فاطمه (س)، حلقه وصل امت، نبوت و رسالت

معمول است که می‌گویند حضرت زهرا (س) حامی ولایت بود درحالی که این کافی نیست و فاطمه (س) بزرگترین مدافع ولایت و رسالت بود. به همین دلیل است که می‌توان با زبان بلیغ و صدای فصیح گفت که فاطمه زهرا (س) حلقه وصل امت به نبوت و امامت است.

سخن گفتن در مقام حضرت زهرا (س) هم بسیارآسان و هم بسیارسخت است؛ آسان از آن جهت که قرائن متکثره و شواهد مترادفه از سیره اهل‌بیت (ع) در بیان عظمت این مقام وجود دارد و سخت به این دلیل که این جایگاه به‌قدری رفعت و منزلت دارد که زبان‌های گناه‌آلود ما نمی‌تواند گویای حقیقت معنا باشد. با این حال، از این زمان که فرصت گفت‌و‌گو با مجاوران صدیق امام رئوف (ع) و مردم شریف مشهدالرضا (ع) فراهم شده، می‌خواهم استفاده کنم تا باهم، زیارت‌نامه مشهور حضرت زهرا (س) را از روایتی متفاوت بررسی کنیم.

این زیارت به نقل صادق آشیخ عباس قمی (ره) در کتاب شریف مفاتیح‌الجنان است؛ از زبان کسی که امام زمان (عج) را در بیداری زیارت کرد درحالی که یکشنبه بود و امام عصر (ع) با این عبارات جدش امیرالمؤمنین (ع) و مادرش فاطمه زهرا (س) را زیارت می‌کرد. در زیارت آمده که حضرت سلام داد و فرمود «السَّلامُ عَلَیْکِ یَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ الَّذِى خَلَقَکِ فَوَجَدَکِ لِمَا امْتَحَنَکِ صَابِرَةً» یعنی سلام بر آن بانوی باکرامتی که خالقش او را آزمود و در این امتحان الهی شکیبایی پیشه کرد.

سپس زائر بلافاصله می‌فرماید «أَنَا لَکِ مُصَدِّقٌ صَابِرٌ عَلَىٰ مَا أَتىٰ بِهِ أَبُوکِ وَوَصِیُّهُ صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِما» و تصدیق می‌کند به آن‌چه نبی مکرم اسلام (ص) آورده و امیرمؤمنان (ع) به آن ولایت داشته، باور دارد. دستمایه این باور چیست؟ آن‌چه در ادامه طلب می‌کند: «أَنَا أَسْأَلُکِ إِنْ کُنْتُ صَدَّقْتُکِ إِلّا أَلْحَقْتِنِى بِتَصْدِیقِى لَهُمَا» و از حضرت می‌خواهد تا به‌واسطه این تصدیق، او را به آن دو وجود بزرگوار ملحق کند. کدام دونفر؟ رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین (ع).

در حدیث قدسی، ذات اقدس پروردگار به رسول گرامی اسلام (ص) می‌فرماید «یـا أَحْمَدُ لَوْلاکَ لَما خَلَقْتُ الْأَفْلاکَ» یعنی اگر تو نبودی، آسمان‌ها و زمین را خلق نمی‌کردم. در ادامه به مقام امیرمؤمنان (ع) اشاره می‌کند و می‌فرماید «وَ لَوْلا عَلِىٌّ لَما خَلَقْتُکَ» یعنی اگر علی (ع) نبود، تو را خلق نمی‌کردم. سپس می‌فرماید «وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُکُما» یعنی چه؟ یعنی اگر فاطمه (س) نبود، هردوی شما را خلق نمی‌کردم.

این حدیث چه می‌گوید؟ یعنی مقام علی‌ابن ابی‌طالب (ع) از رسول خدا (ص) و مقام زهرای مرضیه (س) از خاتم‌المرسلین (ص) و امیرالمؤمنین (ع) بالاتر است؟ خیر؛ معنای این حدیث با استدلال به حقایق دین قابل‌استنباط است؛ آن‌جا که خداوند متعال، عالم وجود را برای بندگی و مقام «عبد» خلق کرد و اینجاست که از «اَشهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبدُه وَ رَسولُه»، ذات پیغمبر اکرم (ص) به‌عنوان فلسفه خلقت معنا پیدا می‌کند. پس از این، جایگاه امیرالمؤمنین (ع) به‌عنوان استمراردهنده نبوت، رسالت و اصل دین قابل‌درک است و سپس مقام زهرای مرضیه (س) به‌عنوان یگانه پاسدار نبوت و امامت مطرح می‌شود.

جان‌مایه مقام زهرای اطهر (س) را می‌توان از همین فراز زیارتنامه حضرت درک کرد. معمول است که می‌گویند حضرت زهرا (س) حامی ولایت بود درحالی که این کافی نیست. فاطمه (س) بزرگترین مدافع ولایت و رسالت بود. واقعیت نیز همین است که اگر جهاد فاطمی در صبر و سخن و سیره نبود، نه‌فقط ولایت ازدست می‌رفت بلکه اصل دین به‌عنوان رهاورد بزرگ نبوت نابود می‌شد. به همین دلیل است که می‌توان با زبان بلیغ و صدای فصیح گفت که فاطمه زهرا (س) حلقه وصل امت به نبوت و امامت است.