جعفری| شهرآرانیوز؛ در کنار درس خواندن و ادامه تحصیل، داشتن تفریح خوب تا حد زیادی زندگی نوجوانان و جوانان را غنی می‌کند. حال اگر نوجوان یا جوان ما دختر هم باشد، انتخاب نوع تفریح بسیار مهم است. بسیاری از آنها تمایل دارند تفریحات جدید را امتحان کنند، اما خیلی وقت‌ها به دلیل کمبود آگاهی والدین، نادیده گرفته می‌شوند. با طاهره احمدزاده هاشمی، مشاور خانواده، به گفت‌و‌گو نشستیم و به نکاتی پرداختیم که به والدین کمک می‌کنند همراه فرزندشان باشند نه اینکه روبه‌روی او بایستند.
معمولا دختران نوجوان در مقایسه با یک دختر جوان ۲۳ساله، استقلال کمتری دارند، اما با توجه به شرایط فعلی و نیاز‌هایی که نوجوانان دارند، والدین باید خودشان را به‌روزرسانی کنند. معیار ما یک نوجوان سالم است که باید دارای هویت باشد و خودش را بشناسد؛ یعنی به علاقه‌مندی‌هایش شناخت داشته باشد، بتواند برنامه‌ریزی کند، با افراد روابط بین‌فردی خوبی برقرار کند و در جمع هم‌سالانش عضو یک گروه فعال و پویا باشد. ما اکنون درباره یک نوجوان امروزی صحبت می‌کنیم؛ یعنی شبکه‌های مجازی خیلی پررنگ، ماهواره و اینستاگرام که با یک گوشی کوچک در دسترس همه این برنامه‌ها قرار می‌گیرد؛ بنابراین نوجوان همه اینها را دارد. پس منِ مادر باید سواد رسانه‌ای داشته باشم؛ یعنی سعی کنم با فرزندم اشتراکاتی پیدا کنم.
بعضا نوجوانان دوست دارند در زمان‌های آزادشان فیلم تماشا کنند، سینما بروند یا کافه بروند که این را برای خودشان تفریح تعریف می‌کنند. من حتی به پدران توصیه می‌کنم برای بهبود رابطه پدر دختری‌شان، روز پدر و دختری داشته باشید و دو نفری با هم کافی‌شاپ بروید و قهوه سفارش بدهید و با همدیگر میل کنید. با انجام این کار ترس کافه رفتن برای والدین می‌شکند یا حتی، چون دختر خانم با یک فرد ایمن یعنی پدرش به آن محیط رفته و می‌فهمد که محیط کافی‌شاپ می‌تواند برایش مفید باشد. اگر کافی‌شاپ یا کافه کتاب بد بود که الان رایج نبود! اما اینها دو لبه تیغ هستند یعنی می‌تواند هم مثبت و هم منفی باشد. حتی والدین با فرزندان نوجوانشان می‌توانند وارد گروه‌های طبیعت‌گردی و کوهنوردی شوند و با همدیگر تجربه کنند یعنی آنچه که فرزندشان از این گروه‌ها در اینستاگرام می‌بیند، می‌تواند با پدر و مادرش تجربه کند. هیچ اشکالی ندارد والدین وارد شوند، چون فرزندشان می‌بیند که کوهنوردی یا طبیعت‌گردی علاقه مشترک است.
در عین حال باید والدین استقلال نوجوان را در نظر بگیرند یعنی مدام نوجوان با والدینش نباشد و با دوستانش هم در یک محیط امن وقت بگذراند. هنگامی که ریشه‌ها در خانواده محکم باشد، یعنی در مقابل کافه رفتن نوجوان با دوستانش جبهه نگیرند در عوض قبلا پدر یا مادر خودشان با فرزندشان کافه رفته‌اند و می‌دانند اگر با دوستانش هم برود یک تفریح سالم را قرار است تجربه کند و در یک محیط امن با دوستانش دور همدیگر جمع می‌شوند.
نوجوانان به حریم خصوصی احتیاج دارند یعنی فشار از سمت والدین باید کم باشد. به عنوان مثال ممکن است نوجوان فیلم‌هایی را معرفی کند که مورد علاقه والدینش نیست، اما همراهی‌اش می‌کنند و شنونده تعریف‌های نوجوان می‌شوند و حتی اگر فیلم نکاتی داشت کمی انعطاف‌پذیری از خود نشان دهید و آن را بپذیرید، چون این خاصیت سن نوجوان است. انعطاف‌پذیری از سمت والدین باید باشد تا بچه حتی از عنوان کردن اسم فیلم وحشت نکند و از سمت والدین احساس امنیت کند و ترجیح ندهد همان فیلم را با دوستانش ببیند. البته در همین پویانمایی‌ها چیز‌هایی القا می‌شود که با فرهنگ ما هم‌خوانی ندارد و والد باید نظارت هم داشته باشد و فضای گفت‌و‌گو را ایجاد کند و شخصیت‌های فیلم را با نوجوان خود تحلیل کنند و نظرش را بپرسند؛ بنابراین کنترل کردن باید با صحبت کردن باشد و پیشنهاد می‌کنم حتما والدین در این مسیر از همراهی یک مشاور استفاده کنند.
متأسفانه یک درصد بالایی از تفریحات نوجوانان غیرمفید است و دچار بی‌انگیزگی هستند. اولین اتفاق بدی که در این تفریحات بی‌رویه می‌افتد، تلف شدن وقت گران‌بهای نوجوان است. زمان طلایی که می‌تواند به آموزش و توسعه فردی بگذرد، ساعت‌ها در کافه نشستن تلف می‌شود و همین نشستن هزینه‌ای دارد که به والدین آنها تحمیل می‌شود. در این ارتباطات غیر مفید چیز‌هایی است که بعد از ۲ الی ۳ بار ممکن است کشش ایجاد کند و در همین رفت‌و‌آمد‌ها معتاد فیگور سیگار کشیدن می‌شوند و دیدن مدام آن در کافه‌ها همان کشش را ایجاد می‌کند. به صورت قطعی ممکن است این کشش ایجاد نشود، اما شاید در همین وقت تلف کردن‌ها ایجاد شود. یکی دیگر از کار‌هایی که میان نوجوانان باب شده، خرید کردن است که حال خوب را در خرید کردن می‌بینند که این هم هزینه زیادی به والدین تحمیل می‌کند. حتی عمل‌های زیبایی به جسمشان تحمیل می‌کنند، چون آن‌قدر بی‌انگیزه هستند می‌خواهند با کار‌های زیبایی حالشان را خوب کنند. مثلا رنگ کردن مو یا کاشت ناخن در مقطع دبستان هم دیده شده‌است! که خیلی خطرناک است و متأسفانه والدین فکر می‌کنند این آزادی است، ولی نمی‌دانند همین آزادی برای بچه اضطراب می‌آورد.
آنچه در فضای مجازی می‌بینیم از بیرون زیبا به نظر می‌رسد، اما درون آنها نیاز‌های نوجوانان بیان می‌شود. یک نوجوان چه می‌خواهد؟ آزادی، مستقل بودن و روابط آزاد؛ که همه اینها را در فضای مجازی یا فیلم می‌بیند، ولی ما معمولا نمی‌گوییم که انتهای این چه مسائلی است. دیدن این رنگ و لعاب جذاب است، حتی برای بزرگ‌تر‌ها هم این جذابیت وجود دارد. نوجوان آگاهی ندارد، اما با تماشای اینها برایش کشش ایجاد می‌شود و اینجاست که ما باید از محدودیت استفاده کنیم. دوباره برمی‌گردیم به همان ریشه‌های محکم؛ یعنی نوجوان در خانواده فرد ایمنی را دارد که با او با خیال راحت صحبت کند و آن فرد به نوجوان جهت دهد و قسمت‌های تاریکی را که بچه نمی‌بیند برایش روشن کند. هنگامی که نوجوان به والدینش اطمینان دارد، حرف‌های آنها را می‌پذیرد.
ابتدا باید برای لذت تعریف مشخصی داشته باشیم و مرز لذت‌بخش بودن را تعیین کنیم. باید لذت سالم را برای فرزندمان تعریف کنیم. به نوجوان باید آموزش داده شود که لذت آن چیزی است که برای جسم، روح، اجتماعی‌پذیری و شناخت روان مفید باشد؛ بنابراین تفریحی که انتخاب می‌کند هم باید برای خودش، خانواده‌اش و دوستانش خوب باشد. هنگامی که نوجوان بداند ساختار تفریح سالم چیست، دست به انتخاب می‌زند. به عنوان مثال، به همراه دوستانش به یک کافه می‌رود، قهوه یا هر چیزی سفارش می‌دهد و می‌داند اگر قهوه بخورد ضربان قلبش بالا می‌رود و ممکن است یک دمنوش یا کیک سفارش دهد. شاید در همان فضا افراد دیگر نشسته‌اند و سیگار می‌کشند، اما در اینجا نوجوان سالم معنای تفریح سالم را می‌داند و انتخابش آن فضای دیگر نیست و با دوستانی می‌نشیند که تحت فشار آنها نباشد یا حتی دوستانش هم برای خودشان حد و مرز دارند.