شنیدن یک مهارت و لازمه یک گفت وگوی سالم و در واقع یکی از مهم‌ترین مهارت‌های روابط بین فردی است.
اکرم شاهد - کارشناس ارشد مشاوره |به گزارش شهرآرانیوز؛ «اصلا حواست بهم هست؟»، «دارم با تو حرف می‌زنم ها!»، «لطفا وقتی حرف می‌زنم بهم نگاه کن!»، «بزار حرفم تموم بشه»، «این قدر وسط حرفام نپر!»، «کی از تو نظر خواست؟!» و «اصلا پشیمون شدم. همون بهتر که حرف نزنم!».
اگر در زمان گفتگو با اطرافیان یا دوستانمان این جملات یا جملات مشابه آن را بار‌ها شنیده ایم، نشان دهنده این است که ما اصلا شنونده خوبی نیستیم یا برای گفتگو کردن ارزشی قائل نمی‌شویم. باورش کمی سخت است. شنیدن یک مهارت و لازمه یک گفت وگوی سالم است. در واقع، یکی از مهم‌ترین مهارت‌های روابط بین فردی است.
در بیشتر مواقع، بسیاری از مسائل، ناراحتی‌ها و دلخوری‌ها یا سوءتفاهم‌ها را می‌توان فقط با یک گفت وگوی ساده درباره آن و بیان درست احساسمان و از آن طرف شنیدن درست و پرهیز از قضاوت زودهنگام و ذهن خوانی، به راحتی برطرف کرد.
متأسفانه از آنجا که افراد مهارت گفت وگوی سالم را یاد نگرفته اند یا حرف زدن را مؤثر نمی‌دانند، راحت‌ترین راه را که سکوت است انتخاب می‌کنند. در نتیجه، کلی مسائل حل نشده در هر رابطه باقی می‌ماند که، چون درباره آن‌ها حرف نمی‌زنند، پس از مدتی یک مجموعه پازل به هم ریخته را که همان موضوعات و ذهن مشغولی‌ها هستند با خود به دوش می‌کشند و فشار روانی حاصل از آن دیر یا زود آسیب‌های زیادی به روابط آن‌ها وارد می‌کند و احتمال ابتلا به افسردگی را در آن‌ها افزایش می‌دهد.
در واقع، وقتی افراد مهارت گوش دادن فعال را می‌آموزند و در تعاملات خود به آن عمل می‌کنند، به طرف مقابل رابطه این پیغام را می‌دهند که «حال تو برایم مهم است و برای اینکه زودتر پازل روانی به هم ریخته ات نظم بگیرد، شنونده خوبی برایت می‌شوم تا نگذارم موضوعات ساده رابطه مان را خراب کند.» اینجاست که به معجزه گفتگو که خود نیمی از درمان است باید اعتراف کرد، زیرا صرفا با بیان و ابراز یک موضوع هم فشار روانی زیادی از فرد برطرف می‌شود.
برای شنونده خوب بودن چه اصولی باید رعایت شود؟
شنونده خوب بودن اصولی دارد که باید آن را یاد بگیریم و به کار ببندیم. مانند این موارد:
- برای گفتگو روبه روی هم بنشینیم و حتما با هم تماس چشمی داشته باشیم.
- سراپا گوش باشیم. یعنی سرمان را به تلفن همراه، تلویزیون و اخبار روزنامه گرم نکنیم.
- در طول حرف زدن طرف مقابل، با کلمات تأییدی و حرکات سر و صورت، نشان بدهیم که با دقت به حرفایش گوش می‌کنیم.
- مراقب اعتماد او باشیم و رازداری را سرلوحه همه ارتباطاتمان قرار بدهیم.
- قضاوت و پیش داوری و ذهن خوانی نکنیم و بگذاریم گوینده همه حرفایش را بگوید.
- بعد از تمام شدن حرفای طرف مقابل، به او انعکاس بدهیم و همه تلاشمان را برای همدلی و درک حالش داشته باشیم، نه اینکه نصیحت کنیم یا راهکار بدهیم، زیرا شاید او فقط دنبال هم صحبتی با ما باشد.
- اگر طرف مقابل از ما کمک و راهنمایی یا مشورت خواست و ما در آن حوزه اطلاعات یا نظری مناسب و منطقی داشتیم، به او کمک کنیم. در غیر این صورت، او را به فردی مجرب معرفی کنیم.
اگر همه این اصول را رعایت کردیم و از طرف مقابلمان شنیدیم «خیلی سبک شدم.»، «حالم بهتر شده.»، «احساس می‌کنم خوب درکم می‌کنی.»، «چه خوب که قضاوتم نمی‌کنی و مثل بقیه نصیحتم نمی‌کنی.» و جملاتی از این دست، نشان می‌دهد مهارت گوش دادن فعال را به خوبی یاد گرفته ایم.