دخل و خرج مشهد و خراسان رضوی در بودجه پیشنهادی دولت برای ۱۴۰۵ | انبساط در دخل، انقباض در خرج

به گزارش شهرآرانیوز؛ «به شدت انقباضی»، بهترین توصیف برای لایحه بودجه ۱۴۰۵ کشور است. بخشی از لایحه بودجه ۱۴۰۵ عصر روز‌گذشته منتشر شد. خلاصه همه اعداد و ارقامی که در ادامه این گزارش خواهید خواند، این است که امسال یکی از انقباضی‌ترین لایحه‌ها به مجلس رفته است؛ البته انقباض در مخارج و انبساط در درآمدها. یکی از نکاتی که در آلبوم اقتصادی سال آینده اعمال شده، حذف چهار صفر از پول رسمی کشور است، به عنوان مثال تصور کنید یک میلیون تومان به ۱۰۰۰ ریال تبدیل شده است. این را همین ابتدا گفتیم تا بعد وارد اعداد و ارقام بودجه‌ای شویم.

امسال نیز مانند سال‌های قبل، سهم ما از بودجه استانی چنگی به دل نمی‌زند و انتقاد‌هایی که هر سال شهرآرا و دیگررسانه‌ها درباره سهم خراسان رضوی از کیک بودجه داشتند، همچنان پابرجاست. خلاصه اینکه باوجود تورم بیش از ۴۰ درصدی، میزان بودجه عمرانی ما فقط ۲ درصد افزایش داشته است و با وجود کوچک شدن سفره اقتصادی کسب و کارها، خراسان رضوی باید نسبت به سال قبل، بیش از ۹۳ درصد در آمد کسب کند. البته این روند در کل بودجه کشور کما بیش جاری است. این را هم باید اضافه کنیم که سهم ما از بودجه عمرانی کاهشی بوده و به ۵ درصد رسیده است.

اگر یک مبنا برای آنچه از منابع ملی نصیب هر استان می‌شود، جمعیت و مساحت آن باشد، خراسان رضوی با ۷ درصد مساحت و ۸ درصد جمعیت کشور، هیچ گاه سهم متناسب با خود را دریافت نکرده است. از این گذشته اگر به ظرفیت‌های این استان و مشهد نیز نگاه شود، باز هم به آن اجحاف شده است.

دومین کلان شهر ایران بودن با ورود سالانه بیش از ۳۰میلیون زائر، همجواری با کشور‌هایی که مسیر تجارت با آسیای میانه را فراهم می‌کنند، ظرفیت‌های معدنی و صنعتی و... این توقع را ایجاد می‌کند که از منابع ملی نیز سهمی حداقل شایسته این تعداد زائر و مجاور و شأن و منزلت مشهد و خراسان رضوی به آن اختصاص یابد.

اگر بخواهیم کل بودجه استان را که در لایحه ۱۴۰۵ حدود ۲۰ میلیارد و ۷۵۶ میلیون ریال است، به نرخ قدیم تبدیل کنیم، این رقم معادل ۲۰ هزار و ۷۵۶ میلیارد تومان است. منابع استان یعنی مجموع درآمد‌هایی که خراسان رضوی باید برای کشور تأمین کند، حدود ۸۷ میلیارد و ۹۸۰ میلیون ریال یعنی معادل ۸۷ هزار و ۹۸۰ میلیارد تومان قدیم است؛ یعنی ۲۳ درصد درآمد کسب شده در خراسان رضوی خرج استان خواهد شد.

تورم، ۴۰ درصد؛ رشد اعتبارات عمرانی، ۲ درصد

خلاصه اعداد این بخش را نیز باید با واژه انقباض توصیف کرد. اگر بخواهیم همه اعداد و ارقام پایین را در یک جمله بگوییم، بودجه عمرانی استان باوجود تورم ۴۰ درصدی، فقط ۲ درصد افزایش یافته است. همچنین سهم ما از اعتبار تملک دارایی و سرمایه استان‌های کشور نسبت به سال ۱۴۰۴، حدود ۰.۲ درصد کاهش داشته و به ۵ درصد رسیده است. میزان رشد اعتبارات استان در مقایسه با کشور نیز کمتر بوده است.

بر اساس جدول کلان مصارف استان ها، میزان بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان بودجه عمرانی معروف برای خراسان رضوی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ بیش از ۱۴ میلیارد و ۵۰۷ میلیون ریال (یعنی بیش از ۱۴ هزارو ۵۰۷ میلیارد تومان قدیم) است که نسبت به سال قبل، ۲ درصد افزایش داشته است. این میزان در قانون بودجه ۱۴۰۴ معادل ۱۴ میلیارد و ۲۱۲ میلیون ریال بوده است. این در حالی است که در لایحه ۱۴۰۴ نسبت به قانون ۱۴۰۳ این افزایش معادل ۳۸ درصد بوده است.

میزان بودجه عمرانی در جمع کل استان‌های کشور حدود ۲.۶ درصد در سال ۱۴۰۵ افزایش یافته است. همچنین سهم ما از کل بودجه‌های عمرانی استان‌های کشور حدود ۵ درصد است که این میزان در مقایسه با بودجه مصوب سال ۱۴۰۴ (حدود ۵.۲)، نیز کاهشی بوده است.

رشد کاهشی بودجه هزینه‌ای

بودجه هزینه ‎ای یا همان بودجه جاری، آن بخش از بودجه است که شامل هزینه‌های دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های بودجه بگیر است؛ از حقوق و دستمزد بگیرید تا هزینه‌های جاری مثل هزینه آب و برق. میزان افزایش بودجه هزینه‌ای نسبت به سال گذشته ۲۹ درصد افزایش یافته است. رشد این بخش در سال ۱۴۰۴ حدود ۳۳ درصد و در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۶ درصد بوده است.

اعتبارات هزینه‌ای استان در لایحه بودجه سال آینده بیش از ۴ میلیارد و ۹۱۱ میلیون ریال (۴ هزارو ۹۱۱ میلیارد تومان قدیم) است که نسبت به سال ۱۴۰۴ حدود ۲۹ درصد افزایش داشته است. این درحالی است که میزان افزایش مجموع اعتبارات هزینه‌ای استان‌ها نسبت به سال ۱۴۰۴ نیز حدود ۲۷ درصد بوده است؛ یعنی در این قسمت افزایش بودجه هزینه‌ای در استان ما با روند کشوری همخوانی داشته و حتی کمی بیشتر بوده است.

سهم ما در سال ۱۴۰۵ از بودجه هزینه‌ای استان‌های کشور حدود ۵.۹ درصد است که این میزان در سال ۱۴۰۴ نیز تقریبا همین میزان بوده است. اگر نگاهی به گذشته داشته باشیم، اعتبارات هزینه‌ای استان در قانون بودجه ۱۴۰۴، حدود ۳ میلیارد و ۷۹۶ میلیون ریال بوده که نسبت به سال ۱۴۰۳ حدود ۳۳ درصد افزایش داشته است.

۹۳ درصد رشد درآمد‌های مالیاتی استان

یکی از بخش‌های مهم در زمان بررسی بودجه، جدول کلان منابع استانی است؛ یعنی میزان درآمد‌هایی که هر استان باید در سال جدید کسب کند. جمع درآمد‌های خراسان رضوی در لایحه بودجه ۱۴۰۵ از مجموع منابع عمومی و درآمد‌های اختصاصی، حدود ۸۷ میلیارد و ۹۸۰ میلیون ریال (یعنی ۸۷ هزارو ۹۸۰ میلیارد تومان قدیم) برآورد شده است.

یکی از بخش‌های مهم این جدول، درآمد‌های مالیاتی است. در بودجه سال ۱۴۰۴ میزان درآمد‌های مالیاتی برای خراسان رضوی حدود ۴۳ میلیارد و ۷۳۱ میلیون ریال بود که حالا این رقم در سال ۱۴۰۵ با حدود ۹۳ درصد افزایش، به بیش از ۸۴ میلیارد و ۷۳۲ میلیون ریال رسیده است. نکته قابل توجه اینکه مجموع درآمد‌های مالیاتی استان‌ها نسبت به سال گذشته حدود ۹۰ درصد افزایش یافته است.

نگاه دقیق‌تر به جدول نشان می‌دهد بیش از ۹۶ درصد درآمد‌های عمومی خراسان رضوی از طریق درآمد‌های مالیاتی است. با توجه به اینکه بیشتر کسب وکار‌ها و صنایع استان، خرد و متوسط هستند، همیشه افزایش چشمگیر در درآمد‌های مالیاتی استان مورد انتقاد بوده است. سال گذشته این رشد کمی منطقی‌تر شده و به حدود ۱۸ درصد رسیده بود، اما آلبوم اقتصادی سال آینده نشان از رشد ۹۳ درصدی درآمد‌های مالیاتی استان می‌دهد.

تحقق ۵۶ درصدی بودجه عمرانی

یکی از ستون‌های جدول کلان مصارف استان‌ها مربوط به عنوان عملکرد نشان دهنده میزان تحقق بودجه سال ۱۴۰۳ است. فرصت جذب بودجه هر سال معمولا تا تیرماه بعد از آن است. بر اساس این جدول، میزان عملکرد بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در خراسان رضوی در سال ۱۴۰۳ حدود ۵۶ درصد بوده است. نگاه کلی‌تر به این جدول نشان می‌دهد میزان تحقق بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای کشور ۶۰ درصد بوده و سهم ما نیز از بودجه تحقق یافته، ۴.۸ درصد است.

افزایش ۷۱ درصدی بودجه زیارت؛ شهرداری بدون تغییر

ردیف بودجه پروژه‌ها در آلبوم اقتصادی کشور تقریبا هر سال با آب رفتن اعداد و ارقام یا افزایشی ناچیز در مقایسه با تورم افسارگسیخته، مواجه بوده است. هنوز تا این لحظه بخش دوم بودجه مربوط به پروژه‌های عمرانی منتشر نشده است. در بخش منتشر شده می‌توان دید که بودجه توسعه فرهنگ و خدمات زیارتی با محوریت شهر‌های مشهد، قم، شیراز و شهرری- کارگروه ملی زیارت- نیز که سال گذشته وارد آلبوم بودجه شد، رشد ۷۱ درصدی داشته و امسال به ۱۲۰ میلیون ریال (معادل ۱۲۰ میلیارد تومان قدیم) رسیده است.

بودجه شهرداری مشهد ۵۰ میلیون ریال در نظر گرفته شده است (معادل ۵۰ میلیارد تومان قدیم) که باوجود تورم افسار گسیخته نسبت به سال گذشته هیچ تغییری نداشته است.