معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با شهرآرانیوز: ما درخصوص حقابه هیرمند، نیاز به رژیم حقوقی داریم + فیلم

«کاظم غریب‌آبادی» که در مسیر بازگشت از سفر به افغانستان، به مشهد مقدس آمده بود، در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرنگار شهرآرانیوز، به سؤالات او پاسخ داد.

لطفاً درباره آخرین گفت‌وگوها با طرف افغانستانی درباره حقابه ایران، برای ما توضیح دهید.

موضوع تأمین حقابه همیشه به عنوان یکی از موضوعات مهم و ثابت در دستورکار گفت‌و‌گو‌های سیاسی، فنی و حقوقی ما با طرف‌های مختلف افغانستانی بوده است. در این سفر هم ما در ادامه گفت‌و‌گو‌های پیشین، سه موضوع را در حوزه آب با طرف افغان در میان گذاشتیم که یکی، بحث معاهده هیرمند است و حقابه مربوطه طبق معاهده ۱۳۵۱، بحث تالاب‌های هامون که همه ۵۷۰۰ هکتار که یک‌سوم آن در خاک افغانستان است، خشک شده است.

اینجا ببینید:

همچنین بحث حقابه هریرود و حقابه عرفی ایران از محل این رودخانه، که دغدغه مردم به ویژه در مشهد مقدس است، تأمین شود. درباره این موضوعات با دوستان صحبت کرده و درخصوص هیرمند تأکید کردیم که طبق معاهده، تعهد خودشان را انجام بدهند. البته آن‌ها یک‌سری نظراتی دارند که این معاهده را اجرا می‌کنند، ما نظر متفاوتی داریم و بر این عقیده هستیم که حقابه ایران خیلی خیلی کمتر از آن چیزی که در معاهده آمده، در اختیار ایران قرار گرفته است. قرار شد که تیم‌های فنی و حقوقی دو طرف در این باره تشکیل جلسه بدهند و این مسائل را با مستندات مورد بررسی قرار دهند.

درباره هیرمند نکته مهمی است، ما نیاز به رژیم حقوقی هم داریم؛ هرچند اگر رژیم حقوقی هم تعریف نشود، بحث حقابه حقوقی وجود دارد. ولی اگر بتوانیم آن را در چهارچوب یک سند منظم تدوین کنیم، بسیار کلیدی خواهد بود. کار خیلی ساده‌ای نیست، باید طرف‌های ذی‌ربط افغانستانی هم آماده باشند و به میز مذاکره بیایند تا بتوانیم در این خصوص سندی را تدوین کنیم. ما این را با آن‌ها در میان گذاشتیم و قطعاً ادامه خواهیم داد. در این خصوص، بعضی سدسازی‌ها در افغانستان انجام شده که مانع می‌شود این آب‌ها به ایران برسد. آن‌ها در این باره هم نظرات مختلفی دارند و بحث خشکسالی را مطرح می‌کنند؛ ولی ما هم مستندات و داده‌هایی داریم، سازمان هواشناسی و وزارت نیروی ما پایش می‌کنند که ضرورتاً حرف‌های آن‌ها را تأیید نمی‌کنند. در این باره هم قرار شد در نشست فنی و حقوقی ما، سندش بررسی شود؛ ان‌شاءالله این کار را بررسی خواهیم کرد.

مسئولان در دستگاه‌های مختلف استان خراسان رضوی آمادگی کامل دارند تا در رابطه با کشت فراسرزمینی، با افغانستان همکاری کنند. والی هرات هم در دیدار با جناب‌عالی، از آمادگی هرات برای همکاری در این باره خبر داد؛ نظر شما در این خصوص چیست؟

در رابطه با کشت فراسرزمینی، طرف افغانستانی پیشنهاداتی داشت، ازجمله والی هرات. این‌ها نیاز به بررسی دقیق تخصصی دارد، باید نیاز ایران مشخص شده و گفت‌و‌گو‌هایی در این زمینه انجام شود. بالاخره افغانستان همسایه ما است و باید از جوانب مختلفی این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد. درخواست ما از دستگاه‌های ذی‌ربط این است که سریع‌تر موضوع را جمع‌بندی کنند تا اگر واقعاً ما نیاز داریم، برویم با دوستان افغانستانی به نتیجه برسانیم؛ اگر هم به هر دلیلی ممکن نیست، مشخص باشد. من فکر می‌کنم که الان، هم مقامات استانی در استان خراسان رضوی و هم در سطح ملی، قطعاً این موضوع را بررسی خواهند کرد و زودتر در این باره تصمیم‌گیری خواهیم کرد.