صادرات خراسان رضوی در نیمه نخست امسال، ۳۵ درصد رشد یافت | صادرات در مسیر توسعه

به گزارش شهرآرانیوز؛ ارزش دلاری صادرات خراسان رضوی تا نیمه امسال، حدود ۳۵ درصد نسبت‌به مدت مشابه سال قبل، رشد یافته است؛ رشدی درخورتوجه در سالی که صادرکنندگان با دشواری‌هایی چون چالش تعهدات ارزی آن هم در بازار پرتنش دلار، مشکلات ترانزیت و حمل‌ونقل، افزایش هزینه‌های تولید و تحولات سیاسی منطقه روبه‌رو بوده‌اند.

استان خراسان رضوی همواره یکی از قطب‌های اصلی اقتصاد و تجارت خارجی کشور بوده است. موقعیت جغرافیایی ویژه، هم‌مرزی با افغانستان و ترکمنستان و دسترسی به بازار‌های پرظرفیت آسیای میانه، این استان را به یکی از مهم‌ترین مسیر‌های صادراتی ایران تبدیل کرده است. 

از زعفران و خشکبار گرفته تا فولاد، پتروشیمی و محصولات معدنی، تنوع تولیدات خراسان رضوی نقشی اساسی در تقویت تراز تجاری کشور دارد. البته کارشناسان معتقدند بخشی از این افزایش ممکن است ناشی از افزایش نرخ دلار و کاهش ارزش ریال باشد، زیرا با افت ارزش پول ملی، کالا‌های ایرانی در بازار‌های جهانی ارزان‌تر و از نظر آماری جذاب‌تر می‌شوند.

 بااین‌حال، رشد صادرات خراسان رضوی نشان می‌دهد که علاوه بر تأثیر نوسانات ارزی، پویایی بخش خصوصی، گسترش بازار‌های هدف و تلاش برای حفظ مزیت‌های رقابتی استان نیز در این روند مؤثر بوده است. روز ملی صادرات فرصتی است برای قدردانی از این همت و تداوم مسیر توسعه اقتصادی در شرق کشور. در آستانه روز ملی صادرات با بررسی آمار‌های گمرک، آخرین وضعیت صادرات از پنج مرز خراسان رضوی را بررسی کردیم.

برخی می‌گویند که صادرات در روز‌های جنگ دوازده روزه از مرز‌های شرقی افزایش یافت. از سوی دیگر عده‌ای معتقدند که چالش‌هایی از جمله ناترازی انرژی باعث کاهش تولید شده است و افزایش صادرات می‌تواند به‌معنای افزایش خام‌فروشی باشد. به‌سراغ کاظم شیردل، رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان خراسان رضوی، رفتیم تا درباره علت این میزان افزایش و همچنین چالش‌های پیش‌رو سؤال کنیم.

از آسیای میانه تا اوراسیا

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه پیش‌بینی افزایش صادرات در نیمه نخست سال را داشتیم، درباره علت این روند می‌گوید: صادرات استان در پی تحولات سیاسی افغانستان کاهش داشت، اما در سال گذشته این روند بهبود یافت و با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، امسال ثبات بیشتری یافت و صادرات به این کشور افزایش داشت.

شیردل اضافه می‌کند: مورد دیگر، بهبود روابط سیاسی با کشور‌های آسیای میانه از جمله تاجیکستان بود که تأثیر مثبتی در روند رشد صادرات داشت. روابط ما با این کشور امسال بهبود یافته و قوانین خوبی در این حوزه تدوین شده است.

به گفته وی همچنین باید به موضوع اوراسیا دقت کنیم که از ۲۵اردیبهشت‌ماه تجارت آزاد با آن فعال شد. البته در ماه‌های ابتدایی هنوز آمادگی کامل را نداشتیم، اکنون از یک ماه گذشته شرایط آماده شده و صادرات در حال رشد است.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان ادامه می‌دهد: افزایش حدود ۳۵ درصدی صادرات برای ما رقم درخور توجهی بود که به‌دلایل ذکرشده پیش‌بینی آن را داشتیم.

کالا‌های خرد و متوسط در خطر حذف از سبد صادرات

شیردل با اشاره به اینکه وقتی قیمت تمام‌شده کالا گران شود روزبه‌روز بازار‌های هدف را از دست می‌دهیم می‌افزاید: در خراسان کالا‌های مختلفی داریم؛ از کیف، کفش، پوشاک ورزشی گرفته تا فولاد. چالش بزرگ ما تعهد ارزی و بعد حمل‌ونقل است. تا زمانی که اصلاح نشود بازار کالا‌های متوسط و خرد را از دست می‌دهیم و به‌ناچار به‌سمت پتروشیمی و فولاد می‌رویم.

او در پاسخ به این سؤال که آیا به سمت خام‌فروشی حرکت می‌کنیم می‌گوید: برخی کالا‌های دیگر هم در حال صادرات هستند، اما اگر انرژی و نیروی کار بخواهند به قیمت واقعی و جهانی محاسبه شوند، دیگر مزیتی برای صادرات باقی نمی‌ماند. مزیت‌هایی مثل نزدیکی جغرافیایی به آسیای میانه باید حفظ شود، چون مثلا ترکیه برای رسیدن به همان بازار هزینه زیادی در حمل‌ونقل می‌پردازد، اما اگر هزینه‌های ما همین‌طور افزایش پیدا کند، این مزیت هم از بین می‌رود.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان با تأکید بر اینکه باید هزینه‌های سر بار صادرات را کم کنیم، توضیح می‌دهد: نقل‌وانتقال مالی و حمل‌ونقل، هرکدام درصدی به قیمت تمام‌شده اضافه می‌کند. در کالا‌های بزرگ مثل فولاد و پتروشیمی این افزایش قابل جذب است، اما در کالا‌هایی مثل چای یا پوشاک که حاشیه سود کمتری دارند، به‌صرفه نیست. این یکی از چالش‌های بزرگ اقتصاد ماست.

او ادامه می‌دهد: مثلا زعفران که همیشه رتبه اول صادرات استان را داشت، حالا به رتبه سوم رسیده است. چون صادرکننده واقعی نمی‌تواند برای این کالا تعهد ارزی داشته باشد؛ بنابراین واسطه‌ها وارد می‌شوند خام‌فروشی و قاچاق افزایش می‌یابد. زعفران حجم کم، اما قیمت گرانی دارد و بعضی صادرکنندگان واقعی کنار رفته‌اند که در بلندمدت این روند می‌تواند برای اقتصاد استان آسیب‌زا باشد.

شیردل درباره چالش‌های حوزه صادرات باز هم به دو موضوع همیشگی اشاره می‌کند و می‌گوید: صادرکنندگان استان تلاش زیادی کرده‌اند. تمرکز مدیران هم در حمایت از بخش خصوصی بوده است و خوشبختانه در استان مشکل خاصی از نظر هماهنگی بین مدیران و فعالان اقتصادی نداریم، اما همچنان بزرگ‌ترین چالش‌های پیش‌روی صادرات تعهدات ارزی و هزینه‌های حمل‌ونقل است.