به گزارش شهرآرانیوز؛ نشریه پولیتیکو در گزارش جدید خود فاش کرده که در سال گذشته، تیمی از محققان دانشگاه واشنگتن تلاش کردند آزمایشی برای ایجاد ابرها از طریق پاشش آب نمک به وسیله یک ناو هواپیمابر بازنشسته در آلامدای کالیفرنیا انجام دهند، آزمایشی که تنها حدود ۲۰ دقیقه طول کشید و با دخالت مقامات محلی به دلیل نبود اطلاعرسانی قبلی، متوقف شد. اما اسناد داخلی، شامل صدها ایمیل، درخواست بودجه و پیامک، نشان میدهد که این آزمایش تنها پیشدرآمدی برای طرحی بسیار بزرگتر بوده است. برنامهای چند میلیون دلاری برای ایجاد ابرهایی مصنوعی بر فراز پهنهای از اقیانوس، به وسعت بیش از منطقه پورتوریکو، که با هدف مقابله با گرمایش زمین از طریق کاهش نور خورشید انجام بگیرد.
پشت این طرح، گروههایی نظیر SilverLining، سازمان غیرانتفاعی SRI International، و سرمایهگذاران میلیاردر مانند کریس لارسن، ریچل پریتزکر و کریس ساکا قرار داشتند. هدف آنها، توسعه فناوری ژئومهندسی خورشیدی بود؛ حوزهای که شامل روشهایی برای بازتاب نور خورشید به فضا و در نتیجه کاهش دمای زمین میشود.
اسناد نشان میدهد که این تیم علاوه بر دریافت بودجههای کلان از منابع خصوصی، امیدوار به دسترسی به منابع دولتی، از جمله کشتیها و هواپیماهای فدرال بوده است. آنها حتی با شرکتهایی مانند Accenture و آژانس NOAA برای برنامهریزی مرحله بزرگتر همکاری داشتند. با این حال، پس از جنجالهای آلامدا، دسترسی به منابع فدرال محدود شد، خصوصاً با بازگشت دونالد ترامپ به قدرت که مخالف سیاستهای اقلیمی مداخلهگرانه است.
برنامه تحقیقاتی سال ۲۰۲۳ دانشگاه واشنگتن بیان میکرد که در صورت موفقیت آزمایش اولیه، آزمایشهای وسیعتری در سواحل غربی آمریکا، شیلی یا جنوب آفریقا انجام خواهد شد. هدف اصلی، بررسی امکانپذیری تکنولوژی پاشش نمک و اثرات آن بر الگوهای ابرسازی در مقیاسی قابلمشاهده از فضا بود.
مقامات دانشگاه واشنگتن، در واکنش به انتقادات، اعلام کردند که هدف پروژه صرفاً بررسی قابلیت فنی ابزارها و نه تأثیرگذاری بر اقلیم است. آنها همچنین اتهامات مربوط به مخفیکاری را رد کردند و گفتند اطلاعات کلی پروژه پیشتر در مقالات علمی منتشر شده بود. با این حال، منتقدانی مانند سیکینا جناح، استاد دانشگاه کالیفرنیا در سانتا کروز، معتقدند فقدان شفافیت و عدم تعامل با جوامع محلی یک اشتباه فاحش است.
ژئومهندسی خورشیدی همچنان بحثبرانگیز است. منتقدان هشدار میدهند که این فناوری ممکن است باعث اختلال در الگوهای بارندگی، تولیدات کشاورزی و اکوسیستمها شود. اگر چنین روشهایی به طور ناگهانی متوقف شوند، ممکن است افزایش دمایی شدید رخ دهد که به آن «شوک پایان» گفته میشود. برخی از مقامات و سیاستمداران مانند مارجوری تیلور گرین و ران دسانتیس نیز با استفاده از تئوریهای توطئه به شدت علیه این فناوری موضع گرفتهاند و حتی طرحهایی برای ممنوعیت قانونی آن پیشنهاد دادهاند.
در سالهای اخیر، تلاشهای مشابهی برای آزمایش ژئومهندسی در سوئد نیز به دلیل اعتراضات بومیان و گروههای محیطزیستی لغو شدهاند. برنامه SCoPEx دانشگاه هاروارد یکی از مشهورترین این موارد است که سال گذشته تعطیل شد.
علیرغم مخالفتها، برخی دانشمندان مانند دیوید کیت از دانشگاه شیکاگو استدلال میکنند که خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی به اندازهای بزرگ است که نمیتوان از بررسی فناوریهای مهندسی اقلیمی چشمپوشی کرد. به عقیده آنها، آزمایشهای طراحیشده با دقت، حتی در مقیاس کوچک، میتواند گامی مهم برای بررسی علمی این فناوریها باشد.
بر اساس اسناد افشا شده، آزمایشهای آلامدا و پروژه اقیانوسی بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون دلار هزینه در بر داشت و نیاز به منابع مالی گسترده و تعهد بلندمدت داشت. این درخواست بودجه به مؤسساتی نظیر بنیاد کوادراتور نیز ارائه شده بود. این بنیاد تا کنون نزدیک به ۱۷ میلیون دلار به پروژههای مرتبط با مهندسی خورشیدی پرداخت کرده است.
در ماههای پایانی فعالیت این برنامه در آلامدا، تیم تحقیقاتی تلاش کرد افکار عمومی را کنترل کند و در عین حال از اطلاعرسانی در مورد برخی جزئیات به خبرنگاران خودداری کرد. اما جنجالهای رسانهای و فشار سیاسی باعث شد که شورای شهر آلامدا در ژوئن ۲۰۲۴ به اتفاق آرا ادامه آزمایش را ممنوع کند.
در نهایت، پرونده آزمایش آلامدا، نمایانگر شکاف عمیق میان تلاشهای علمی برای پاسخ به بحران اقلیمی و بیاعتمادی عمومی و سیاسی به راهحلهای پیشنهادی مهندسی است. هرچند دانشمندان معتقدند که پژوهش علمی در این حوزه بدون تعامل شفاف با افکار عمومی و جوامع محلی، با انجام هرگونه اقدام میدانی ممکن است با شکست مواجه شود.