همسفری با مسافران نخستین خط متروی مشهد | یک خط و هزار داستان

به گزارش شهرآرانیوز؛ متروی مشهد به عنوان یکی از راه حل‌های اصلی کاهش ترافیک و تسهیل در حمل ونقل این کلان شهر است. خط یک مشهد آذر سال ۱۳۸۹ به بهره برداری رسید. خطی که مشهدی‌ها انتظاری طولانی، به اندازه یک دهه چشیدند تا در نهایت این خط اسفند همان سال  افتتاح شد.

در حال حاضر خط یک مشهد به طول ۲۴کیلومتر، ۲۴ ایستگاه دارد و در این مسیر مسافران را از ایستگاه وکیل آباد در ترمینال مسافربری وکیل آباد به ایستگاه فرودگاه هاشمی نژاد و برعکس می‌رساند. خط یک به دلیل عبور از نزدیکی حرم امام رضا (ع)، اهمیت ویژه‌ای برای زائران دارد و دسترسی سریع به هتل‌های نزدیک حرم، مراکز زیارتی، تجاری و آموزشی را فراهم می‌کند. این خط همچنین با خط ۲ در ایستگاه شریعتی تقاطع دارد که امکان جابه جایی آسان بین خطوط را به مسافران می‌دهد و مسافران محدوده پیروزی تا طبرسی نیز می‌توانند با تغییر مسیر وارد این خط شوند. 

همین موارد سبب می‌شود تا خط یک مشهد یکی از خطوط مهم و پرکاربرد مترویی باشد و برپایه آماری، در حال حاضر بخش غالب جابه جایی مترویی مشهدی‌ها توسط این خط صورت‌ می‌گیرد. در چنین شرایطی ایستگاه‌های خط یک متروی مشهد به صحنه‌ای پررفت وآمد تبدیل شده‌اند. این تراکم جمعیت و رفت و  آمد در ایستگاه‌های کلیدی مانند شریعتی، بسیج و برخی ایستگاه‌های وکیل آباد بیشترخودنمایی می‌کند.

داخل سکو‌های خط یک متروی مشهد، شلوغی فقط یک تصویر نیست. یک تجربه با حس‌هایی مشترک از مسافران این خط است. صفوف فشرده مسافرانی که همچون موجی ساکن، لبه سکو را پر کرده‌اند و با هر اعلام ورود قطاری از تونل، جنبشی جمعی و مشتاقانه پیدا می‌کنند. نگاه‌های معطوف به تونل، صورت‌هایی که اغلب به سمت تونل و ورود قطار چرخیده است و همهمه‌ای که زیر گنبد ایستگاه می‌پیچد، همگی روایتگر داستانی تکراری از مسافران متروست.

دغدغه مسافران، پشت این ازدحام منظم پنهان است. ترس از جا ماندن از قطار بعد از چند دقیقه انتظار، نگرانی از فشردگی بیش ازحد در واگن، دغدغه رسیدن بموقع به کار، دانشگاه و مدرسه. هر قطاری که می‌رسد، آزمونی است برای ادب و صبر جمعی. برخی با چابکی خود را به در می‌رسانند، برخی با ایثار راه باز می‌کنند و عده‌ای نیز با اکراه به صف بعدی می‌پیوندند.

مأمور داخل سکو نیز چند جمله مشترک و تکراری را بیان می‌کند؛ «عجله نکنید اجازه دهید تا مسافران داخل واگن خارج شوند بعد وارد شوید.» «دو طرف درِ قطار بایستید تا مسافران راحت بتوانند خارج شوند.» این شلوغی روزمره، گویی بخشی جدایی ناپذیر از ریتم شهری شده است.

«شریعتی»، ایستگاهی پرجمعیت

ایستگاه شریعتی، سکوی خط یک از دوسو زیر فشار جمعیتی انبوه و بی امان است. تمام پهنه و گستره سکو را مسافران ایستاده فراگرفته‌اند. تک تک فضای خط یک ایستگاه شریعتی در اشغال آدم‌هایی است که چشم به راه قطارند. از دل راهروی پیوندیِ خط ۲ نیز، جریانی بی وقفه از مردم روانه می‌شوند تا به این انتظار جمعی بپیوندند. این ورود پی درپی و فزاینده، خود گواهی می‌دهد که خط ۲ از حرکت باز ایستاده و موج مسافرانش را به سوی خط یک رهسپار کرده است.

مریم علوی، یکی از مسافرانی است که به گفته خودش به صورت روزانه و پیوسته از خط یک استفاده می‌کند. او در این باره به شهرآرا می‌گوید: از همان لحظه‌ای که از راهروی خط ۲ پای به این سکو می‌گذارم، چشمم به خیل مسافران ایستاده داخل سکوست و در ذهنم برآورد می‌کنم که چند قطار باید بیاید و برود تا بتوانم سوار مترو شوم.

او ادامه می‌دهد: اوایل دی مشهد برف بارید. به خاطر بارش برف، اتوبوس‌ها دیرتر به ایستگاه‌ها می‌رسیدند. در چنین شرایطی بیشتر مسافرانی که از اتوبوس استفاده می‌کردند نیز به جمعیت منتظر داخل ایستگاه اضافه شدند. مثل این روز‌ها بسیار زیاد داریم. حداقل توقعی که داریم این است که تعداد واگن‌های خط یک را افزایش دهند تا زودتر به ایستگاه برسد.

مرد جوانی که از همه چیز گلایه دارد خود را کارمند بانک معرفی می‌کند، می‌گوید مجبور است هر روز با خط یک از انتهای وکیل آباد خود را به محل کارش در خیابان طبرسی برساند. درددل او این است: در بهار و تابستان، جدا از مسافران متداول و همیشگی، زائران امام هشتم (ع) نیز به این خط اضافه می‌شوند و از مترو برای تردد استفاده می‌کنند.

هنگام پاییز و با شروع سال تحصیلی فرهنگیان و دانش آموزان نیز به جمعیت مسافر همیشگی این خط افزوده می‌شوند. این مسافر مترو در ادامه می‌افزاید: از سوی دیگر، با بارش برف و باران، تعداد زیادی از مسافران از وسایل نقلیه شخصی استفاده نمی‌کنند و به سمت مترو می‌آیند. این یک تحلیل ساده‌ای است که من به عنوان یک شهروند عادی و بی تخصص در حوزه حمل ونقل مطرح کردم. قطعا با این وسعت جابه جایی مسافر مسئولان قطار شهری متوجه حضور و مدیریت این حجم از مسافر هستند و می‌دانند اضافه کردن چند واگن یا چند رام قطار دیگر به بهبود وضع حمل ونقل مسافران مترو کمک می‌کند.

محدودیت‌های مترو

ریحانه رعنایی، دانشجوی دانشگاه فردوسی است. می‌گوید: صبح زود از خانه بیرون می‌آیم تا دیر به دانشگاه نرسم. الان کاملا می‌دانم که ساعت ۷ تا ۸ صبح و ۱۴ تا ۱۵ تمام ایستگاه‌های خط یک مترو شلوغ است. آن قدر شلوغ است که گاهی نمی‌توان لابه لای جمعیت و با توسل به قدرت وارد واگن شد. در این شرایط برای قطار بعدی صبر می‎‎کنم. به امید اینکه واگنی خلوت گیرم بیاید.

از خوبی‌های مترو، سرعت و کاهش هزینه

وقتی سوار خط یک می‌شوم، مسافری جای خود را به بانوی سال خورده‌ای می‌دهد که به سختی توان ایستادن دارد. به بهانه همین کار نیکش، سر صحبت را با او باز می‌کنم. معصومه مهاجری، فروشنده پوشاک مغازه‌ای در آزادشهر و از مسافران پروپا قرص متروست. ا

و می‌گوید که با توجه به مسیر طولانی ترددش از مترو استفاده می‌کند. دلایلی که می‌آورد از این قرار است: خوبی مترو سرعت آن است. وقتی سوار شوی دیگر خیالت جمع است که حداقل در یک زمان کوتاه به مقصد می‌رسی. من اگر بخواهم از شریعتی تا آزادشهر با تاکسی اینترنتی بروم جدا از پول و هزینه زیادی که هر روز باید بدهم، زمان زیادی نیز در ترافیک معطل خواهم بود.

این مسافر مترو به مزایای دیگر مترو نیز اشاره دارد. مانند مزیت دسترسی بدون ترافیک به مطب پزشکان خیابان عارف و پرستار. او دراین باره می‌گوید: مادر من بیماری کبدی دارد و به دلیل بیماری تحت نظارت پزشک است. قبلا برای آمدن به مطب پزشکی که در خیابان عارف قرار دارد از تاکسی استفاده می‌کردیم، بماند که هر دفعه مجبور بودیم بالای ۱۰۰ هزار تومان هزینه بدهیم. جدا از آن ترافیک خیابان عارف نیز بسیار سرسام آور است و بار‌ها دیر به مطب دکتر رسیده‌ایم. اما الان مادرم خودش با مترو به مطب می‌رود.

سه واگنه‌ها را برگردانید

یکی از مسافران مترو دغدغه اش متفاوت از دیگر مسافران است. او تقاضای بازگشت قطار‌های سه واگنه را دارد: چند ماهی بود که مسافران در ساعات پرتردد، نفس راحت تری می‌کشیدند و از هر چند مترو یک رام سه واگنه بود و با این شرایط مسافر بیشتری جابه جا می‌شد.

این شهروند ادامه می‌دهد: قطار‌های سه واگنه ظرفیتی بالاتر برای جابه جایی جمعیت داشت و اندکی از فشار معروف خط یک می‌کاست. حتی نمایشگر‌های داخل ایستگاه را تغییر داده بودند و روی مانتیور اعلام می‌شد که قطار بعدی چند واگن دارد. اما این روز‌ها دیگر خبری از آن واگن اضافی نیست.

تزریق ۶۰دستگاه واگن به خطوط ۱ و ۲

رئیس روابط عمومی و بین الملل قطار شهری مشهد دغدغه و درخواست مردم را بجا می‌داند و اطمینان می‌دهد که مدیریت شهری برای رفاه حال مردم و ارتقای کیفی خدمات، وارد فرایند مذاکره برای تزریق شصت دستگاه واگن به خطوط یک و ۲ شده است. مصطفی شوشتری در توضیح بیشتر این قرارداد می‌افزاید: تا پایان امسال، پیش پرداخت این شصت واگن انجام و در مدت سه سال، واگن‌های چینی به شرکت بهره بردار تحویل داده می‌شود.

در مورد استفاده از واگن‌ها به صورت دو یا سه دستگاه، مدیر روابط عمومی و بین الملل قطار شهری مشهد توضیح می‌دهد: برای به کارگیری تعداد واگن‌ها در هر خط، تصمیم گیر اصلی مدیران شرکت بهره برداری هستند که در خطوط از دو یا سه واگن یا ترکیبی از آن‌ها استفاده می‌کنند.

امکان جایگزینی خطوط وجود ندارد

شوشتری با تأکید بر اینکه مشهد اولین شهر مترویی بعد از تهران است، می‌گوید: تهران متناسب با جمعیت خود ۱۰خط فعال دارد و از دهه ۶۰ مترو می‌سازد، با این همه امکانات، فضای متروی آن بسیار شلوغ و پرازدحام است. در حالی که مشهد ۱۰ سال بعد از آن وارد این میدان شد و تعداد خطوط آن با توجه به جمعیت زائر و مجاور بسیار کمتر است.

او در مورد جایگزینی خطوط نیز ابراز می‌کند: از قطار‌های خطوط دیگر نمی‌توان به جای هم استفاده کرد. به عنوان مثال، از قطار خط یک نمی‌توان برای خط۲ بهره برد و برعکس؛ زیرا سیستم‌های ناوگان و زیرساخت‌های آن کاملا متفاوت است.