دوستی اهل‌بیت (ع)، نسخه‌ای برای آرامش خانواده و جامعه امروز

به گزارش شهرآرانیوز، این روز‌ها چه در فضای مجازی و چه در زندگی روزمره، جای خالی اخلاق و متانت بیش از هر چیز دیگری احساس می‌شود. بسیاری از افراد با کوچک‌ترین تلنگر، فضای گفت‌و‌گو را به محل جدال‌های شخصی و عقیدتی تبدیل می‌کنند؛ بدون آنکه پیامد‌های رفتار خود را در نظر بگیرند. حتی کسانی که به ظاهر مدعی اخلاق‌مداری‌اند، گاهی در موقعیت‌های جدی خلاف آن را نشان می‌دهند؛ همان‌گونه که در روز‌های اخیر در برخی حواشی فضای مجازی شاهد بودیم. دلیل اصلی این رفتارها، نبود پشتوانه محکم برای باور‌های اخلاقی است؛ در حالی‌که سیره اهل‌بیت (ع) الگویی روشن، ماندگار و منطبق بر فطرت انسانی ارائه می‌کند. در روز‌های پربرکت دهه کرامت، بازخوانی این الگو بیش از همیشه ضرورت دارد.

بایسته‌های زندگی شخصی و اجتماعی در سیره رضوی

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدهادی مشیرین

استاد حوزه و دانشگاه و کارشناس مسائل دینی

سیره رضوی در همه عرصه‌های زندگی از همسرداری تا روابط اجتماعی، توصیه‌هایی کاربردی دارد. روایت‌های روزمره از زندگی امامان، سرشار از نکته‌های ظریف اخلاقی است که می‌تواند راهنمای زندگی امروز ما باشد.

۱. همسرداری

نخستین اصل در ازدواج، هم‌کفو بودن در ابعاد فکری، فرهنگی، اعتقادی و اقتصادی است. هرچه شباهت‌ها بیشتر باشد، دوام و آرامش زندگی افزایش می‌یابد.

مدارا، رکن اصلی روابط خانوادگی است. قرآن ما را به چشم‌پوشی از خطا‌های یکدیگر فراخوانده و این اصل درباره همسر اهمیتی دوچندان دارد.

قدردانی، پیوند خانواده را محکم می‌کند و ناسپاسی در شمار گناهان بزرگ آمده است.

کمک در کار‌های خانه نشانه محبت و همراهی است و اساس همدلی را تقویت می‌کند.

روایات و سبک زندگی بزرگان دین نشان می‌دهد که محبت و احترام به همسر، رفتاری ثابت و همیشگی است. نمونه آن، نامه عاشقانه و مشهور امام‌خمینی (ره) به همسرشان است که پس از سال‌ها زندگی مشترک همچنان رنگ و بوی روز‌های نخستین محبت را دارد.

۲. فرزندپروری

در سیره رضوی، تربیت فرزند بسیار مهم‌تر از صرفاً فرزندآوری است. تربیت از پیش از تولد آغاز می‌شود؛ با انتخاب همسر شایسته، رزق حلال، شیردهی مناسب و انتخاب محیط سالم برای رشد کودک. سه اصل محوری در تربیت عبارت‌اند از:

محبت: اساس روح انسان بر محبت بنا شده است.

عقلانیت: تربیت بدون عقلانیت، جامعه را گرفتار خشونت و بی‌منطقی می‌کند.

شکرگزاری: کودک باید قدردان نعمت‌ها و نیکی‌های اطرافیان باشد.

نمونه‌هایی از سیره امام‌خمینی (ره) و علامه طباطبایی نشان می‌دهد که چگونه این بزرگان با حفظ محبت، سختگیری‌های اصولی را نیز در تربیت فرزندان رعایت می‌کردند.

۳. احترام به پدر و مادر

نیکی به والدین چنان اهمیتی دارد که در قرآن در کنار توحید قرار گرفته است. پیامد‌های آن نیز بسیار است: دوری از بدی، زیادی رزق، طول عمر و آمرزش گناهان.

امام‌رضا (ع) نافرمانی از والدین را موجب از دست رفتن برکت، قطع پیوند‌های خانوادگی و کاهش نسل می‌دانند. خاطراتی مانند رفتار مرحوم آیت‌ا... مرعشی نجفی با پدر خود، نمونه‌ای روشن از اثر دعا و رضایت والدین بر سرنوشت انسان است.

بازنگری در روابط اجتماعی

جامعه امروز بیش از هر چیز نیازمند تقویت محبت، عقلانیت، احترام و قدردانی است. برخی محور‌های مهم در سیره اهل‌بیت (ع) عبارت‌اند از:

گسترش محبت در روابط اجتماعی

ترویج خردورزی و پرهیز از رفتار‌های احساسی

احترام به بزرگ‌تر‌ها

قدردانی از نیکی‌های دیگران

گذشت و بخشش در تعاملات روزمره

زندگی بر مدار سیره رضوی

دکتر حمید صادقیان

روان‌شناس و مشاور اخلاق

اگر بخواهیم رفتار خود را به اخلاق رضوی مزین کنیم، کافی است به نامه کوتاه، اما پرمحتوای امام‌رضا (ع) به حضرت عبدالعظیم حسنی مراجعه کنیم؛ نامه‌ای که یک منشور اخلاقی کامل برای شیعیان است.

برخی نکات کلیدی این نامه عبارت‌اند از:

مراقبت از دل و دوری از حرص، تکبر و خلوت با نامحرم

صداقت هوشمندانه در گفتار

ادا کردن امانت در همه ابعاد زندگی

مراقبت از کلام و پرهیز از سخنان مخرب

دوری از مجادله‌های بی‌ثمر—حتی اگر حق با ما باشد

اهمیت صله‌رحم و دیدار اقوام

پرهیز از غیبت، تهمت و دشمنی

هشدار نسبت به شرک خفی و آزار دوستان اهل‌بیت (ع)

امام‌رضا (ع) در پایان این نامه می‌فرمایند: کسانی که با کینه و آزار دیگران به‌ویژه دوستان اهل‌بیت (ع) زندگی می‌کنند، از دایره دوستی و ولایت اهل‌بیت خارج خواهند شد.