یکم
در به‌روزرسانی جدید تلگرام چه اتفاقی افتاده است؟ اتفاقاتی عجیب و غریب.
تلگرام در آخرین به‌روزرسانی خود، مشخصا ۲قابلیت تازه را برای کاربران خود فراهم کرده است:
الف) امکان پاک کردن هر کدام از پیغام‌های خود و طرف مقابل بدون محدودیت زمانی؛ یعنی شما می‌توانید تک‌تک گفت‌وگوها را در هر زمان ولو ماه‌ها بعد، به صورت دائمی پاک کنید. نکته عجیب این به‌روزرسانی آن است که شما حالا دیگر این توانایی را دارید که علاوه بر پیغام خود، پیغام طرف مقابل را نیز محو کنید؛ به گونه‌ای که او دیگر به پیغامی که خودش ارسال کرده است دسترسی نخواهد داشت.
ب) امکان پاک کردن سابقه گفت‌وگوها به صورت کامل، به گونه‌ای که طرف مقابل شما نیز پس از آن، دیگر هرگز سابقه گفت‌وگوها را مشاهده نخواهد کرد.
دوم
مشکل کجاست؟ امکان پاک کردن پیغام‌های خود و دیگری قابلیت استنادپذیری تلگرام در محاکم قضایی را به صورت کامل مخدوش می‌کند. اسکرین‌شات‌ها زمانی نزد دادگاه اعتبار دارند که متن مندرج در صفحات اسکرین‌شات و صفحه تلفن همراه از سوی ضابط قضایی، تطبیق داده شده و طی صورت‌جلسه‌ای، مستندسازی شود. با قابلیت جدید تلگرام، عملا فرستنده می‌تواند در هر زمان از ویژگی خودتخریبی نرم‌افزار برای پاک کردن یا دست‌کاری انتخابی پیغام‌ها استفاده کند.
سوم
پاول دورف، مؤسس تلگرام، در دفاع از به‌روزرسانی جدید تلگرام اعلام کرده است این قابلیت برای دفاع از «حق بر فراموشی» و کنترل داده‌ها ایجاد شده است. شخصیت افراد به صورت مداوم در حال تغییر است و نباید فرد را بر اساس محتوای یک گفت وگو که ممکن است سال‌ها قبل در حالت خشم، اندوه یا واکنش به یک رویداد بیرونی شکل گرفته است قضاوت کرد. منطق آقای دورف آن است که افراد باید همواره این امکان را داشته باشند که رد پای ناخوشایند خود را از سابقه اینترنت پاک کنند.
چهارم
در مورد حفاظت از متن گفت‌وگوها، پیش‌تر توضیح داده‌ام. فعلا همان قطع کامل اینترنت و کلیه فیلترشکن‌ها تا زمان مشاهده متن گفت‌وگوها از سوی پلیس فتا تنها راه مراقبت از داده‌هاست اگرچه همین کورسوی امید نیز با قابلیت پاک کردن دائمی سابقه گفت‌وگوها از نظر قابلیت اثبات حقوقی بسیار ضعیف به نظر می‌رسد.
پس راه حل چیست؟
گفت‌وگوهایی را که می‌خواهید به عنوان مستند قضایی ثبت و به آن ارجاع کنید، در واتس‌اپ انجام دهید. با به‌روزرسانی جدید تلگرام، هم امکان مستندسازی گفت‌وگوها در دادگاه بسیار دشوار به نظر می‌رسد و هم امکان دست‌کاری در ساختار گفت‌وگوها و امکان ایجاد سوءبرداشت‌های جدی برای سوءاستفاده‌گران بسیار ساده شده است.
کاوه راد
وکیل پایه یک دادگستری