صداهای بلند و نامتعارف، آسیب جدی و دائمی به گوش وارد می‌کنند | گوشتان را نخراشید

به گزارش شهرآرانیوز؛ آن‌قدر آرام است که شک می‌کنم منبع صدا از هدفون او باشد. صدای موسیقی را از فاصله یک‌متری هم آشکارا می‌شنوم درحدی که بتوانم با آن همراهی کنم. وسوسه می‌شوم روی شانه‌اش بزنم یا هدفونش را از روی گوشش بردارم، ولی با دست اشاره می‌کنم: «صداش یه‌کم بلند نیست؟» انگار که تعجب کرده‌باشد، می‌گوید: «اِ واقعا!» بعد هم مثلا صدایش را کمتر می‌کند.

ولی هنوز آن‌قدر بلند است که آرامش محیط را برهم بزند. رویم را برمی‌گردانم و از پنجره غبارگرفته اتوبوس همهمه و ترافیک سنگین بیرون را نگاه می‌کنم. این رفتار را از نوجوان‌ها و جوان‌های زیادی دیده‌ام. نمونه‌اش صحنه آشنایی است که این روز‌ها در کوچه و خیابان کم نمی‌بینیم؛ پخش موسیقی با صدای گروپ‌گروپ و شیشه‌های بالاکشیده درون خودرو. لرزشی مشابه با حرکت یک جت جنگی از فاصله‌ای بسیار نزدیک.

 مسئله‌ای که به‌جز سلامت روان، بر شنوایی هم اثر مستقیم دارد و در سال‌هایی نه‌چندان دور ما را با جمعیت زیادی از افراد کم‌شنوا و ناشنوا روبه‌رو خواهد کرد. موضوعی که دکتر محمدرضا شریفیان، متخصص گوش‌وحلق‌وبینی هم آن را تأیید می‌کند و در ادامه به‌مناسبت روزجهانی ناشنوایان دراین‌باره توصیه‌هایی دارد که مطالعه آن حتما برایتان خالی از نکته نخواهد بود.

بلندی صدا را چه‌کسی تعیین می‌کند؟

اینکه دوست دارید موسیقی و فیلم را با صدای بلند گوش کنید یا ببینید به سلیقه خودتان برمی‌گردد، ولی شاید بد نباشد بدانید در دنیا استاندارد‌هایی برای صدا تعیین شده‌است که آسیب‌رسان بودنش بر آن اساس مشخص می‌کنند. موضوعی که دیگر سلیقه‌بردار نیست. اسم این واحد اندازه‌گیری «دسی‌بل» است. براین اساس هرصدایی بیش از ۸۵ دسی‌بل برای گوش آدمی آسیب‌رسان است.

۸۵ دسی‌بل چقدر می‌شود؟

برای اینکه درک بهتری از ۸۵ دسی‌بل داشته‌باشیم، بد نیست به واحد صوت تعدادی از صدا‌های معمولی اطرافمان توجه کنید.

• ماشین لباس‌شویی دور تند ۹۱ دسی‌بل
• دریل دستی ۹۱ دسی‌بل
• موتورسیکلت سی‌جی ۸۸ دسی‌بل
• اسباب‌بازی‌های پرسروصدا ۸۵ دسی‌بل
• ترافیک سنگین ۸۵ دسی‌بل
• هدست با صدای بلند ۱۰۰ دسی‌بل
• بوق خودرو ۱۱۰ دسی‌بل
• آژیر آمبولانس ۱۲۰ دسی‌بل
• آتش‌بازی و صدای گلوله ۱۴۰ دسی‌بل
• بلندگو‌ها در فضای عمومی یا پرواز هواپیما در ارتفاع کم ۹۷ دسی‌بل

منبع صدای ۱۴۰ دسی‌بل و بیشتر آستانه دردناکی نامیده می‌شود.

واحد‌های بیان شده حدودی است و می‌تواند متناسب با نوع هروسیله و مکان استفاده از آن متفاوت شود.

با این حساب شما نمی‌توانید بیشتر از پانزده‌دقیقه با صدای بلند از هدست استفاده کنید یا بیشتر از دودقیقه در کنسرت زنده حضور بیابید.

آیا فقط بلندی منبع صدا مهم است؟

نکته مهمی که خیلی‌ها در برخورد با صدا‌های بلند آن را نادیده می‌گیرند این است که به‌جز شدت صوت، مدت قرارگرفتن درمعرض آن هم مهم است. برای نمونه اگر شما یک یا چندبار درمعرض صدایی با بلندی بیش از ۸۵ دسی‌بل قرار بگیرید، کم‌شنوا یا ناشنوا نخواهید شد ولی اگر این زمان بیشتر از هشت‌ساعت طول بکشد شما در گذر زمان دچار کم‌شنوایی یا ناشنوایی دائمی خواهید شد. پس حواستان به‌مدت درمعرض بودن یک صدا هم باشد.

موضوع دیگر اینکه صوت یک واحد لگاریتمی است و قرار نیست به‌همان میزان که شدت صوت افزایش پیدا می‌کند، مدت درمعرض بودن آن کم شود. ازاین‌رو و براساس استاندارد‌های تعریف‌شده به‌ازای هر سه دسی‌بل افزایش صدا، زمان پیشنهادی قرارگیری درمعرض آن باید نصف شود.

صدا‌های بلند چه آسیب‌هایی دارند؟

صدا‌های بلند به‌طور معمول سبب کاهش شنوایی موقتی یا دائمی می‌شوند. البته گاهی هم پیش می‌آید که شدت صدا به‌حدی زیاد باشد که سبب پارگی پرده گوش و ناشنوایی دائم شود، مانند صدای انفجار. ناگفته نماند صدای بلند به‌جز عوارض شنوایی، سبب بروز مشکلات دیگری هم خواهد شد، مانند:

• بالا رفتن فشارخون
• افزایش استرس و تنش‌های عصبی
• کاهش حرارت بدن
• انقباض رگ‌ها
• تغییرات شدید خلقی

قانون ۶۰×۶۰

این قانون توصیه می‌کند صدای دستگاه خود را روی ۶۰ درصد سطح صدای کل تنظیم و زمان گوش دادن مداوم را نیز به ۶۰ دقیقه محدود و سپس استراحت کنید. این دستورالعمل به جوانان و نوجوانان در پیشگیری از کم‌شنوایی در زمان استفاده از هدفون و ایرپاد کمک زیادی می‌کند.

چه‌کسانی بیشتر آسیب شنوایی می‌بینند؟

• کارگران محیط‌های پرسروصدا مانند تراشکاری و ریسندگی.
• جوانان به‌علت استفاده از هدفون، دیدن فیلم با صدای بلند و حضور در مکان‌های پرسروصدا مانند مهمانی‌های پر سر و صدا یا مراسم عروسی.

آسیب صوتی به گوش نشانه‌ای دارد؟

بیشتر وقت‌ها آسیب صوتی گوش به مرور زمان ایجاد می‌شود، برای همین ما متوجه نشانه‌های آن نمی‌شویم. ولی به‌طورکل این آسیب خودش را با این علائم نشان می‌دهد:

• احساس صدای زنگ زدن مداوم و طنین در گوش.
• وزوز و احساس گرفتگی گوش.
• مشکل شنوایی و تشخیص سخت گفتار دیگران به‌ویژه در مکالمه‌های تلفنی.
• احساس درد یا فشار در گوش.
• اختلال در شنوایی در محیط‌های شلوغ.
• ایجاد حساسیت و درد در ناحیه گوش در پی صدای بلند.
• سردرد و احساس گیجی.
• افزایش ترشحات گوش.
• مشکلات خواب و حساسیت به نور.

برای پیشگیری از آسیب شنوایی چه‌کنیم؟

مشکل کم‌شنوایی یا ناشنوایی درمان قطعی ندارد و فرد درنهایت مجبور به استفاده از سمعک می‌شود، پس اصل را بر پیشگیری بگذارید. برای این منظور:

درجه صدا را پایین نگه‌دارید

مراقب سطح بلندی صدا‌هایی باشید که می‌توانید آنها را کنترل کنید، مانند تماشای تلویزیون یا استفاده از هدفون.

از صدا‌های بلند دوری کنید

اگر نمی‌توانید درجه صدا را کنترل کنید، دست‌کم می‌توانید از منبع صدا دور شوید یا زمان قرار گرفتن درمعرض آن را محدود کنید.

از محافظ شنوایی استفاده کنید

اگر در محیطی پرسروصدا مانند کارخانه یا محل ساخت‌و‌ساز کار می‌کنید از محافظ‌های شنوایی مؤثر استفاده کنید. رایج‌ترین انواع محافظ‌ها گوش‌گیر، گوش‌پوش یا هدفون‌های حذف صدا هستند.

آزمایش شنوایی‌سنجی بدهید

انجام منظم آزمایش‌های شنوایی‌سنجی به این معناست که می‌توانید سطح شنوایی خود را برای شناسایی و درمان هر مشکلی در مراحل اولیه بررسی کنید.