ای داریم که خیران می‌توانند به صورت حضوری و آنلاین در آن شرکت کنند. اتفاقا از همه نقاط ایران و خارج از کشور مهمان آنلاین داریم. برمبنای همان جلسات و توضیحاتی که به خیران می‌دهیم، هر هفته حدود یک میلیارد تومان هدیه می‌کنند. این مبلغ درنهایت ممکن است برای کمک هزینه درمان ۲۰ تا ۲۵ بیمار صرف شود. هدف این است که بیمار در حد توانش هزینه کند و بقیه هزینه‌ها برعهده خیران باشد. درواقع نمی‌خواهیم جلسات پرتودرمانی مختل شود.
او در پاسخ به این سؤال که هزینه‌های درمان بیماران سرطانی چقدر است، می‌گوید: بستگی به بیمار و وضعیتش دارد؛ یکی جراحی نسبتا ساده دارد، یکی نیاز به دارو دارد و به این ترتیب، مبالغ طیف متفاوتی خواهد داشت. اینکه تحت پوشش بیمه باشند یا خیر هم مهم است. هزینه‌ها گاهی بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان متغیر است. هزینه پرتودرمانی هم هست که بستگی به میزان پیشرفت بیماری دارد؛ مثلا قیمت یک داروی بیمار ۳۰ میلیون تومان است و او باید چندبار یا گاهی به مدت یک سال دارو مصرف کند. همین یک قلم دارو، نزدیک به یک میلیارد تومان هزینه دارد. هزینه جراحی و پرتودرمانی بدون داشتن بیمه، حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان است.
افراسیابی ادامه می‌دهد: تا سال ۱۴۰۰ این مجموعه از پولدار و نیازمند هیچ مبلغی دریافت نمی‌کرد و همه هزینه‌ها با همان بیمه یا کمک خیران تأمین می‌شد، اما از هنگامی که ارز به مراکز غیردولتی تخصیص نیافت و ناچار شدیم با دلار بیشتر از ۸۰ هزارتومان هزینه‌ها را تأمین کنیم، هزینه‌ها به شدت افزایش یافت. از طرف دیگر با گذشت چند ماه از سال، هنوز سقف تعرفه بیمه‌های تکمیلی افزایش نیافته است و با مبلغ سال گذشته محاسبه می‌شود.
مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران سرطانی مشهد درباره همراه سرا نیز توضیح می‌دهد: از همان روز ابتدای شروع به فعالیت مرکز آنکولوژی و رادیوتراپی رضا (ع)، طبقه اول را با شصت تخت دراختیار بیماران قرار دادیم که می‌توانند بین ۳۰ تا ۴۵ روز در مدت زمان درمان، در آنجا اقامت کنند. در این مدت، هزینه خوردوخوراک و خدمات، رایگان و برعهده خیران است. درکنار آن مرکز نیز، درحال ساخت یک ساختمان چهارطبقه دیگر هستیم که در مراحل انتهایی است.
به گفته او این دو مرکز، بیماران مختلف از جنوب و شمال کشور تا گردشگران سلامت و مسافران را زیرپوشش دارد.
افراسیابی این نکته را هم یادآوری می‌کند که ما نگران خرابی دستگاه‌ها هستیم که هربار میلیارد‌ها تومان هزینه خواهد داشت. در این اوضاع اقتصادی نگرانیم که خیران نتوانند با ما همراهی کنند.
دکتر سیدامیر آل داوود، متخصص پرتودرمانی و رئیس بیمارستان ناظران، هم درباره حجم بیماران ورودی به بیمارستان می‌گوید: موقعیت خراسان به گونه‌ای است که از افغانستان گرفته تا ترکمنستان، تاجیکستان و کشور‌های عربی، بیماران بسیاری که مبتلا به سرطان هستند، برای درمان به این استان و شهر مشهد مراجعه می‌کنند و با اینکه گردشگر سلامت محسوب می‌شوند، انجمن به افراد نیازمند درمیان آنان هم تخفیف می‌دهد. همین حالا تجهیزات به روز بسیار خوبی داریم و دغدغه ما از بابت تجهیزات و روش درمان نیست، بلکه مسئله تعداد مراجعان است و اینکه عده زیادی از عهده هزینه‌های آن برنمی آیند.
او ادامه می‌دهد: در بیمارستان‌های دولتی، تعرفه دولتی بسیار ناچیز است، اما به دلیل اینکه یک دستگاه وجود دارد، بیمار باید چند ماه در نوبت بماند. استرس مداوم، کشنده‌تر از خود بیماری است. درحال حاضر با بیمه‌ها و هزینه‌ها مشکل داریم؛ هزینه درمان ۳۰۰ میلیون تومانی برای یک بیمار، بسیار سنگین است. انجمن تلاش کرده است تا حد ممکن به این افراد کمک کند.
براساس آمار‌های این بیمارستان، از مجموع هشتصد بیماری که سال گذشته برای کمک هزینه درمان معرفی شده بودند، درنهایت ۴۸۲ نفر تحت پوشش کمک‌های خیران قرار گرفتند.
مرکز تخصصی رادیوتراپی و آنکولوژی رضا (ع) نیز یکی از مراکز مجهز به تکنولوژی روز درمان است و به مدد کمک خیران، پذیرای بیماران. دکتر مهدیه دیانی، متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی و رئیس این مرکز، می‌گوید: براساس برآوردها، بیش از ۵۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان در مشهد به مراکز ما مراجعه می‌کنند، درحالی که مجموع مراکز درمانی بیمارستان‌های رضوی، امام رضا (ع) و امید، ۲ هزارو ۵۰۰ نفر است. آن‌ها سقف محدود ارائه خدمت دارند و ما تجهیزات به روز داریم، اما هزینه‌های درمان سنگین است.
او درباره نحوه انتخاب افراد برای کمک‌های مالی اهدایی خیران می‌گوید: بخش مددکاری ازآنجاکه به اطلاعات بیماران دسترسی دارد، خیلی زود وارد عمل می‌شود و کار راستی آزمایی خود را آغاز می‌کند. تحقیق محلی و میدانی از محیط زندگی بیماران را آغاز می‌کند و بعد افراد بر اساس ناتوانی در پرداخت هزینه ها، تقسیم بندی می‌شوند.
دکتر دیانی اضافه می‌کند: از بیماری که به شدت نیازمند است، هیچ دریافتی نخواهیم داشت و همه خدمات با کمک خیران ارائه می‌شود، اما برای بیماری که بخشی از هزینه را نمی‌تواند بپردازد، میزان نیاز سنجیده و پرداخت می‌شود. ارزیابی بیماران را در جلسات پنجشنبه‌ها انجام می‌دهیم. خیران درکنار ما حضور دارند و رویکرد ما را دربرابر بیماران می‌بینند.
به گفته این پزشک متخصص، باوجودی که گاهی در یک هفته، کمک مالی زیادی از خیران دریافت نمی‌کنند، تقبل هزینه‌ها برعهده انجمن همچنان باقی می‌ماند. یعنی عذر هیچ بیماری را نمی‌خواهیم، حتی ممکن است بیماری پذیرش شده باشد، اما برای ادامه درمان نیامده باشد. تیم مددکاری بازهم با آن فرد تماس می‌گیرند و علت را جویا می‌شوند. اگر متوجه شویم درمان را رها کرده است، تلاش می‌کنیم با اعلام کمک خیران، او را برگردانیم.
دکتر دیانی درباره روش جالب کمک به برخی افراد می‌گوید: خیلی‌ها می‌گویند من توان مالی دارم، اما الان نمی‌توانم هزینه درمان را بدهم. ما از این افراد برای چند ماه آینده چک می‌گیریم و مراحل درمان را همان لحظه آغاز می‌کنیم. درواقع این افراد تخفیف نمی‌خواهند، بلکه باتوجه به ضرورت زندگی شان، زمان لازم دارند. کمک دیگر ما به افراد، معرفی کردنشان به سازمان اقتصاد اسلامی است که وام بگیرند.
رئیس مرکز آنکولوژی و رادیوتراپی رضا (ع) این نکته را هم می‌گوید که: تصور نمی‌کنم هیچ مرکز درمانی دیگر این قدر برای پرداخت هزینه‌ها با بیماران همراهی کند، اما همه تلاش ما این است که بیماری به خاطر نداشتن پول درمان، درد نکشد؛ زیرا تأمین این هزینه‌ها حتی در شرایط مالی خوب هم بسیار سخت است.