سرور هادیان | شهرآرانیوز؛ در ماه‌های اخیر، بازار مسکن در وضعیتی میان رکود عمیق و تحرک‌های محدود قرار گرفته است؛ بازاری که مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، رفتاری و اطلاعاتی بر آن سایه انداخته‌اند. از‌یک‌سو، ثبات طولانی‌مدت قیمت‌ها، کاهش شدید قدرت خرید و نبود تغییر در وام‌ها و دستمزد‌ها باعث شده است بخش بزرگی از تقاضای مصرفی از چرخه معاملات خارج شود.
در کنار این موارد، فقدان آمار‌های رسمی و تأخیر در انتشار داده‌های معاملاتی، ارزیابی دقیق شرایط بازار را دشوار کرده و بر قفل‌شدگی موجود افزوده است. رئیس اتحادیه املاک مشهد در گفت‌و‌گو با شهرآرا با تشریح وضعیت بازار مسکن گفت: از ابتدای سال تاکنون بازار مسکن با رکود سنگین مواجه بوده است؛ به‌گونه‌ای که تقاضا کاهش یافته و عرضه تقریبا ثابت مانده است.
حسین رستمی افزود: به‌همین‌دلیل، باوجود افزایش هزینه‌های ساخت ازجمله مصالح، مواد اولیه و مجوز‌ها در مناطق مختلف شهر، این افزایش‌ها تأثیر محسوسی بر قیمت نهایی مسکن نداشته است. امسال تنها با درصد بسیار پایینی از رشد قیمت مواجه بودیم. رستمی با مقایسه بازار مسکن با بازار‌های موازی ادامه داد: رشد قیمت مسکن دربرابر بازار‌های طلا و ارز ناچیز بوده است، زیرا تحرک قیمت در بازار‌هایی مانند دلار و طلا لحظه‌ای است؛ اما مسکن چنین نیست.
رئیس اتحادیه املاک مشهد درباره آینده بازار مسکن گفت: پیش بینی می‌شود رکود همچنان ادامه داشته باشد، مگر اینکه نقدینگی در بخش مسکن افزایش یابد یا سیاست گذاری‌های دولتی و تسهیلات بانکی به گونه‌ای اصلاح شود که قدرت خرید مردم بالا برود. وی با اشاره به طرح نهضت ملی مسکن اظهار کرد: اگر این طرح با سرعت و بدون وقفه اجرا شود، می‌تواند موجب رونق نسبی شود؛ اما تاکنون اثر آن بیشتر مقطعی بوده و با آغاز بحث اجرا، تنها شوکی کوتاه مدت به بازار وارد کرده است.
طولانی بودن فرایند ساخت باعث شده است این طرح در عمل اثرگذاری چندانی نداشته باشد. رستمی یکی از آسیب‌های اصلی بازار مسکن را «خروج سرمایه به سمت طلا و ارز» دانست و گفت: به دلیل نبود جذابیت در بازار مسکن و طولانی بودن دوره بازگشت سرمایه، همچنین نبود حمایت کافی از سازندگان بخش خصوصی، شاهد خروج سرمایه از صنعت ساختمان هستیم.
وی تأکید کرد: حمایت از سازندگان و کاهش فاصله بین عرضه و تقاضا می‌تواند نقش مؤثری در بهبود شرایط این بازار داشته باشد. رئیس اتحادیه املاک مشهد گفت: ساختمان و بخش ساخت وساز نقش مهمی در چرخه اقتصادی دارند. تقویت این بخش می‌تواند جذابیت سرمایه گذاری را افزایش دهد و به خروج سایر بازار‌ها از رکود کمک کند. به همین دلیل باید برای صنعت ساختمان جذابیت‌های بیشتری ایجاد شود.
همچنین محمد سیف الدین، تحلیلگر بازار مسکن، در گفت‌و‌گو با شهرآرا با اشاره به وضعیت فعلی بازار مسکن اظهار کرد: بازار در دوره رکود قرار دارد و حجم معاملات کاهش یافته است. افت توان خرید خانوارها، شرایط اقتصادی و کاهش درآمد سرانه موجب شده است تقاضای مؤثر در بازار کاهش یابد. وی افزود: در نتیجه، بازار مسکن در وضعیت ثبات نسبی همراه با رکود قرار گرفته و در کوتاه مدت نیز چشم انداز خروج سریع از این شرایط دیده نمی‌شود.
این کارشناس رسمی سازمان نظام مهندسی با اشاره به پیش بینی وضعیت بازار تا پایان سال۱۴۰۴ گفت: با توجه به شرایط اقتصادی و تورم موجود، بعید است رونق چشمگیری در بازار مسکن رخ دهد. احتمالا بازار با ثبات نسبی و رشد ملایم قیمت‌ها پیش خواهد رفت، اما انتظار جهش بزرگ قیمتی وجود ندارد. سیف الدین بیان کرد: بازار مسکن از ابتدای سال تاکنون به طورمیانگین رشد ۵ تا ۱۰ درصدی را تجربه کرده است. این افزایش نسبت به دوره‌های قبل آهسته‌تر بوده و شیب رشد قیمت‌ها کاهش یافته است.
وی در مقایسه وضعیت بازار مسکن با طلا و دلار توضیح داد: بازار مسکن برخلاف طلا و دلار که رشد قابل توجهی داشته‌اند، به دلیل رکود طولانی و کاهش قدرت خرید، روند کندتری را طی کرده است. سرمایه گذاری در طلا و دلار نقدشوندگی سریع تری دارد و در شرایط نامطمئن اقتصادی مورد اقبال بیشتری قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: مسکن سرمایه گذاری بلندمدت تری است؛ به همین دلیل در دوره‌های رکود حرکت آن آرام‌تر می‌شود و مردم ترجیح می‌دهند سرمایه خود را به بازار‌هایی با نقدشوندگی سریع‌تر منتقل کنند. این تحلیلگر بازار مسکن درباره وضعیت رهن و اجاره نیز گفت: بازار اجاره هم مشابه خرید و فروش، در وضعیت پایدار و نسبتا راکد قرار دارد. به دلیل فشار اقتصادی بر خانوارها، انتظار نمی‌رود تا پایان سال تغییر قابل توجهی در این بخش رخ دهد و مستأجران می‌توانند با خیالی آسوده‌تر برای یافتن شرایط مناسب‌تر مذاکره کنند.
سیف الدین به خریداران توصیه کرد: اگر خرید برای سکونت یا سرمایه گذاری بلندمدت است، دوره‌های آرام کنونی می‌تواند فرصت مناسبی برای یافتن گزینه‌های بهتر با امکان چانه زنی بیشتر باشد.
او همچنین به مالکان و فروشندگان گفت: برای جذب سریع‌تر مشتری بهتر است بر مزیت‌های ملک تأکید کنند و در قیمت گذاری یا شرایط پرداخت انعطاف پذیر باشند، زیرا بازار در شرایط آرام قرار دارد و سخت گیری ممکن است فرایند فروش را طولانی‌تر کند. این تحلیلگر بازار مسکن تأکید کرد: بازار مسکن ایران حتی در سکوت خود نیز حامل فرصت‌های پنهان است و کسانی که با دقت، صبر و تحلیل صحیح وارد شوند، می‌توانند از دل این آرامش نیز فرصت‌های طلایی استخراج کنند.
مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن، در رابطه با وضعیت بازار مسکن در دو ماه ابتدایی نیمه دوم امسال گفت: در بازار مسکن با رکود شدید و قفل شدگی مواجهیم. فروشندگان حاضر نیستند قیمت‌های پایین‌تر پیشنهاد دهند و به همین دلیل، هم سرمایه گذاران و هم خریداران مصرفی در سطح فعلی قیمت‌ها قادر به خرید نیستند. در این مدت نیز در مؤلفه‌های اثرگذار بر بازار مسکن، چه در حوزه وام ها، چه قدرت خرید و دستمزد‌ها و چه کاهش قیمت ها، تغییر خاصی رخ نداده است.
او افزود: به نظر می‌رسد افرادی که در بازار مسکن بر قیمت‌های غیرواقعی اصرار دارند، عملا هزینه‌های سنگینی را متحمل می‌شوند و به امید بازگشت تورم شدید در بازار مسکن چنین رفتاری را ادامه می‌دهند؛ در حالی که با توجه به توان خرید مردم، چنین انتظاری قابل تحقق نیست. همچنین مشاهده می‌شود که اقداماتی از سوی دولت انجام می‌گیرد که به نفع دلالان مسکن است؛ ازجمله خودداری از افشای قیمت‌های واقعی معاملات و عدم انتشار آمار رسمی.
این رویکرد به بازار آسیب وارد می‌کند، زیرا بازار در هر صورت نیازمند اصلاح قیمتی است و در سطح فعلی قیمت‌ها عملا خریداری وجود نخواهد داشت. در مقابل، بازار‌های موازی بسیار جذاب شده‌اند و بازار مسکن ناچار است کاهش قابل توجهی را تجربه کند تا مردم توان خرید داشته باشند.