چرا یادگیری سواد رسانه‌ای برای زنان حیاتی است؟

به گزارش شهرآرانیوز، در جهانی که اطلاعات با سرعت نور در گردش است، زنان بیش از هر زمان دیگری در معرض پیام‌های رسانه‌ای قرار دارند. آشنایی با سواد رسانه‌ای نه‌تنها ابزاری برای درک بهتر این پیام‌هاست، بلکه راهی برای حفظ هویت، سلامت روان و بازتعریف نقش‌های اجتماعی در عصر دیجیتال به شمار می‌آید.

امروزه در دنیایی زندگی می‌کنیم که خواه‌ناخواه در شرایط اشباع رسانه‌ای قرار داریم. پیرامون ما سرشار از داده‌ها و پیام‌هایی است که از مسیر‌های گوناگون به ذهنمان سرازیر می‌شود. جذابیت و دسترس‌پذیری رسانه‌های نوینی همچون اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و پلت‌فرم‌های چندرسانه‌ای، اهمیت یادگیری شیوه مواجهه درست با آنها را دوچندان کرده است.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد زنان بیش از مردان از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. بررسی مؤسسه «Pew Research Center» حاکی است که حدود ۷۶ درصد زنان در شبکه‌های اجتماعی فعال‌اند، در حالی که این رقم در میان مردان کمی پایین‌تر است. به‌بیان دیگر، زنان سهم چشمگیری از کاربران رسانه‌های نوین را به خود اختصاص داده‌اند.

لیندا برگسما، پژوهشگر آموزش سواد رسانه‌ای، معتقد است فضای مجازی یکی از مهم‌ترین عوامل اجتماعی‌شدن انسان معاصر است و به‌ویژه بر رفتار‌های سلامت زنان تأثیر قابل توجهی دارد. برخی مطالعات نشان می‌دهد زنان بخش زیادی از ساعات بیداری خود را در ارتباط با رسانه‌ها می‌گذرانند.

نگاهی کوتاه به زندگی روزمره نشان می‌دهد چگونه یک تلفن همراه می‌تواند روابط، عادت‌ها و حتی درک ما از خودمان را تغییر دهد. فناوری‌های ارتباطی نوین بر تمام ابعاد فردی و اجتماعی زندگی اثر می‌گذارند و در کنار فرصت‌های فراوان، تهدید‌هایی نیز به همراه دارند. نقش‌های اجتماعی زنان نیز به واسطه این فناوری‌ها در حال دگرگونی است؛ زن امروز در میان انبوهی از پیام‌ها، تعاریف و انتظارات، گاه دچار چندگانگی و سردرگمی می‌شود.

در چنین شرایطی، سواد رسانه‌ای ابزاری ضروری برای مدیریت آگاهانه مصرف رسانه است؛ هم در سطح فردی و هم در نظارت بر مصرف رسانه‌ای اعضای خانواده. با تکیه بر این دانش، زنان می‌آموزند چگونه از فرصت‌های فضای رسانه‌ای بیشترین بهره را ببرند، در برابر آسیب‌ها مقاوم باشند و نقش‌های خود را متناسب با جهان امروز بازتعریف کنند.

دکتر یونس شکرخواه، استاد ارتباطات، سواد رسانه‌ای را «درکی متکی بر مهارت برای شناخت، تفکیک و تحلیل تولیدات رسانه‌ای» می‌داند. به تعبیر او، این مهارت همانند یک رژیم غذایی سالم است که به ما می‌آموزد چه چیزی را مصرف کنیم و چه چیزی را کنار بگذاریم. زنان با تسلط بر سواد رسانه‌ای یاد می‌گیرند هر مطلبی را نپذیرند، منابع اطلاعاتی را ارزیابی کنند و مصرف رسانه‌ای خود را به‌صورت هدفمند مدیریت نمایند.

در نهایت، سواد رسانه‌ای نه صرفاً یک مهارت فنی، بلکه رویکردی آموزشی و فرهنگی است که به شهروندان – به‌ویژه زنان – کمک می‌کند نقش رسانه‌ها در جامعه را درک کنند، تفکر انتقادی بیاموزند و در عصر جهانی‌شدن، آگاهانه‌تر زندگی کنند.