معادن خراسان رضوی در هزارتوی تاریک مشکلات | روایت شهرآرانیوز از مهم‌ترین دغدغه‌های صاحبان صنایع معدنی در استان

به گزارش شهرآرانیوز، این روز‌ها مجموعه نمایشگاه بین‌المللی مشهد میزبان یکی از مهم‌ترین رویداد‌های تقویم نمایشگاهی شهر است. از چه نظر؟ از نظر اقتصادی، صنعتی و البته فرصت‌هایی که برای سرمایه‌گذاری و پیشرفت خلق می‌شوند. هجدهمین نمایشگاه تخصصی معدن و متالورژی میزبان ۷۹ شرکت دانش‌بنیان از سراسر کشور است که جدیدترین دستاورد‌های تخصصی خود را به نمایش می‌گذارند و فرش قرمز نمایشگاه نیز به وسعت ۶۵۰۰ مترمربع در سالن‌های فردوسی و مفاخر، پیش پایشان پهن شده است. به همین بهانه، شهرآرانیوز در این گزارش به سراغ صاحبان صنایع معدنی در استان رفته تا از مهم‌ترین دغدغه‌هایشان بگویند.

قطع برق، قطع حیات صنایع معدنی

منطقی به نظر می‌رسد که بسیاری از شما، رغبتی به بازدید از این رویداد نداشته باشید، چون این یک رویداد کاملاً تخصصی است، اما برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان مکمل در زنجیره صنایع معدنی و حتی خودِ معدن‌داران، اینکه رویدادی متمرکز بر معرفی ماشین‌آلات جدید، با قیمت مناسب و قابلیت صادراتی باشد، ظرفیتی ویژه است که به‌سادگی از آن عبور نمی‌کنند. به همین دلیل هم هر گوشه از غرفه‌ها را که ببینید، محفلی برای گفت‌وگوی سرمایه‌گذاران و صنعتگران شکل گرفته و لوح‌های نفیسی که بین دوطرف مبادله می‌شود، متن تفاهم‌نامه‌هایی است که منافع فردی و جمعی آن به‌زودی آشکار خواهد شد.

زمانی، مدیرعامل یک شرکت تولیدکننده ماشین‌آلات سنگین معدنی، در حاشیه این رویداد به شهرآرانیوز می‌گوید: ما تا سال ۱۳۹۴، نمایندگی شرکت لیوگونگ چین بودیم و انواع مته‌های حفاری، لودرها، دامپتراک‌ها، شاول‌ها، گریدر‌ها و بولدزر‌ها را وارد می‌کردیم، اما سرمایه‌گذاری بلندمدت ما برای بومی‌سازی این ماشین‌ها در مراحل اولیه ختم به موفقیت‌های چشمگیر شد و اکنون خودمان سازنده این دستگاه‌ها هستیم.

او می‌افزاید: البته متأسفانه باید اعتراف کنم برنامه‌هایی که برای توسعه خط تولید داشتیم، همگی شکست خوردند؛ زیرا برنامه قطعی‌های برق و گاز آغاز شد و اکنون با سه روز کار در هفته، هم بسیاری از سفارش‌هایمان معطل تولید مانده‌اند و هم خسارت‌های سنگین به کارخانه تحمیل شده است. به عبارت دیگر، از یک‌طرف سنوات و حقوق تأمین اجتماعی کارگران را باید کامل پرداخت کنیم و از طرف دیگر با سه روز کار در هفته، درآمد شرکت کفاف هزینه‌هایش را نمی‌دهد. خسارت‌های سنگینی هم که پیرو قرارداد‌ها به‌خاطر عقب‌افتادن تحویل محموله‌ها به شرکت تحمیل می‌شود، مزید بر علت شده و به زبان صریح، به‌تدریج روح از کالبد این خط تولید خارج می‌شود.

ماشین‌آلات معدن، فرسوده‌تر از همیشه

همه می‌دانیم که نقدینگی، مشکلات ارزی به‌خصوص در بحث رفع تعهد‌ها و چالش نیروی انسانی در صدر شبکه مسائل صنایع کشور قرار دارد، اما از زمانی که بحث ناترازی به میدان آمد، وضع به‌حدی بحرانی شد که دیگر گلایه از قطعی‌های سازمان‌یافته برق و گاز از زبان صاحبان صنایع نمی‌افتد. با این حال، حتی باوجود هزارویک مسئله بزرگ که تحت‌تأثیر قطع برق در تابستان و قطع گاز در زمستان ایجاد می‌شود، هنوز گرفتاری‌های قدیمی به قوت خودشان باقی هستند؛ ازجمله برای صنایع معدنی که بیش از همه در بحران ماشین‌آلات سنگین ریشه دارد.

عابدی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان عطامتال، در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز بیان می‌کند: امروز وضع ما به جایی رسیده که تقریباً اکثر ماشین‌آلات، نه حتی کهنه بلکه کاملاً از رده خارج هستند، اما با ترفند‌های فنی و غیرحرفه‌ای، ماشین‌ها را سرپا نگه می‌داریم تا خط استخراج و زنجیره فراوری متوقف نشود. نیاز به واردات ماشین و تولید قطعات، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است که به قید فوریت، باید فکری به حال آن کرد.

او می‌افزاید: البته ما و همکارانمان ترفند‌هایی برای برون‌رفت از این بحران داریم. مثلاً اینکه به ازای صادرات، قطعات و خود این ماشین‌ها را وارد کشور کنیم، اما باز به سد محکم رفع تعهد برخورد می‌کنیم که ما را به شکل دیگری بدهکار و گرفتار می‌کند. به همین دلیل هم امروزه اکثر معدن‌کاران یا باید با رنج خطوط استخراج مستهلک دست‌وپنجه نرم کنند یا محنت بدهکاری به دولت و پذیرش محدودیت‌های صادراتی را به جان بخرند.

در میانه همه تلخ‌کامی‌ها، باید این را هم تأکید کنیم که فعالان صنایع معدنی در استان توانسته‌اند دستاورد‌های کم‌نظیری – با وجود مشکلات موجود – رقم بزنند. در تشریح این «پیشرفت در دل محرومیت» همین بس که بدانید مثلاً فقط در مجموعه سنگان، از ابتدای بهره‌برداری از فاز جدید معدن آهن تاکنون بیش از ۱۴ میلیون انواع کنستانتره استخراج و فراوری شده که ۴.۴ میلیون تن از آن فقط در سال ۱۴۰۳ بوده است. علاوه بر این، کارخانه تولید کنستانتره پارسیان سنگان هم با ظرفیت ۲.۴ میلیون تن درحال تکمیل است که به‌زودی بر این حجم تولید خواهد افزود. با این حال، اگر بازهم گزارشمان از نمایشگاه تخصصی صنعت، معدن و فلزات در مشهد به نظرتان خیلی تلخ و تاریک می‌آید، باید بدانید که این انعکاس صادقانه‌ای از حقایق موجود است؛ به این امید که مردم آگاه شوند و مسئولان چاره‌جویی کنند.