مصوبه واگذاری اراضی دولتی برای عمران مناطق کم برخوردار مشهد نیازمند اقدام عملی

به گزارش شهرآرانیوز؛ حدود شانزده سال قبل و در جریان دومین سفر رئیس‌جمهور به مشهد، مصوبه‌ای تصویب شد که براساس آن قرار شد پنجاه هکتار از اراضی موسوم به زکریا فروخته و با اعتبار آن در حاشیه شهر مشهد پروژه اجرا شود. این مصوبه هشت سال در کشوی میز مدیران کشوری خاک خورد تا اینکه دولت در سال‌۱۳۹۹ آن را به‌روزرسانی و وزارت راه‌و‌شهرسازی را مکلف کرد ظرف مدت شش ماه این زمین‌ها را بفروشد و پول حاصل از فروش آن را صرف اجرای پروژه در حاشیه شهر مشهد کند.

نزدیک به پنج سال از آن مصوبه دولت می‌گذرد و درحالی‌که شهرداری بار‌ها برای اجرای پروژه‌های مختلف در حاشیه شهر با اعتبار فروش این زمین‌ها اعلام آمادگی کرده است، هنوز تکلیف فروش اراضی زمین‌های زکریا مشخص نیست و اداره‌کل راه‌و‌شهرسازی فقط ابراز امیدواری کرده است که به‌زودی این موضوع تعیین‌تکلیف شود.

اولین قرار ۵۰ هکتاری

در سال‌۱۳۸۸، سیدمحمد پژمان، شهردار وقت مشهد، اعلام کرد که براساس مصوبه دور دوم سفر ریاست‌جمهوری به مشهد، قرار است پنجاه هکتار زمین برای سامان‌دهی حاشیه شهر مشهد و اجرای پروژه در آن محدوده به شهرداری اختصاص پیدا کند؛ مصوبه‌ای که البته در حد همان مصوبه و یک ایده باقی ماند و پیگیری‌های بعدی شهرداری و شورای‌اسلامی‌شهر مشهد برای عملی کردن آن به نتیجه نرسید و در کش‌و‌قوس تغییر و تحولات در دولت کاملا فراموش شد.

شش سال بعد، یعنی در سال‌۱۳۹۴، وزارت راه‌و‌شهرسازی، طرح اسکان مجدد را برای حاشیه شهر مشهد طراحی کرد؛ طرحی که براساس گفته‌های سعید ایزدی، معاون وقت وزارت راه‌و‌شهرسازی، قرار بود ۳۵‌هکتار از اراضی بدون معارض و آماده زکریا به شهرداری واگذار شود و مدیریت شهری با فروش آنها در حاشیه شهر پروژه اجرا کند.

این طرح، روی کاغذ طرح خوبی بود، زیرا با فروش این زمین‌ها، در آن زمان چیزی نزدیک به ۶۰۰‌میلیارد تومان اعتبار به حساب شهرداری واریز می‌شد که طبق مصوبه وزارت راه ۴۰۰‌میلیارد تومان از این عدد برای ساخت دو بیمارستان در قرقی و شمال شرق مشهد صرف و ۲۰۰‌میلیارد تومان باقی‌مانده هم برای اجرای پروژه‌های عمرانی و محرک توسعه در حاشیه شهر خرج می‌شد.

اما این طرح ۳۵‌هکتاری هم به سرنوشت مصوبه پنجاه‌هکتاری سفر ریاست جمهوری دچار شد و به‌دلیل فروش نرفتن اراضی زکریا، هیچ پولی به حساب شهرداری واریز نشد.

وعده اجرای پروژه در حاشیه شهر با فروش اراضی زکریا

اما ماجرای اراضی زکریا و حاشیه شهر مشهد همچنان ادامه پیدا کرد تا اینکه دولت، در دی‌ماه سال‌۱۳۹۹، مصوبه فروش این زمین‌ها را امضا و به وزارت راه‌و‌شهرسازی ابلاغ کرد و قرار شد شرکت بازآفرینی شهری ایران متولی فروش و اختصاص ارزش افزوده این زمین‌ها به شهرداری مشهد شود.

 این شرکت باید در مدت شش ماه پنجاه هکتار اراضی یادشده را به فروش می‌رساند و با همکاری دیگر سازمان‌های مسئول، ارزش افزوده‌ای را که از فروش این زمین‌ها به دست می‌آمد صرف سامان‌دهی حاشیه شهر مشهد می‌کرد. در‌واقع این شرکت بازآفرینی شهری بود که باید تصمیم می‌گرفت پول اراضی زکریا کجا و چطور در حاشیه شهر مشهد هزینه شود.

۴ سال قبل، تعریف ۱۲۸ پروژه بدون اختصاص زمین

این مصوبه دولت برای زمین‌های زکریا، شفاف‌ترین و صریح‌ترین دستور ممکن در همه این سال‌ها برای فروش این زمین‌ها و هزینه کردن اعتبار آنها در حاشیه شهر مشهد بود که باز هم به‌دلیل تغییر و تحول در دولت‌ها، به فراموشی سپرده شد و فقط چند تفاهم‌نامه میان شهرداری مشهد و اداره‌کل راه‌و‌شهرسازی رد‌و‌بدل و قرار شد معادل قیمت این زمین‌ها در حاشیه شهر مشهد پروژه اجرا شود.

۲۱‌دی‌ماه‌۱۴۰۰، در یک‌سالگی ابلاغ این مصوبه دولت، معاون وقت مسکن و ساختمان اداره‌کل راه‌و‌شهرسازی خراسان‌رضوی در گفت‌و‌گو با شهرآرا اعلام کرد که پنجاه هکتار اراضی زکریا ۱۷‌هزارمیلیارد تومان قیمت دارد که این عدد معادل ۱۲۸ پروژه در مناطق حاشیه شهر است.

اینکه چرا زمین‌ها در همان مهلت شش‌ماهه به فروش نرفت، مسئله‌ای بود که یک مقام مسئول سابق در اداره راه‌و‌شهرسازی استان آن را به تأمین نشدن زمین برای اجرای پروژه‌ها در حاشیه شهر مشهد مرتبط دانست.

سال ۱۴۰۳، وعده تعیین‌تکلیف زمین‌ها تا ۶ ماه دیگر

درحالی‌که شورای‌اسلامی‌شهر و شهرداری مشهد بار‌ها برای اجرای پروژه و اختصاص سرانه خدماتی به حاشیه شهر برابر مبلغ فروش زمین‌های زکریا و اولویت‌هایی که طبق تفاهم‌نامه میان شهرداری و راه وشهرسازی مشخص شده بود، اعلام آمادگی کردند، مثل دفعات گذشته اتفاق خاصی در این زمینه نیفتاد.

وحید داعی، مدیرکل راه‌و‌شهرسازی استان، نیز در نشست خبری ۱۳ خرداد‌۱۴۰۳ در پاسخ به سؤال شهرآرا درباره آخرین وضعیت فروش زمین‌های زکریا این‌گونه اعلام کرد که طرح این اداره‌کل برای این زمین‌ها در کمیسیون ماده‌۵ استانداری است و امیدواریم تا شش ماه ابتدایی سال‌۱۴۰۳ مزایده اراضی زکریا یا تهاتر آن انجام و تکلیف این پروژه نهایی شود.

تعریف و تثبیت کاربری‌ها پروژه را زمان‌بر کرد

از آخرین وعده مدیرکل راه‌و‌شهرسازی استان برای سر‌و‌سامان دادن به اراضی زکریا بیشتر از یک سال گذشت، اما این پروژه بعد از یک سال به سرانجام نرسید و مدیرکل راه‌و‌شهرسازی خراسان‌رضوی در پاسخ به سؤال شهرآرا درباره چرایی به‌سرانجام‌نرسیدن این پرونده، گفت: زمین‌های زکریا براساس مصوبه دولت باید به پول و اعتبار تبدیل و در پروژه‌ها هزینه شود.

به‌دلیل حجم زیاد و سنگین این پروژه باید هماهنگی‌هایی با شرکت بازآفرینی شهری ایران و سازمان ملی زمین و مسکن انجام بدهیم که چندین جلسه برگزار و قیمت زمین‌ها هم براساس کارشناسی مشخص شده است. دلیل زمان‌بر شدن مسئله اراضی زکریا این است که ابتدا باید برای زمین‌ها کاربری تعریف کنیم، این کاربری‌ها تطبیق شود و در کمیسیون ماده‌۵ تثبیت و روی نقشه‌های شهرسازی نهایی و دوباره قیمت زمین براساس کاربری جدید مشخص شود.

اکنون بخش زیادی از این اقدامات انجام شده است و امیدواریم که به‌زودی و در جلساتی که با سازمان ملی زمین و مسکن و شرکت بازآفرینی شهری ایران داریم، مسئله اراضی زکریا زودتر تعیین‌تکلیف شود.

فروش منتفی نیست

وی با رد شایعه منتفی‌شدن فروش اراضی زکریا ادامه داد: مسئله منتفی شدن فروش این زمین‌ها برای اجرای پروژه در حاشیه شهر مشهد صحت ندارد و درحال پیگیری اجرایی شدن مصوبه دولت هستیم.