چه خط ونشان کشیدن برای این و آن و چه دلیلی دیگر، اظهارنظر شخصی درباره صلاحیت افراد نباید وجود داشته باشد؛ مخصوصا اگر این شائبه وجود داشته باشد که ایشان برای گروه یا گروه‌های خاصی خط‌ونشان کشیده‌اند.
علی قدیری | شهرآرانیوز؛ چند روز پیش عباسعلی کدخدایی، سخن‌گوی شورای نگهبان، در نشستی با اصحاب رسانه درباره اعلام برخی اسامی برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری۱۴۰۰ بیان کرد که: «افراد از جهات قانونی می‌توانند در هر زمان ثبت‌نام کنند، اما می‌توان توصیه کرد افرادی که در گذشته ردصلاحیت شده‌اند، دیگر ثبت‌نام نکنند».
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چگونه فردی در یک دوره انتخابات، تأییدصلاحیت و در دوره دیگری ردصلاحیت می‌شود، گفت: «درباره صلاحیت افراد در شورای نگهبان رأی‌گیری می‌شود؛ یک دوره شاید تشخیص دهند که فردی رجل سیاسی است و در دوره دیگری شاید این تشخیص را ندهند».
توصیه اخیر سخن‌گوی شورای نگهبان درباره شرکت نکردن در انتخابات به افرادی که در گذشته ردصلاحیت شده‌اند، بی‌سابقه است و ممکن است بر نحوه کنش جریانات سیاسی کشور و گمانه‌زنی‌های موجود برای حضور برخی چهره‌ها در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو اثرگذار باشد. باتوجه‌به به اهمیت موضوع، برای بررسی بیشتر اظهارنظر کوتاه، اما مهم و اثرگذار سخن‌گوی شورای نگهبان، سراغ غلامحسین تکفلی، فعال سیاسی اصلاح طلب و نماینده مردم مشهد در ششمین دوره مجلس شورای اسلامی، و حمیدرضا ترقی، فعال سیاسی اصول‌گرا و نماینده مردم مشهد در پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی، رفته‌ایم.
تکفلی در تحلیل خود از اظهارنظر اخیر سخن‌گوی شورای نگهبان به شهرآرانیوز گفت: «آقای کدخدایی شخصا نباید درباره این موضوع نظر بدهند؛ چون موضوع بررسی صلاحیت کاندیداها اولا به مدارک نیاز دارد و ثانیا مبتنی بر نظر جمع است نه فرد. دیگر آنکه باید دید صلاحیت کاندیدا‌هایی که در دوره‌های پیشین رد شده، مبتنی بر چه دلایلی بوده است؛ اگر ردصلاحیت مبتنی بر دلایل منطقی بوده و آن دلایل همچنان پابرجاست، طبیعی است که منهای نظر شخصی ایشان، بار دیگر ردصلاحیت می‌شوند، اما اگر آن دلایل برطرف شده باشد، چرا نباید در انتخابات ثبت‌نام کنند؟»
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا توصیه آقای کدخدایی خط‌ونشانی تلویحی برای برخی گروه‌ها و چهره‌های سیاسی است، گفت: «به هر دلیلی ایشان چنین اظهارنظری کرده باشند، چه خط ونشان کشیدن برای این و آن و چه دلیلی دیگر، اظهارنظر شخصی درباره صلاحیت افراد نباید وجود داشته باشد؛ مخصوصا اگر این شائبه وجود داشته باشد که ایشان برای گروه یا گروه‌های خاصی خط‌ونشان کشیده‌اند. تصور همه این است که شورای نگهبان باید معتمد باشد و نظرش درباره تأیید و ردصلاحیت افراد، باید به‌گونه‌ای باشد که جمع آن را بپذیرد. اگر این‌گونه نباشد و تنها اظهارنظر شخصی آن هم مبتنی بر علایقی خاص تعیین‌کننده باشد، طبیعتا این رویکرد برای اقشاری از جامعه پسندیده نیست».
این فعال سیاسی اصلاح طلب همچنین درباره اینکه آیا توصیه سخن‌گوی شورای نگهبان یک بدعت است یا نه، گفت: «من در ذهن ندارم که در ادوار گذشته انتخابات، اظهارنظر مشابهی را شنیده باشم. اگر واقعا چنین اظهارنظری در گذشته وجود نداشته باشد، می‌توان این اظهارنظر را بدعت نام‌گذاری کرد، اما به‌هرحال چه بدعت باشد چه نباشد، اظهارنظر شخصی درباره روند بررسی صلاحیت کاندیداها، چه از جانب سخن‌گوی شورای نگهبان باشد چه هر فرد دیگر آن‌هم چندین ماه مانده به برگزاری انتخابات و ثبت‌نام افراد و در شرایطی که مشخص نیست چه افرادی ثبت‌نام خواهند کرد، نادرست و ناپسند است و نباید ملاک عمل قرار گیرد. تنها مراجع خاص، با تصمیم‌گیری جمعی در موعد مقرر می‌توانند در این باره نظر بدهند».
مردم به دنبال چهره‌های نو هستند
ترقی نیز در پاسخ به این پرسش شهرآرانیوز که اساسا توصیه اخیر سخن‌گوی شورای نگهبان در شرایط کنونی چه ضرورتی دارد، گفت: «اسناد و مدارکی که منجر به ردصلاحیت کاندیدا‌های پیشین شده است، همچنان هم وجود دارد و وجود آن‌ها باعث می‌شود تغییری در نظر شورای نگهبان ایجاد نشود و تجدیدنظری هم صورت نگیرد. بر همین اساس، تأکید ایشان این است که اگر کسی در گذشته مبتنی بر این اسناد و مدارک برای انتخابات ریاست‌جمهوری ردصلاحیت شده است، بدین معنی نیست که می‌تواند در انتخابات پیش‌رو تأییدصلاحیت شود. بر این اساس حضور نیافتن آنان در انتخابات، بهتر از آن است که در انتخابات شرکت کنند و مجددا صلاحیتشان رد شود».
وی همچنین درباره اینکه آیا می‌توان توصیه آقای کدخدایی را نظر شخصی ایشان ارزیابی کرد، گفت: «بعید می‌دانم که این اظهارنظر، نظر شخصی آقای کدخدایی باشد. معمولا سخن‌گو نظر جمع کل شورای نگهبان را مطرح می‌کند نه نظر شخصی خود را».
این فعال سیاسی اصول‌گرا درباره اینکه آیا این توصیه، توصیه‌ای عمومی و کلی یا توصیه‌ای خاص به برخی جریانات سیاسی کشور است، نیز گفت: «توصیه‌ای کلی است و بیشتر مشمول گروه‌هایی می‌شود که نامزد مدنظرشان در دوره‌های پیشین انتخابات، ردصلاحیت شده است».
وی در ادامه، درباره تأثیر موضع‌گیری اخیر سخن‌گوی شورای نگهبان بر مشارکت مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش‌رو گفت: «اگر قرار بود بر انتخابات تأثیری بگذارد، بر انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته تأثیر می‌گذاشت. در انتخابات گذشته نیز صلاحیت افرادی که اکنون نیز زمزمه حضور آنان برای انتخابات پیش‌رو مطرح است، رد شد، اما مشارکت در انتخابات، مشارکت خوب و پذیرفته‌شده‌ای بود، بنابراین بعید است در انتخابات آینده هم مردم بر انتخاب افرادی که چندین بار ثبت‌نام کرده و ردصلاحیت شده‌اند، اصرار کنند. مردم به‌دنبال چهره‌هایی نو هستند که احساس کنند می‌تواند مشکلات کشور را حل کند».
ترقی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است شورای نگهبان مبتنی بر برخی مصلحت‌ها در شرایط خاص کشور، تغییر رویه دهد، گفت: «طبیعتا آنچه در قانون وجود دارد، این است که شورای نگهبان نمی‌تواند در بررسی صلاحیت افراد، شرایط کشور را لحاظ کند، بلکه باید تنها قانون و سیاست‌های کلان نظام را لحاظ کند و رویه‌های ازپیش وجودداشته را مبنای عمل قرار دهد، بنابراین به نظر می‌رسد که اولا براساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری درباره رجال سیاسی و مذهبی، تعریف جدید و جامع‌تری از ویژگی‌های کاندیداها در شورای نگهبان در دستورکار قرار گرفته است و ثانیا ویژگی‌هایی که در قانون ازپیش برای کاندیداها وجود داشته است، سبب می‌شود شورای نگهبان مصلحتی عمل نکند و نظرش در رد یا تأیید کاندیداها برپایه شرایط کشور و مصلحت‌های موجود، تغییر نکند».