۵ هزارمیلیارد ریال مالیات شرکت‌ها در بیرون از استان پرداخت می‌شود که اگر برای مناطق محروم هزینه می‌شد، از رشد حاشیه‌نشینی در مشهد می‌کاست.
محسن موسوی‌زاده | شهرآرانیوز؛ هرچند پیشینه انتقاد از خروج مالیات برخی شرکت‌های فعال در خراسان‌رضوی به سال‌های گذشته برمی‌گردد، اما اظهارنظر دیروز مدیرکل امور اقتصادی‌ودارایی خراسان‌رضوی، مبنی بر پرداخت سالانه دست‌کم ۵ هزار میلیارد ریال مالیات تعدادی از شرکت‌های بزرگ این استان در سایر استان‌ها ازجمله تهران سبب شد تا این مسئله بار دیگر به صدر اخبار رسانه‌ها برگردد. حسین امیررحیمی به ایرنا گفته است: «در بررسی انجام‌شده صرفا شرکت‌های بزرگ، مدنظر قرار گرفته‌اند که شمار آن‌ها ۳۶شرکت در استان است و در سال۱۳۹۸ مالیات خود را به استانی غیر از خراسان‌رضوی پرداخت کرده‌اند.در ابتدای سال در ستاد درآمد‌های استان مشخص شد که تا پایان تیرماه امسال، تعداد این نوع شرکت‌ها با افزایش نسبت‌به پارسال به ۴۳واحد رسیده است.»
به‌گفته این مسئول، مهم‌ترین این واحدها، شرکت‌های فولادی هستند که در حوزه تولید کنسانتره و گندله‌سازی فعالیت می‌کنند. بخشی هم شرکت‌های برخی بانک‌های خصوصی و شرکت مخابرات هستند که مالیات آن‌ها به‌صورت متمرکز در تهران پرداخت می‌شود.
طرح مسئله در شورای گفتگو
پیش از این علیرضا رشیدیان، استاندار سابق خراسان‌رضوی، در جلسه شورای گفتگو در بهمن۱۳۹۶، به خروج مالیات شرکت‌های بزرگ از استان، انتقاد کرده و گفته بود: حساب‌های مالیاتی شرکت‌های بزرگ نباید به دیگر استان‌ها منتقل شود. او تأکید کرده بود: درحالی‌که هزینه آلودگی ناشی از فعالیت این واحدها نصیب استان می‌شود، سود ناشی از فعالیت آن‌ها روانه پایتخت می‌شود.
البته استاندار وقت خراسان‌رضوی فقط به این مسئله بسنده نکرده و در مرداد ۱۳۹۷ برای بازگشت مالیات شرکت‌های بزرگ به استان ضرب‌الاجل تعیین کرده و گفته بود: «تمامی حساب‌های مالیاتی واحد‌های اقتصادی بزرگ فعال در استان، باید تا مهرماه به خراسان‌رضوی منتقل شود.»، با این حال بعد از گذشت بیش از دو سال از پایان ضرب‌الاجل استاندار وقت نه‌تن‌ها این مشکل حل نشده است، بلکه امسال بر تعداد شرکت‌هایی که مالیات خود را در خارج از استان پرداخت می‌کنند، افزوده شده است.
البته دیروز رئیس سازمان مدیریت‌وبرنامه‌ریزی خراسان‌رضوی در گفتگو با ایسنا، از تلاش برای بازگشت مالیات شرکت‌های بزرگ به استان خبر داد و گفت: «موضوع خروج مالیات برخی بنگاه‌های اقتصادی، یک استناد قانونی در قانون بودجه دارد. بر اساس تبصره ۶ بودجه دولت موظف است تا پایان سال، شرکت‌هایی را که دفاتر مرکزی آن‌ها در داخل استان واقع شده‌اند و مالیاتشان در جای دیگری پرداخت می‌شود، شناسایی و مالیاتشان را به محلی که خدمات می‌دهند، منتقل کند.»
رضا جمشیدی افزود: «قرار بود مالیات این شرکت‌ها تا پایان سال قبل، بازگشت داده شود، اما این کار عملیاتی نشد و دوباره حکم قانون بودجه برای امسال صادر شد. تاکنون مالیات ۱۸شرکت به استان منتقل شده است. هفت شرکت با مستنداتی که ارائه کرده‌اند، مشمول این موضوع نمی‌شوند و از این گردونه خارج شده‌اند. کار ۱۸شرکت باقی‌مانده نیز هنوز درحال انجام است.»
محرومیت استان از گردش ۲ هزار میلیارد تومانی ۲ شرکت بزرگ
با توجه به فعالیت برخی از این شرکت‌ها در حوزه معدن، این مسئله را با رئیس انجمن تخصصی معدن و صنایع معدنی خراسان‌رضوی درمیان گذاشتیم. حسین حسین‌زاده با بیان اینکه بخشی از شرکت‌هایی که در حوزه سنگان خواف فعالیت می‌کنند، مالیات خود را در تهران پرداخت می‌کنند، به خبرنگار ما گفت: مجتمع فولاد خواف، نگین احیای سپاهان، اپال پارسیان و فولاد مبارکه ازجمله شرکت‌هایی هستند که باوجود فعالیت در خراسان‌رضوی، به استان ما مالیات نمی‌دهند. وی با بیان اینکه فقط حجم سرمایه‌گذاری دو شرکت اپال پارسیان و فولاد مبارکه در خراسان‌رضوی ۲ هزارمیلیارد تومان است، گفت: پرداخت نکردن مالیات آن‌ها به خراسان‌رضوی، سبب شده است استان ما از این حجم گردش مالی محروم شود.
وی بیان کرد: ما پیشنهاد کرده‌ایم که به‌دلیل فعالیت این شرکت‌ها در مناطق محروم خراسان‌رضوی، آن‌ها در پروژه‌های محرومیت‌زدایی مناطق مستقر خود، سهیم شوند. این مسئله می‌تواند با محرومیت‌زدایی، روند گسترش حاشیه‌نشینی در مشهد را هم کنترل کند. طبق بررسی‌های سایت بورس‌پرس، اپال‌کانی‌پارس سال ۸۵ تاسیس شده و شرکت سرمایه‌گذاری پارسیان، مالک ۹/۹۹ درصدی آن است. این شرکت ۲ هزار میلیارد تومانی، سهام‌دار دو شرکت اپال پارسیان سنگان (با تولید ۵ میلیون تن گندله) و فولاد سبزوار است، با این حال به گفته حسین‌زاده، مالیات خود را در تهران پرداخت می‌کند.
وضعیت ایران‌خودروی خراسان
با توجه به مطرح بودن نام شرکت ایران‌خودروی خراسان به‌عنوان یکی از شرکت‌هایی که مالیاتش در استان پرداخت نمی‌شود، این مسئله را با رئیس کمیسیون مالیات، کار و تأمین‌اجتماعی اتاق بازرگانی خراسان‌رضوی درمیان گذاشتیم. احمد اثنی‌عشری به خبرنگار ما گفت: فعالیت شرکت ایران‌خودروی خراسان به‌صورت حق‌العمل کار است. به عبارتی براساس هر تعداد خودروی تولیدی، مبلغی از ایران‌خودروی کشور دریافت می‌کند، با این‌حال مسئولان استان پیگیر هستند که این کارخانه به یک واحد مستقل تبدیل شود تا استان بیشتر از مواهب استقرار آن برخوردار شود. وی درباره مالیات سایر شرکت‌هایی که در تهران پرداخت می‌شود، نیز گفت: در این‌باره پیگیری‌های خوبی شده است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال، حساب این شرکت‌ها به استان منتقل شود.
معاون هماهنگی اموراقتصادی استانداری خراسان رضوی هم درباره انتقال حساب‌های مالیاتی شرکت‌های بزرگ به استان، به خبرنگار ما گفت: ایران‌خودروی خراسان اکنون در استان مالیات پرداخت می‌کند. درباره سایر شرکت‌ها نیز درحال پیگیری انتقال حساب آن‌ها به استان هستیم. علی رسولیان افزود: البته مالیات برخی شرکت‌ها با اقدامات صورت‌گرفته به استان منتقل شده است و پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آینده بتوانیم حساب سایر شرکت‌ها را نیز به استان منتقل کنیم.