«اسم»، ویترین ویژگی‌های فردی و میراث والدین است | زیبا صدایم کن

به گزارش شهرآرانیوز؛ با صدای بلند اعلام می‌کند که اسمش را از اکرم به سارینا تغییر داده‌است و کسی حق ندارد ازاین پس او را با نام قدیمی‌اش بخواند. شیرینی هم خریده‌است تا همراهی دوستانش را بیشتر کند. موضوعی که برای نخستین بار خیلی از آنها را وادار کرده‌بود تا به معنای اسم اکرم فکر کنند. پس از اکرم هم نوبت به بقیه اسم‌ها رسید. هرچه صدای خنده بچه‌ها بلندتر، گره پیشانی اکرم هم کورتر می‌شد. 

در آن شلوغی‌ها باخودم فکر می‌کنم درست است که گنجشک پرنده قشنگی است، ولی چرا باید یک‌نفر اسم بچه‌اش را گنجشک بگذارد یا بسیاری از اسم‌های خوش‌آهنگ دیگری که راحت در دهان می‌چرخند، مانند «تامارا» به‌معنی درخت خرما یا بدتر از آن «لایان» به‌معنی زوزه سگ یا اسم‌هایی که معنای خوبی دارند ولی سخت و بد تلفظ می‌شوند، مانند «گل‌غوزه» به‌معنی غلاف گل یا دو اسمه‌هایی که نمی‌فهمید فلسفه نام‌گذاری‌شان چیست، مانند «کیان حسین».

موضوع را که با دکتر حق کدخدا، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان و روان‌شناس حوزه کودک و نوجوان درمیان می‌گذارم، از تجربیات و پژوهش‌هایی دراین‌باره می‌گوید که شنیدنش برای همه خالی از نکته نخواهد بود، به‌ویژه والدین جوانی که در آستانه انتخاب نام برای توراهی‌شان هستند. در ادامه چکیده‌ای از این گفت‌و‌گو را باهم می‌خوانیم.

چند پژوهش دانشگاهی دراین‌باره

برای اینکه باور کنید، آنچه درباره اهمیت نام و نام‌گذاری می‌گوییم، در حد پیشنهاد و فرضیه نیست و حساسیت آن حتی بیشتر از آن چیزی است که درباره آن صحبت می‌کنیم، نتایج چند پژوهش دانشگاهی دراین‌باره را باهم مرور می‌کنیم.

تأثیر اسم بر موفقیت‌های تحصیلی

در یکی از دانشگاه‌های آمریکا تعدادی برگه امتحانی بی‌نام را به چند معلم دادند و از آنها خواستند براساس نام‌هایی که جداگانه به آنها داده می‌شود، برگه‌های امتحانی را نام‌گذاری و به بچه‌ها نمره بدهند. نکته جالب این پژوهش این بود که معلم‌ها نمره‌های بالاتر را به بچه‌هایی داده‌بودند که نام‌های آنها به طبقات بالاتر اجتماعی تعلق داشت یا دارای پیشینه فرهنگی قوی بودند.

تأثیر اسم بر چهره و تیپ افراد

در پژوهش دیگری در آمریکا تعدادی عکس به همراه یک پرسش چهارگزینه‌ای شامل چند اسم به جامعه پژوهش (کودکان بین هشت تا دوازده سال و افراد بالای هجده سال) داده و از آنها خواسته شد با توجه به چهره و تیپ هر فرد اسم او را حدس بزنند. جالب است که در بیشتر موارد افراد توانسته بودند به درستی اسم‌ها را حدس بزنند.

تأثیر اسم بر روابط اجتماعی

در یک پژوهش دانشگاهی دیگر در آلمان به جامعه هدف پژوهش تعدادی اسم داده و از آنها خواسته شد تا میزان تمایلشان را برای دوستی با آنها اعلام کنند. نکته جالب توجه این پژوهش هم این بود که افراد اسم‌هایی را که با فرهنگشان بیگانه بود، کنار گذاشته بودند و تمایلی برای آشنایی با این افراد نداشتند.

تأثیر اسم بر موفقیت‌های اجتماعی

در پژوهشی میدانی در یکی از دانشگاه‌های آمریکا برروی رابطه میزان موفقیت یک فرد در اجتماع با اسم او مشخص شد که بین اسم افراد با میزان پذیرش آنها از طرف کارفرمایان و دانشگاه‌ها یا احتمال موفقیت و اخراجشان از این محیط‌ها رابطه وجود دارد و معمولا افرادی که اسم‌های نامتعارفی دارند، بیشتر طرد یا اخراج می‌شوند.

نام، میراثی ماندگار برای فرزندان

انتخاب نام نیکو برای فرزند آن‌قدر اهمیت دارد که در دین مبین اسلام از آن به یکی از چند حق فرزند بر پدرومادر یاد شده‌است که می‌تواند در قیامت مطالبه کند. ازاین‌رو باید بادقت، بینش و بصرت کامل و همراه با آداب و تشریفاتی انتخاب شود، چون رابطه مستقیمی با آینده، موفقیت، روابط اجتماعی، ویژگی‌های فردی و باور‌های صاحب آن دارد.

والدین امروزی نسبت به این مقوله قدری حساس شده‌اند ولی بازهم شاهد انتخاب نام‌هایی هستیم که سنخیتی با کودک، خانواده او و فرهنگ جامعه ندارند. باورش کمی سخت است ولی نام‌هایی که در ادامه آماده، اسم‌هایی هستند که در سال ۱۳۹۵ به تقاضای فرد یا خانواده‌اش پس از سال‌ها از نام‌گذاری در اداره ثبت‌احوال تغییر داده شده‌اند.

کلوخ رضا، گرزعلی، حاجی‌بابا، نیل، کعبه، بغداد خانم، صدگل، صدتومانی، کلپوره، گلباغی، چلواری، اسکناس، مخمل، سنگین طلا، میمونه، صد گنج، نمکی، خانم‌بس، نازاده، قیمت، فامیله، صنعت، لولوپر، قیطاس، عرب شیر، سیدکبوتر و خوش‌ساعت.

اهمیت انتخاب یک اسم نیکو

اینکه اصرار داریم در انتخاب نام برای فرزندتان نهایت دقت را داشته‌باشید، به‌خاطر این است که اسم مهم‌ترین برچسب اجتماعی برای فرزند شماست که تا پایان عمر همراه او می‌ماند. مسئله انتخاب اسم به‌قدری اهمیت دارد که ما مبحثی به‌نام روان‌شناسی نام‌ها و فرهنگ نا‌م‌ها داریم و اگر فرزندتان آن را دوست نداشته‌باشد و نتواند با اسم خودش کنار بیاید، آسیب زیادی برای او به‌همراه خواهد داشت.

شاید باورش قدری برای شما سخت باشد، ولی ما افرادی داریم که به‌خاطر حساسیت زیاد به اسمشان حتی در بخش بیماران اعصاب و روان بستری شده‌اند یا مادری که از دو اسمه بودن نام فرزندش (غلامحسین) رنج می‌برد، چون بستگان همسرش نمی‌توانستند نام او را با واژه جان صدا بزنند، درحالی‌که پسر جاری‌اش (امیر) را همه با پسوند جان صدا می‌زدند. اجازه بدهید در ادامه به برخی از آسیب‌های انتخاب نام نامناسب اشاره گذرایی داشته‌باشیم:

• کسی که اسم خودش را دوست ندارد، هربار که دیگران او را با آن نام صدا بزنند، خجالت‌زده می‌شود و همین موضوع سبب ازبین رفتن اعتمادبه‌نفسش خواهد شد.
• دواسمه بودن نیز سبب تضاد و تعارض در بچه‌ها خواهد شد. این شرایط برای بچه‌هایی که اسم مستعار دارند یا برای خودشان اسم دیگری انتخاب می‌کنند نیز صادق است، چون نمی‌توانند با این دوگانگی کنار بیایند.
• در بیشتر وقت‌ها بچه‌ها از نامناسب بودن اسم به‌عنوان ابزاری برای تمسخر و دست‌انداختن یکدیگر استفاده می‌کنند که معمولا آسیب روانی زیادی را برای صاحب نام به‌همراه دارد.
• اسم نامناسب و خواندن بچه‌ها با آن سبب اضطراب و استرس پنهان در آن‌ها می‌شود.
• معنای اسم‌های زشت و ناپسند گاهی سبب ایجاد حس سرخوردگی در بچه‌ها می‌شود.
• اسم با میزان موفقیت، پذیرش از سوی دیگران و داشتن روابط اجتماعی خوب رابطه زیادی دارد و افرادی که اسم مناسبی ندارند در همه این زمینه‌ها غیرمستقیم صدمه می‌بینند.
• اسم نامناسب روی میزان احترام و قضاوت دیگران از فرد تأثیر مستقیمی دارد.

ویژگی‌های یک اسم خوب

یادتان باشد؛ اسم ویترین فرد است و بسیاری از ویژگی‌های شخصیتی او را در آینده نشان می‌دهد. خوب بودن یک اسم را هم مذهبی یا ملی بودن آن مشخص نمی‌کند، بلکه ویژگی‌هایی آن است که در ادامه به برخی از آنها اشاره‌ای داریم.

• خوش‌آهنگ و خوش‌آواست و سخت تلفظ نمی‌شود.
• حس خوبی در صاحب آن ایجاد می‌کند، همچنین کسانی که او را صدا می‌زنند.
• متناسب با فرهنگ جامعه و برخاسته از دل جامعه است.
• تداعی‌کننده احساس مثبت در فرد است.
• جنسیت را مشخص می‌کند.
• معنای بد و ناپسندی ندارد و سبب تمسخر نمی‌شود.
• ترکیبی و دواسمه نیست.
• در تعارض با ویژگی‌های جسمی فرد نیست، مانند رستم برای فرد ضعیف.
• در ترکیب با نام خانوادگی ناموزن یا تکراری نیست.
• سابقه یا شهره بدی ندارد.
• خیلی متفاوت از نام دیگر خواهر‌ها و برادرهایش نیست.
• برای بزرگ‌سالی نیز مناسب است.
• از الگو‌های روز پیروی نمی‌کند.

چند توصیه دینی در انتخاب نام

اجازه بدهید در ادامه نگاهی به چند توصیه دین مبین اسلام برای نام‌گذاری فرزندان بیندازیم. برای شروع به حدیثی از پیامبر گران‌قدر اسلام (ص) توجه کنید: «برای فرزندانتان اسم‌های زیبا انتخاب کنید، زیرا در روز قیامت هرکسی را به اسمش صدا می‌زنند.»

نام کودک را باید نهایت تا سه‌روز پس از تولدش انتخاب کرد. حتی بهتر است پیش از تولد نام او را مشخص کرد و مادر و پدر با نام صدایش بزنند.

پس از تولد ابتدا در گوش راست کودک، اذان و سپس در گوش چپش، اقامه خوانده شود. بعد هم نامش را انتخاب و با بهترین آرزو‌ها به آن نام صدایش کنند.

در انتخاب نام نیکو حتی پس از نام‌گذاری تلاش و از انتخاب نام‌های زشت، ناپسند و مسخره‌آمیز به‌شدت پرهیز شود، چون رسول‌خدا (ص) پیوسته اسم‌های زشت و ناپسند افراد و حتی شهر‌ها را تغییر می‌دادند.

یادآوری چند نکته مهم

• درصورت دواسمه بودن فرزندتان او را به‌طور کامل صدا بزنید.
• برای راحتی خود اسم فرزندتان را شکسته و کوتاه شده صدا نزنید.
• اسم فرزندتان را با ترکیب جان یا خانم و آقا صدا بزنید.
• درباره علت نام‌گذاری فرزندتان و معنای نامش با او صحبت کنید تا اسمش را دوست داشته‌باشد.