کیستها شایع هستند و میتوانند در هر قسمت از بدن شکل بگیرند. آنها اغلب در نتیجه عفونت، مسدود شدن غدد سباسه، یا پیرسینگها ایجاد میشوند.
به گزارش شهرآرانیوز، کیستها اندازههای مختلفی دارند و از نمونههای میکروسکوپی تا بسیار بزرگ را شامل میشوند. کیستهای بسیار بزرگ میتوانند اندامهای درونی بدن را جابجا کنند. بیشتر کیستها خوش خیم هستند، اما برخی از آنها میتوانند سرطانی یا پیشسرطانی باشند.
کیست بخشی عادی از بافتی که در آن قرار دارد نیست. کیست دارای غشا متمایز بوده و از بافت مجاور جدا شده است. بخش بیرونی (کپسولی) کیست به نام دیواره کیست شناخته میشود.
اگر یک کیسه با چرک پر شده باشد، کیست عفونی شده و به آنچه آبسه نامیده میشود، تبدیل خواهد شد.
دلایل تشکیل کیست
کیستها شایع هستند و میتوانند در هر قسمت از بدن شکل بگیرند. آنها اغلب در نتیجه عفونت، مسدود شدن غدد سباسه، یا پیرسینگها ایجاد میشوند.
از دیگر دلایل شایع تشکیل کیستها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تومورها
- شرایط ژنتیکی
- نقصی در اندام جنین در حال رشد
- نقص در سلولها
- شرایط التهابی مزمن
- انسداد مجاری در بدن که به انباشت مایع منجر میشود
- یک انگل
- یک آسیب دیدگی که موجب صدمه دیدن رگ خونی میشود
در بیشتر موارد، کیستها موجب درد نمیشوند، مگر این که پاره، ملتهب یا عفونی شده باشند.
کیستهای خوشخیم و بدخیم
بیشتر کیستها خوشخیم هستند و به واسطه انسدادهایی در سیستمهای زهکشی طبیعی بدن شکل میگیرند.
با این وجود، برخی کیستها ممکن است تومورهایی باشند که درون تومورها شکل گرفته اند. اینها میتوانند بدخیم یا سرطانی باشند.
علائم کیستها
با توجه به نوع کیست، نشانهها و علائم آن میتواند بسیار متفاوت باشد. در بسیاری از موارد، فرد ابتدا متوجه یک توده غیرعادی میشود، به ویژه زمانی که کیست زیر پوست قرار دارد.
بسیاری از کیستهای داخلی مانند مواردی که در کلیهها یا کبد شکل میگیرند، ممکن است موجب هیچ علائمی نشوند. آنها ممکن است تا زمانی که یک آزمایش تصویربرداری مانند سونوگرافی یا امآرآی انجام ندهید، تشخیص داده نشوند.
اگر یک کیست در مغز ایجاد شود، این شرایط میتواند موجب سردرد و علائم دیگر شود. کیستهای پستان نیز میتوانند موجب درد شوند.
انواع کیست
برخی از شایعترین انواع کیست شامل موارد زیر میشوند:
کیستهای آکنهای
آکنه کیستی یا آکنه ندولسیستیک نوعی جدی از آکنه است که در آن منافذ پوست مسدود شده و به عفونت و التهاب منجر میشود.
کیستهای آراکنوئید
کیستهای آراکنوئید ممکن است نوزدان تازه متولد شده را تحت تاثیر قرار دهند.
غشا آراکنوئید مغز را پوشش میدهد. در برخی موارد پزشک ممکن است به تخلیه کیست نیاز داشته باشد.
کیستهای بیکر
کیستهای بیکر (ورم و برجستگی پشت زانو) به نام کیستهای پوپلیتئال نیز شناخته میشوند. فرد مبتلا به کیست بیکر اغلب یک برآمدگی و احساس سفتی در پشت زانو را تجربه میکند. درد ناشی از این نوع کیست ممکن است زمانی که زانو را باز میکنید یا حین فعالیت بدنی تشدید شود.
کیستهای بیکر به طور معمول به واسطه یک مشکل در مفصل زانو مانند آرتریت یا پارگی غضروف ایجاد میشوند.
کیستهای بارتولین
کیستهای بارتولین به واسطه انسداد مجاری غده بارتولین که درون واژن قرار دارند، ایجاد میشوند.
پزشک ممکن است عمل جراحی یا مصرف آنتی بیوتیکها را به عنوان روش درمان تجویز کند.
کیستهای پستان
کیستهای پستان شایع هستند و ممکن است دردناک باشند، اما به طور معمول نیازی به درمان ندارند.
در زنان، این کیستها میتوانند طی چرخه قاعدگی شکل گرفته یا تغییر اندازه دهند و اغلب به خودی خود از بین میروند. با این وجود، اگر کیست موجب ناراحتی فرد شده باشد، پزشک میتواند مایع را تخلیه کند.
به گفته انجمن سرطان آمریکا، کیستهای ساده خطر سرطان پستان را افزایش نمیدهند. احتمال کمی وجود دارد که کیستهای پیچیده حاوی سرطان باشند یا با توجه به نتایج بافتبرداری، خطر ابتلا به سرطان را در آینده افزایش دهند.
کیستهای شالازیون
غدد بسیار کوچک میبومین در پلک چشم روان کنندهای را تولید میکنند که از دهانههای ریز در لبههای پلک چشم خارج میشوند. اگر مجاری مسدود شده باشند، کیستها میتوانند در اینجا شکل بگیرند. اینها به نام کیستهای شالازیون شناخته میشوند.
کیستهای کلوئید
کیستهای کلوئید در مغز شکل میگیرند و حاوی مادهای ژلاتینی هستند. پزشکان اغلب عمل جراحی را برای خارج کردن کیست به عنوان گزینه درمان توصیه میکنند.
کیستهای دانتی ژور
کیستهای دانتی ژور اطراف تاج یک دندان خارج نشده را فرا میگیرند.
کیستهای درموئید
کیستهای درموئید حاوی پوست، فولیکولهای مو، غدد عرق و همچنین چربی، استخوان، غضروف و بافت تیروئید میشوند.
کیستهای اپیدیدیم
کیستهای اپیدیدیم یا اسپرماتوسلها در رگهای خونی متصل به بیضهها شکل میگیرند. این نوع کیست شایع است و به طور معمول در باروری اختلال ایجاد نمیکند و نیازی به درمان ندارد. اگر این کیست موجب ناراحتی فرد شود، پزشک ممکن است عمل جراحی را پیشنهاد دهد.
کیستهای گانگلیون
کیستهای گانگلیون، کیستهایی کوچک و بی ضرری هستند که رو یا نزدیک یک مفصل یا پوشش یک تاندون تشکیل میشوند. آنها به طور معمول در مچ دست ایجاد میشوند، اما میتوانند در دست، پا، قوزک یا زانو نیز شکل بگیرند.
کیستهای هیداتید
کیستهای هیداتید به واسطه یک کرم نواری نسبتا کوچک شکل میگیرند. این کیستها در ریهها یا کبد ایجاد میشوند. گزینههای درمان شامل عمل جراحی و مصرف دارو میشوند.
کیستهای کلیه
انواع مختلفی از کیستهای کلیوی وجود دارند. کیستهای ساده حاوی مایعات، گاهی اوقات خون، هستند. برخی از این کیستها در بدو تولد وجود دارند، در شرایطی که انسدادهای لولههای کلیه دلیل شکل گیری موارد دیگر است.
افراد مبتلا به بیماریهای عروق کلیوی ممکن است دارای کیستهایی باشند که به واسطه گشاد شدن رگهای خونی شکل گرفته اند.
کیستهای تخمدان
کیستهای تخمدان بین زنان شایع هستند. آنها طی تخمک گذاری شکل میگیرند.
بیشتر کیستهای تخمدان خوشخیم هستند و موجب هیچ علائمی نمیشوند. با این وجود، برخی میتوانند چنان بزرگ شوند که موجب برآمدگی شکم شوند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک شرایطی است که در آن کیستهای کوچک بسیاری در تخمدانها شکل میگیرند.
کیستهای پانکراس
بیشتر متخصصان سلامت کیستهای پانکراس را به عنوان کیستهای واقعی در نظر نمیگیرند. در عوض، آنها به عنوان شبه کیست شناخته میشوند، زیرا حاوی سلولهای موجود در کیستهای واقعی نیستند.
آنها میتوانند شامل سلولهایی باشند که به طور طبیعی در اندامهای دیگر مانند معده یا روده وجود دارند.
کیستهای پریاپیکال
کیستهای پریاپیکال که به عنوان کیستهای رادیکولار نیز شناخته میشوند، شایعترین نوع کیست ادنتوژنیک هستند که این نوع کیست با شکل گیری و رشد دندانها مرتبط است. این کیستها به طور معمول به واسطه التهاب مغز دندان (پالپ)، مرگ مغز دندان یا پوسیدگی دندان ایجاد میشوند.
کیستهای پیلار
کیستهای پیلار به نام کیستهای تریکیلمال نیز شناخته میشوند. آنها کیستهای حاوی مایع هستند که از یک فولیکول مو تشکیل شده و به طور معمول در پوست سر ایجاد میشوند.
کیستهای پیلونیدال
کیستهای پیلونیدال در پوست نزدیک به استخوان دنبالچه یا کمر شکل میگیرند و گاهی اوقات حاوی موی درون روییده هستند.
این کیستها میتوانند به صورت خوشهای رشد کنند که گاهی اوقات حفرهای در پوست ایجاد میکند.
کیستهای غده کاجی
اینها کیستهایی خوشخیم هستند که در غده کاجی در مغز شکل میگیرند. کیستهای غده کاجی نسبتا شایع هستند.
کیستهای سباسه
کیست سباسه برای توصیف نوعی کیست استفاده میشود که روی پوست صورت، پشت، پوست سر یا کیسه بیضه شکل بگیرد.
کیستهایی که در این قسمتها شکل میگیرند ممکن است اپیدرموئید یا پیلار باشند، اگرچه متخصصان سلامت تنها میتوانند پس از خارج کردن و تجزیه و تحلیل کیست تفاوت را بیان کنند.
کیستهای تارلوف
یستهای تارلوف در پایه ستون فقرات شکل گرفته و با مایع مغزی نخاعی پر میشوند.
کیستهای تارهای صوتی
دو نوع کیست تارهای صوتی وجود دارند که شامل کیست احتباسی موکوسی و کیست اپیدرموئید میشوند.
کیستهای تارهای صوتی میتوانند در کیفیت گفتار فرد اختلال ایجاد کرده و گاهی اوقات موجب موارد زیر میشوند:
- ایجاد چند تن به طور همزمان به نام دیپلوفونی
- بدصدایی یا دیسفونیا
- گرفتگی صدا
روشهای درمان
گزینههای درمان برای یک کیست به طیف وسیعی از عوامل از جمله نوع، محل قرار گیری، اندازه، و درجه ناراحتی ایجاد شده توسط کیست بستگی دارند.
برای کیستهای بسیار بزرگ که موجب علائم میشوند، پزشک ممکن است عمل جراحی برای خارج کردن کیست را توصیه کند.
گاهی اوقات پزشک ممکن است کیست را با وارد کردن یک سوزن یا کاتتر تخلیه کند. اگر کیست به راحتی در دسترس نباشد، پزشک ممکن است از تصویربرداری رادیولوژی برای هدایت دقیق سوزن یا کاتتر استفاده کند.
گاهی اوقات یک متخصص سلامت ممکن است مایع تخلیه شده را زیر میکروسکوپ در پی هر نوع سلول سرطانی بررسی کند. اگر پزشک به سرطانی بودن کیست مشکوک باشد، ممکن است عمل جراحی برای تخلیه کیست، بافتبردای از دیواره کیست یا هر دو را پیشنهاد دهد.
بسیاری از کیستها در نتیجه یک شرایط پزشکی زمینهای یا مزمن شکل میگیرند، همانطور که ممکن است در موارد بیماری پستان فیبروکیستیک یا سندرم تخمدان پلی کیستیک مشاهده شود. در این موارد، تمرکز بر درمان خود بیماری و نه کیست خواهد بود.
منبع:عصرایران