در روز‌های گذشته موضوع حذف تصویر کارتونی دختران از روی جلد کتاب ریاضی سوم دبستان انتقاد بسیاری از کاربران فضای مجازی را برانگیخت و همین انتقاد‌ها موجب شد تا برخی مسئولان به این اقدام واکنش نشان دهند. دراین‌باره، فعال حقوق زنان گفت: بی‌سلیقگی از این بیشتر که با وجود یک چهره شناخته‌شده زن ایرانی در رشته ریاضی، عکس دختران از روی این کتاب درسی حذف شود؟!
به گزارش شهرآرانیوز، زهرا شجاعی با اشاره به رحلت آیت الله العظمی یوسف صانعی گفت: جا دارد که مراتب تسلیت خود را اعلام و از خداوند متعال برای ایشان علو درجات و برای بازماندگان صبر و اجر مسئلت کنم.
او در پاسخ به اینکه چرا حذف تصویر کارتونی دختران از روی جلد کتاب ریاضی واکنش‌های گسترده در برداشته، گفت: این مسئله یک نشانه بود و گرنه اینکه عکس کارتونی دختران روی جلد یک کتاب درسی باشد یا نباشد، هیچ تأثیری روی سرنوشت زنان جهان اسلام نخواهد گذاشت. باید این موضوع را نشانه‌ای از یک تفکر و رویکرد در قبال زنان اجتماع در نظر گیریم.
این فعال حقوق زنان در ادامه گفت: از ابتدای انقلاب دو نگاه و رویکرد نسبت به زنان وجود داشته که در قالب جریان‌های سیاسی گوناگون تعریف شده است. یک نگاه این که زن موجودی خانگی است و صرفا وظیفه فرزندآوری دارد و مسئولیت و رسالت مهمش نیز تربیت فرزند و نقش مادری است. به تعبیری دیگر، از نگاه این تفکر زن جنس دوم است و باید تابع مرد باشد. باورمندان به این عقیده همچنین معتقدند که «زن از دنده چپ مرد» آفریده شده و خدا اول مرد را آفریده و سپس زن را و همان زن موجب وسوسه آدم و خروجش از بهشت شده است. متاسفانه این تفکر در برخی متون دینی ما نیز رخنه کرده و وجود دارد.
شجاعی گفت: این تفکر در حوزه حقوق و تکالیف و رسالت اجتماعی زنان نیز تاثیرگذار بوده و نظرات خود را مطرح می‌کند. چنین رویکردی، فقه زنان را ایستا و ثابت می‌داند و بر احکامی که در گذشته به دلیل شرایطی خاص صادر شده پافشاری و تأکید می‌کند. اما نگاه دیگری که وجود دارد زن و مرد را در خلقت مساوی می‌داند. همچنان که در سوره نساء نیز به این مسئله اشاره شده است. قرآن معتقد است که زن و مرد در رشد و خلقت و کمال و حیات طیبه مساوی هستند. همچنین در پاداش و جزای اعمال، وضعیتی مشابه دارند. در مسئولیت‌های اجتماعی و سیاسی نیز تساوی میان زن و مرد وجود دارد و آن‌ها دارای حقوقی مشترک هستند. اما تفاوت‌هایی هم دارند و این تفاوت‌های جدی که میان زن و مرد وجود دارد، نباید منشأ تبعیض شود. آن‌ها به دلیل همین تفاوت‌ها تکالیفی اختصاصی هم دارند.
شجاعی با بیان اینکه حجم مسئولیت‌ها و تکالیف مشترک میان زن و مرد بسیار زیاد است، گفت: در اندیشه الهی ما «جنسیت» ملاک برتری نیست. دین ما ملاک برتری را تقوا و علم و جهاد می‌داند. پس اگر جنسیت ملاک برتری نیست ما باید این را در حوزه‌های اجتماعی و در عرصه ایفای نقش‌ها مدنظر قرار دهیم. در تفکر دوم، تحولات اجتماعی یا به تعبیر حضرت امام اقتضائات زمان و مکان در صدور احکام و فتاوای نسبت به زنان موثر واقع شده است. بنابراین، اینکه زنان در چه جامعه و شرایطی زندگی می‌کنند، روی این احکام تاثیر می‌گذارد. در دنیای امروز که عصر اینترنت خوانده می‌شود، صدور احکام باید با توجه به دوره جدید باشد. نمی‌توان همچون اعصار گذشته در این رابطه نظر داد.
او در ادامه با اشاره به تفکر نوع اول که نگاهی تبعیض آمیز نسبت به زنان دارد، گفت: وقتی این تفکر از گذشته در جایی مانند حوزه تدوین کتب درسی نفوذ و مسئولیت پیدا کرد، می‌بینیم که حتی تصویر کاریکاتوری زن، نام زن و برخی داستان‌های مرتبط با تصمیم دختران و مسئولیت‌های اجتماعی آن‌ها از کتاب‌های درسی حذف می‌شود. این بدین خاطر است که نگاهی جنسیت زده در افکار و اندیشه‌های برخی افراد وجود دارد.
شجاعی افزود: از نگاه برخی‌ها هر علامت و نشانه‌ای از زنان باید حذف شود، چه روی کتاب‌های درسی چه در عرصه‌های مختلف دیگر. ما در گذشته به نحو پررنگ تری شاهد این تفکر بودیم. به نحوی که در سهمیه مربوط به رشته‌های دانشگاهی سال ۶۷ که من آن زمان عضو شورای فرهنگی-اجتماعی زنان بودم، این موضوع را مدنظر قرار داده بودند و در انتخاب رشته تحصیلی دانشگاهی دختران ایجاد محدودیت کرده بودند. این موضوع حتی مورد اعتراض مجامع بین المللی نیز قرار گرفت و ما در شورای فرهنگی اجتماعی به آن پرداختیم و مشکل حل و فصل شد.
وی بیان کرد: در ارتباط با ورزش بانوان نیز، اگر خانمی می‌تواند با همسر خود، ترک یک موتور بنشیند، چرا نتواند راکب موتور باشد مگر چه فرقی می‌کند؟ این نظرات بر اساس چه مبانی و اصولی مطرح می‌شود؟ یا در خصوص مشاغل، یک زمانی در همان شورای فرهنگی و اجتماعی زنان مساله این بود که شغل آتش نشانی با شئونات زنان سازگار نیست. اما زمان که گذشت به این نتیجه رسیدیم که «آتش نشان زن» برای اطفای حریق و نجات مصدومین از آنجا که ممکن است ۵۰ درصد حادثه دیدگان زن باشند، یک ضرورت است.
این فعال حقوق زنان گفت: در ارتباط با بسیاری از مشاغل نیز به سبب ضرورت‌های بعدی، زنان ورود کردند وگرنه تفکری وجود داشت که مانع حضور آن‌ها در برخی مشاغل می‌شد. این تفکر آنقدر خود را محق می‌داند که درباره عکس روی جلد یک کتاب درسی نظر می‌دهد. آنهم در شرایطی که یک شخصیت برجسته ایرانی مانند مریم میرزاخانی در دنیا به عنوان یک قهرمان شناخته شده و برایش کتاب می‌نویسند و مورد تقدیرجهانیان قرار می‌گیرد.
او افزود: بی‌سلیقگی از این بیشتر که با وجود یک چهره شناخته شده زن ایرانی در رشته ریاضی، عکس دختران از روی این کتاب درسی حذف شود؟ مردم و عقلای جامعه چنین تفکری را نمی‌پذیرند و دیگر دوره چنین رفتار‌ها و اندیشه‌هایی گذشته است. به همین دلیل است که می‌بینیم که وجدان بیدار جامعه از چنین مسائلی رنجیده می‌شود و واکنش‌های این چنینی نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد باید این تفکر مورد اعتراض قرار بگیرد؛ نه اقدامی که انجام شده است.
این فعال حقوق زنان ادامه داد: با توجه به درگذشت آیت الله العظمی صانعی (ره) بسیار خوب است اشاره کنم که از بین شاگردان حضرت امام ایشان راه استاد خود را به خوبی در پیش گرفت. حضرت امام فقیهی عالم و اندیشمند بودند و دیدگاه‌ها و نظرات فقهی خود را به خصوص در قبال زنان در دوره تحجرمآبی آن زمان مطرح می‌کردند. از تحصیل دختران در دانشگاه ها، رانندگی زنان، شروط ضمن عقد به نفع زنان تا حجاب مواردی بوده که حضرت امام با شجاعت تمام در عصر خودشان برگرفته از نظرات به روز و متناسب با زمان مطرح کرده اند.
شجاعی در پایان گفت: از بین شاگردان امام، آیت الله صانعی مرجعی بودند که بسیار به امام نزدیک بودند و نظرات فقهی ایشان درباره حقوق زن و نقش اجتماعی زن بسیار جالب و به روز است. آیت الله صانعی در بحث مرجعیت زنان تا قضاوت، شهادت، دیه و مسائل مهم دیگر در حوزه زنان نظراتی دادند که بر مبنای مقتضیات روز بوده و بسیار راه گشا است. به همین دلیل هم بود که مورد توجه جامعه و به خصوص جامعه نسوان قرار گرفتند و خداوند انشاالله روح ایشان را با حضرت اباعبدالله الحسین (ع) محشور کند.
منبع: جماران