بررسی میدانی شهرآرا نشان می‌دهد محدودیت سفر به مشهد در روزهای آخر صفر با یک بام و دو هوا در اجرا همراه بود
محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ ظهر روز ۲۳ مهرماه و تنها یک روز مانده به تعطیلی ایام رحلت پیامبر اعظم (ص) و شهادت امام حسن (ع) و امام رضا (ع)، وزارت بهداشت در بیانیه رسمی اعلام کرد که با نامه‌نگاری وزیر بهداشت و موافقت رئیس جمهور، سفر «از» یا «به» ۵ کلان‌شهر مشهد، تهران، ارومیه، اصفهان و کرج به دلیل خطر اوج گرفتن بیش از پیش کرونا ممنوع است؛ تصمیمی که تنها پس از چندساعت، ابهام‌های آن یکی پس از دیگری روشن شد.
اینکه چرا فرودگاه و راه‌آهن و پایانه‌های مسافربری در شهر‌های یادشده همچنان دایر است؟ چرا فروش بلیت قطار و هواپیما و اتوبوس به مقصد مشهد متوقف نشده است و از همه مهم‌تر اینکه چرا راهور مانند فروردین‌ماه، سفت و سخت جلوی ورود و خروج خودرو‌ها را به مشهد نمی‌گیرد؟
ابهامات این‌تصمیم به قدری بود که فرماندار مشهد یک روز پس از ابلاغ، نامه آن را تأیید کرد، اما مسئولان از چگونگی اجرای این‌تصمیم هیچ نگفتند تا با ابهام ایجاد شده پیرامون چگونگی سفر به مشهد، این‌شهر همچنان در ۲ روز اخیر، پذیرای جمعیت زیادی از زائران و مسافران در دهه پایانی ماه صفر باشد.
بازار شلوغ قطار و هواپیما
تنها چندساعت پس از اعلام ممنوعیت سفر به مشهد، یک تصویر از انبوه مسافران منتظر در راه‌آهن تهران که قصد سفر به مشهد را داشتند در شبکه‌های اجتماعی به شکل فراگیر منتشر شد تا این‌تصمیم مشترک وزارت بهداشت و دولت بیش از پیش زیرسؤال برود؛ تصویری که البته در روزهای بعد و در زمان شروع این‌ممنوعیت نیز تکرار شد! جالب اینجاست که همه بلیت‌های قطارِ مشهد برای روزهای ۲۴ و ۲۵ مهرماه در سایت رجا و دیگروبگاه‌های فروش بلیت به صورت کامل به فروش رفته بود و تنها روز پس از ممنوعیت سفر به مشهد و براساس آمار‌های سایت راه‌آهن، از مقصد تهران بیش از ۹ رام قطار وارد شهر مشهد شد و روز قبل از شهادت امام رضا (ع) این‌آمار به ۲۰ رام قطار هم رسیده بود.
رفت‌وآمد‌های ایستگاه راه‌آهن مشهد نیز با وجود همه صحبت‌ها و ادعا‌ها مبنی بر کاهش آمار مسافران، در دهه آخر صفر امسال درست مانند سال‌های گذشته، شلوغ و پُر از مسافر بود. درباره پرواز‌ها نیز هیچ ممنوعیتی در کار نبود و در‌حالی‌که استعلام فرمانداری و استانداری از پایتخت بی‌پاسخ مانده بود، همه بلیت پرواز‌های مشهد از مسیر‌های مختلف فروش رفت و بر اساس آن چه که در برخی سایت‌ها آمده است، در ۲۴ و ۲۵ مهرماه دست‌کم بیش از ۳۰ پرواز داخلی در مشهد به زمین نشست.
هر چند سخنان معاون هماهنگی و امور زیارت استانداری خراسان‌رضوی در گفتگو با مهر نشان می‌دهد که گویا از ابتدا هم هیچ‌برنامه جدی‌ای برای اعمال ممنوعیت بر ناوگان حملونقل عمومی وجود نداشته است. براتی گفته بود که نمی‌توان بر حملونقل ریلی، هوایی و ناوگان عمومی جاده‌ای، محدودیت اعمال کرد. برخی افراد مشهدی هستند، یا به‌هر علت، مشکلی دارند که باید به مشهد بیایند؛ ازاین‌رو نمی‌توان محدودیت‌ها را در همه محور‌های حملونقل، اجرا کرد.
سخت‌گیری لازم نیست. توصیه کنید!
ورودی‌های چهارگانه مشهد در دهه آخر صفر امسال، بسیار خلوت‌تر از سال‌های پیش بودند. طبق اعلام مسئولان ترافیکی استان، خروجی‌های مشهد بیش از ورودی‌ها بود و گویا با وجود ممنوعیت اعلام‌شده در اطلاعیه اول مسئولان، برای جلوگیری از خروج خودرو‌ها و اتوبوس‌های مسافربری از مشهد اقدامی انجام نمی‌شد. از آن سو، اما راه برای شماری از خودرو‌هایی با پلاک غیرمشهدی در برخی مسیر‌ها باز بود و از جلوگیری جدی برای ورود به مشهد خبری نبود.
مشاهده‌های عینی خبرنگاران ما نشان می‌دهد که در ورودی‌های مشهد (ورودی عوارضی مشهد-باغچه از یک‌سو و عوارضی غربی مشهد) خودرو‌هایی با پلاک غیر بومی رفت و آمد می‌کردند. برخی از مسافران نیز اعلام می‌کردند که در مسیر، هیچ‌کس مانع ادامه راه‌شان به مشهد نشده است و تذکری نیز دریافت نکرده‌اند. البته این‌ماجرا با وجود تناقض در سخنان برخی مسئولان چندان هم عجیب به نظر نمی‌رسد.
با وجود اینکه سرپرست استانداری خراسان‌رضوی از اعمال قانون سخت‌گیرانه راهور برای سفر‌های غیرضروری خبر داده بود، سرهنگ هادی امیدوار، رئیس پلیس راهور خراسان‌رضوی، در گفتگو با برخی خبرگزاری‌ها اعلام کرده بود که پلیس، راه مردم را نمی‌بندد و تنها به تذکر و پایش سیستمی اکتفا می‌کندو به پلاک‌های غیربومی نیز اخطار و هشدار برگشت داده می‌شود. البته به موجب اعلام مسئولان پلیس‌راه، خودرو‌هایی که از مُلک‌آباد، قصد ورود به مشهد را داشتند با هشدار جدی پلیس روبه‌رو می‌شدند و اجازه ورود به مشهد را نداشتند و در دیگرورودی‌های مشهد، خودرو‌های پلاک غیربومی، تنها تذکر می‌گرفتند و اگر مایل بودند، می‌توانستند وارد مشهد شوند.
جاده برای اتوبوس‌ها باز است
ورود اتوبوس‌های مسافربری به مشهد نیز گویا براساس دستور پُرابهام وزارت بهداشت آزاد بود و چندروز مانده به شهادت امام رضا (ع) همه بلیت‌های منتهی به مشهد فروش رفته بود و با وجود کاهش شایان‌توجه شمار مسافران به مشهد از پایانه، اما از ممنوعیت سفر «از» یا «به» این‌شهر، خبری نبود و پایانه تا روز شهادت امام رضا (ع) میزبان زائران ازهمه جای کشور و شهر‌های دور و نزدیک بود.
کاروان‌های زیارتی و سیاحتی هم با وجود ممنوعیتی که از پیش روز اربعین برایشان تعیین شده بود، از این‌طریق و به آسانی به مشهد سفر کردند؛ مسئله‌ای که ابوالفضل گنجی، رئیس اداره حملونقل مسافر اداره کل راهداری و حملونقل جاده‌ای خراسان‌رضوی، آن را تایید کرد و چندروز پس از اعلام ممنوعیت سفر به مشهد، با انتقاد از وضعیت ایجاد‌شده، گفت که ناوگان حملونقل عمومی جاده‌ای هیچ ممنوعیتی برای سفر ندارد و هیچ ابلاغی برای نبود وضعیت اتوبوس‌های دربستی، در دست نیست و همه کاروان‌های زیارتی و سیاحتی می‌توانند از داخل و خارج استان به مشهد سفر کنند.
یکی از خروجی‌های جلسه ۲۳ مهرماه ستاد کرونایِ استان، تعطیلی مترو و اتوبوس شهری از ساعت ۱۵ روز پنجشنبه ۲۴ مهر تا صبح روز یکشنبه ۲۶ مهر بود. این‌خبر در حالی سرپرست استانداری خراسان‌رضوی اعلام کرد که مسئولان حملونقل شهری مشهد از افزایش ساعت کاری ناوگان و کاهش سرفاصله قطار‌های مترو سخن گفته بودند. تصمیم تعطیلی حملونقل عمومی، در همان ساعت‌های اولیه پس از انتشاربا انتقاد رو به روشد تا شهرداری، این‌تصمیم را در پی درخواست‌های مردمی لغو کند و اتوبوس‌ها و قطارشهری، شنبه و یکشنبه با همان ظرفیت قبلی و با رعایت بخشنامه‌های بهداشتی به زائران سرویس بدهند.
نگاه پلیس به ماجرا
رئیس پلیس راه فرماندهی انتظامی خراسان رضوی نیز در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، با بیان اینکه اعمال محدودیت‌های این‌دوره با استفاده از تجربه اعمال محدویت‌ها در عید نوروز انجام شد، گفت: برهمین‌اساس محدودیت‌های این‌روز‌ها از عوارضی باغچه در محور غرب و قبل از پلیس‌راه چناران در محور شمال و شرق صورت گرفته است. سرهنگ هادی امیدوار به دلایل انجام این‌اقدام نیز اشاره کرد و افزود: مهم‌ترین علت برای اعمال محدودیت‌ها این بوده است که بسیاری از مردم از اهالی حومه شهر مشهد هستند یا کار آن‌ها در شهرک‌های و شرکت‌های اطراف مشهد است؛ ازاین‌رو باید این‌گونه موارد نیز مد نظر پلیس قرار گیرد. وی افزود: همچنین در طول اجرای این‌طرح باید به مواردی مانند افرادی که پلاک بومی ندارند، اما ساکن مشهد هستند یا دیگر موارد از این‌دست توجه کرد و در نهایت جلوی سفر‌های غیرضروری را گرفت.