سمیه سعادتمند | شهرآرانیوز؛ اورژانس پیش‌بیمارستانی به‌عنوان نخستین خط دفاعی در حوادث و فوریت‌های پزشکی، نقشی حیاتی در نجات جان انسان‌ها ایفا می‌کند. سرعت رسیدن تیم‌های امدادی بر بالین بیمار که از آن به‌عنوان «زمان طلایی» یاد می‌شود، می‌تواند سرنوشت یک فرد را تغییر دهد.
هر گونه تأخیر در این فرایند حیاتی، به‌ویژه در شرایط حساس و بحرانی مانند سکته‌های قلبی و مغزی یا حوادث ترافیکی، می‌تواند منجر به افزایش صدمات، ناتوانی دائم و حتی مرگ شود. متأسفانه، وضعیت زیرساخت‌های اورژانس در کلان‌شهر مشهد، باوجود نیاز‌های مبرم آن، با چالش جدی کمبود پایگاه روبه‌روست؛ چالشی که مستقیما بر روی این زمان طلایی و در نهایت، بر زندگی مردم و زائران تأثیر می‌گذارد.
مشهد به‌عنوان دومین کلان‌شهر و پایتخت معنوی ایران، نه‌تنها جمعیتی میلیونی از مجاوران را در خود جای داده است، بلکه سالانه پذیرای میلیون‌ها زائر داخلی و خارجی است. این حجم زیاد تردد و جمعیت شناور، نیاز این شهر به خدمات اورژانس و امدادرسانی سریع و گسترده را به‌مراتب از سایر شهر‌های کشور بیشتر می‌کند. اما تناسب تعداد پایگاه‌های اورژانس با جمعیت و وسعت شهر، به شکل نگران‌کننده‌ای در این کلان‌شهر نامتوازن است.
مقایسه آماری وضعیت مشهد با میانگین کشوری، عمق این بحران را آشکار می‌کند. چنان‌که آمار‌ها نشان می‌دهد، میزان کمبود پایگاه اورژانس در مشهد به‌ازای هر ۲۵هزار نفر جمعیت، ۰.۷۷درصد است. این در حالی است که میانگین کشوری، میزان کمبود پایگاه به‌ازای هر ۲۵هزار نفر، رقم پایین‌تری و معادل ۰.۴۶درصد کمبود را نشان می‌دهد. این اختلاف فاحش، گویای آن است که خدمات اورژانس در مشهد، زیر فشار کمبود ساختاری، فاصله‌ای معنادار با استاندارد‌ها و میانگین کشوری دارد.
در همین راستا با علی یزدانی، رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت‌و‌گو کردیم. وی در این رابطه با تأیید کمبود‌های موجود، وضعیت را اورژانسی توصیف کرد و گفت: ما در حال حاضر حدود پنجاه پایگاه کمبود داریم. بر اساس استاندارد‌های موجود، تعداد پایگاه‌های موردنیاز برای پوشش مطلوب این کلان‌شهر و حومه، باید به ۱۲۰پایگاه برسد.
یزدانی ضمن تأکید بر موانع مالی برای احداث پایگاه‌های جدید، از پیگیری‌های مستمر خبر داد و افزود: احداث پایگاه‌ها نیازمند بودجه و امکانات لازم است و ما هر سه ماه یک‌بار مکاتبات رسمی خود را انجام می‌دهیم، اما متأسفانه تاکنون نتیجه ملموسی دریافت نکرده‌ایم.
رئیس اورژانس پیش‌بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین به آمار مراجعات اشاره کرد و گفت: در سامانه۱۱۵، فقط حدود ۷درصد بیماران توسط اورژانس منتقل می‌شوند و ۹۳درصد خودشان مراجعه می‌کنند، اما باوجوداین باز هم شاهد کمبود پایگاه و ناوگان هستیم.
یزدانی تصریح کرد: طبق استاندارد‌های جهانی و ملی، تیم‌های اورژانس باید در مناطق شهری، حداکثر ظرف دوازده دقیقه بر بالین بیمار حاضر شوند تا اثربخشی خدمات تضمین شود و جان بیمار تهدید نشود. متأسفانه، با اشاره به پراکندگی نامناسب پایگاه‌ها و حجم ترافیک، زمان واقعی رسیدن آمبولانس در این شهر به طور میانگین، حدود شانزده و نیم دقیقه زمان می‌برد و خب این موضوع جان بیماران را تهدید می‌کند. این تأخیر حدود چهار دقیقه‌ای از استاندارد، می‌تواند جان بیماران را به طور جدی تهدید کند و احتمال وخیم‌تر شدن حال آنها را افزایش دهد. این در حالی است که در اورژانس، هر ثانیه تعیین‌کننده است.
یزدانی با توجه به تخصیص‌نیافتن بودجه کافی برای توسعه، هدف اصلی اورژانس مشهد در شرایط کنونی را حفظ وضعیت موجود و مدیریت بهینه منابع محدود بیان کرد و گفت: برنامه توسعه و جبران کمبود پایگاه‌ها، عملا متوقف شده و امیدواری‌ها به حمایت‌های دولتی یا مشارکت خیران برای نجات جان زائران و مجاوران این شهر است. این شرایط، ضرورت ورود سریع و قاطع مسئولان به بحث تأمین زمین و بودجه برای اورژانس مشهد را بیش از پیش نمایان می‌کند.