«هم ماسک است و هم دارو، هم غذا و هم درمان و هم راهی برای پیشگیری.» این بخشی از صحبتهای یکی از میهمانهای دعوت شده به یکی از برنامههای تلویزیونی با محور ویروس کرونا و راههای درمان آن است.
مریم محبی | شهرآرانیوز - فردی که از نمک و محلول آب و نمک به عنوان یک راه تضمین شده برای جنگ با این ویروس خبر میدهد. او خطاب به مجریان برنامه و مردم میگوید که اگر همیشه مقداری نمک در جیب خود داشته باشید، به محض اینکه به فردی که کنارتان است و به نفسش مشکوک شدید، کمی از نمک را استفاده کنید. (و در همین حال دستش را به بینی خود نزدیک میکند و آن را استنشاق میکند.) ۲ مجری هم که مقابل او نشسته اند، سراپا گوش هستند و فقط به گفتن «چقدر جالب» اکتفا میکنند و به ظاهر حتی این نکته به ذهنشان هم نمیرسد که بپرسند پس چرا اگر نمک تا این حد درمان کننده است، سازمان جهانی بهداشت یا مراکز علمی معتبر در سرتاسر دنیا این ادعا را تأیید نکرده اند.
جالب است بدانید که مدتی پیش در چین نیز کارشناس ارشد تنفسی به مردم توصیه کرده بود که شست وشوی بینی با محلول آب و نمک مانع آلوده شدن آنها به ویروس کرونا میشود و البته همان طور که بیان شد، از جانب سازمان جهانی بهداشت نه تصدیق شد و نه تصویب.
هر دم از این باغ بری میرسد
این اولین مرتبهای نیست که چنین اتفاقی در صداوسیما رخ میدهد. مدتی پیش از این هم فردی که به عنوان متخصص بیوشیمی معرفی شده بود، در یکی دیگر از شبکههای صداوسیما و در برنامهای با محور سلامت، از
کاربرد نیش زنبورعسل در درمان این ویروس و ویروسی با ساختمان مشابه کرونا صحبت کرد. صحبتهایی که در نهایت اطمینان به زبان رانده میشد، آن را تنها راه نجات بشر از این ویروس میخواند و حتی تقاضای هماهنگی مسئولان را داشت تا از این طریق تولید آمپول نیش زنبورعسل در یک ماه به انجام برسد.
او حتی از فردی نام برد که بیمار بوده و با گزیدن زنبور بهبود فوری و کامل پیدا کرده است. در این میان حتی پای سلبریتیها و گفتههای آنها هم به میدان باز شد؛ مثل صحبتهای افسانه بایگان که در برنامه تلویزیونی تمام داشتههای کنونی علمی را کم رنگ شمرد و اعتقاد داشت انرژی در جذب کرونا تاثیر دارد.
صداوسیما به نمایش میگذارد، فضای مجازی شایعه پراکنی میکند
حالا به تمام فعل وانفعالات این شکلی که در قاب تلویزیون رخ میدهد، اضافه کنید تأثیرگذاری فضای مجازی را در این زمینه. اینکه یک روز یک نفر
ادرار شتر را برای درمان مؤثر میداند، یک روز فردی که به طور کامل به علم پزشکی پشت پا زده است استعمال روغن بنفشه را کارگشا میداند و روزی دیگر کانالی تلگرامی از تأثیر معجزه آسای سیر صحبت میکند. اتفاقی که حتی سازمان جهانی بهداشت هم نسبت به آن واکنش نشان داد: سیر غذایی سالم است که شاید خصوصیات ضدمیکروب نیز داشته باشد، اما هیچ مدرکی دال بر خاصیت محافظت کننده سیر در برابر کرونا وجود ندارد.
شاید با خودتان بگویید کیست که به این صحبتها توجه کند، اما باور کنید هستند افرادی که به محض شنیدن توصیه به خوردن مواد ضدعفونی کننده، آن را میخورند و جانشان را از دست میدهند و همچنان هستند کسانی که به امید پیشگیری میروند نیم کیلو سیر خام را میخورند و بعد از التهاب گلوی شدید به بیمارستان مراجعه میکنند (موضوعی که در یکی از روزنامههای چینی چاپ شده بود). شایعاتی که به راحتی مطرح میشود و به راحتی بزرگ میشود و فضای مجازی و مردم نقش زیادی در مطرح شدن بیش از پیش این ماجرها دارند. توئیتر فقط در ماه ژانویه از انتشار ۱۵ میلیون توئیت مرتبط با کرونا خبر داد.
اخبار گمراه کننده و اطلاعات غلط، چه در قاب تلویزیون و چه در فضای مجازی، میتواند اثرات زیان بار وحشتناکی را ایجاد کند. فقط بعد از صحبت ترامپ مبنی بر استفاده از مواد ضدعفونی برای ایمن شدن از کرونا، مسمومیتهای ماه آوریل نسبت به همین مدت در سال گذشته ۷۷ درصد بیشتر شد. همچنین، تحقیقات میگوید که در ۳ ماه نخست سال میلادی جاری، ۸۰۰نفر در سرتاسر دنیا بر اثر اطلاعات ناصحیح در این زمینه جان خود را از دست دادهاند. نشریههای فعال در حوزه درمان و سلامت آمریکا نیز گفتهاند که ۵۸۰۰ نفر در نتیجه این اطلاعات اشتباه سر از بیمارستان در آوردهاند.
در انتظار برخوردی قاطع
انتشار ویدئوی تأثیر نمک در درمان کرونا در فضای مجازی خیلی سریع محل حرف وحدیثهایی شد. اینکه چرا با وجود اینکه متخصصان دارند میگویند هنوز درمان قطعی برای این ویروس وجود ندارد، هر روز یک نفر از راه میرسد و نسخهای جدید و شخصی میپیچد، آن هم به عنوان یک راهکار صددرصدی. کاربری در انتقاد به این وضعیت نوشته بود: «یعنی واقعا اون مهمانهایی که به برنامه دعوت میشن، از قبل راجع بهشون تحقیق نمیشه؟» و کاربر دیگری از نقشی که خودمان میتوانیم برای تقابل با این موضوع داشته باشیم، سخن گفته بود: «ای کاش دست کم خودمون به خودمون رحم کنیم و این حرفهای بی اساس رو بازنشر نکنیم».
نکته مهمی که در این بین وجود دارد و در بین نظرهای مردمی هم میتوان آن را دید، در خدمت هم بودن درمان سنتی و درمان علمی است، چیزی که با در پیش گرفتن این روال مهجور میماند و تحریف و تعویضهایی در آن صورت میگیرد و در نتیجه درمانهایی که شاید بیشتر آنها به خودی خود مضر نباشند، به دلیل افراط در استفاده آسیب زا یا حتی مانع تن دادن به توصیههای علمی و پزشکی میشوند.
البته سؤال دیگری هم مطرح است، اینکه چرا با وجود تکرار این اتفاقها برخورد قاطعی با آن نمیشود و صرفا بعد مدتی که خبر بازنشر میشود، به رد ادعا و بیان اینکه فردی که چنین سخنی را بر زبان رانده است، ارتباطی با مؤسسات علمی ندارد، اکتفا میشود. نکتهای که یکی از کاربران هم به آن اشاره کرد و نوشته است: «چرا توصیههایی که سازمان جهانی بهداشت رد میکند یا افرادی که پیشینه علمی اثبات شدهای ندارند، باید به این راحتی از طریق تریبون صداوسیما مطرح شود و این گونه روان مردم به بازی گرفته شود؟»