برنامه گفتگو محور «پایان باز»، کار مشترک حمید سبحانی و محسن سراجی، دو هنرمند مشهدی است که یکی عکاس و دیگری مجسمه‌ساز است. آن‌ها با این برنامه برای مخاطبان بیشتری از دغدغه‌های خود درباره مسائل فرهنگی و هنری و در گفتگو با چهره‌های مشهدی و متخصص در حوزه کاری خود، می‌گویند. در ادامه، گفتگو با حمید سبحانی کارگردان «پایان‌باز» و محسن سراجی، ایده‌پرداز پیش روی شماست.
لیلا کوچک‌زاده | شهرآرانیوز - برنامه گفتگو محور «پایان باز»، کار مشترک حمید سبحانی و محسن سراجی، دو هنرمند مشهدی است که یکی عکاس و دیگری مجسمه‌ساز است. آن‌ها که سال‌هاست در حوزه تخصصی خود ورزیده شده‌اند، حالا با این برنامه برای مخاطبان بیشتری از دغدغه‌های خود درباره مسائل فرهنگی و هنری و در گفتگو با چهره‌های مشهدی و متخصص در حوزه کاری خود، می‌گویند.
پرسش اول آن‌ها درباره «وطن» است و سؤال پایانی نیز «اگر مجسمه‌ساز بودید، مجسمه چه کسی را می‌ساختید» سؤال‌های دیگر، اما بداهه است و هنگام ضبط تهیه برنامه، مطرح می‌شود.
تاکنون چهار قسمت از «پایان باز» در کارگاه مجسمه‌سازی دانشگاه فردوسی و در گفتگو با مسعود نبی‌دوست، پژوهشگر فرهنگ عامه، بیتا بابلیان، پژوهشگر هنر، آراد آریا موسیقی‌دان و خواننده و فرامرز عامل بردبار عکاس پیشکسوت مشهدی در صفحه این برنامه در فضای اینستاگرام قرار گرفته است و مهمانان دیگر حسین لعل بذری، حمید صادقی، سلمان نظافت و ... در بخش اول خواهند بود.
باتوجه به اینکه تهیه‌کننده این برنامه، «رسانه خبری و تحلیل هنر مشهد» است، در بخش اول و دوم برنامه، گفتگو‌ها نیز حول محور هنر و فرهنگ مشهد خواهد بود و مهمانان نیز به مشهد ارتباط دارند. اما در آینده به فکر دعوت از مهمانان ملی هستند. در ادامه، گفتگو با حمید سبحانی کارگردان «پایان‌باز» و محسن سراجی، ایده‌پرداز پیش روی شماست.
تیزر برنامه «پایان باز»
فردوسی را بهانه کردیم
حمید سبحانی کارگردان «پایان باز» درباره ایده شکل‌گیری این برنامه می‌گوید: در زمان ساخت مجسمه فردوسی در کارگاه دانشگاه فردوسی و به پیشنهاد آقای سراجی، تصمیم گرفتیم فردوسی را بهانه کنیم و در همین کارگاه، گفتگو‌هایی درباره کارکرد هنر در فضای شهری و خود فردوسی و اهمیت شاهنامه تهیه کنیم. پس زمینه مهمانان ما نیز سر مجسمه فردوسی است.
به گفته این عکاس مشهدی، برای انتخاب مهمانان، اتاق فکری تشکیل داده‌اند و تصمیم می‌گیرند صاحبان اندیشه‌های مختلف و هنرمندانی در حوزه موسیقی، پژوهشگر هنر و نویسنده و حتی استاد دانشگاه را دعوت کنند.
او در این باره توضیح می‌دهد: در برنامه‌هایی با نگاه به فضا‌های اجتماعی و شهری، همیشه فعالان فرهنگی و هنری که وابسته به جامعه فرهیختگان بوده‌اند، صحبت کرده و نظر داده‌اند. افرادی که معمولا گرایش‌های سیاسی و اجتماعی مشخصی هم دارند، اما در «پایان باز» با هنرمندان گوناگونی گفتگو خواهیم کرد؛ بدون قضاوتگری و هدفی مشخص و در خدمت به صنف و گروهی خاص.
او به این هم اشاره می‌کند که یکی از مهمانان بخش دوم، دکتر محمدجعفر یاحقی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد خواهد بود. سبحانی همچنین درباره مدت زمان پخش برنامه می‌گوید: این برنامه می‌توانست، یک ساعت خروجی مفید داشته باشد، اما نمی‌خواستیم گفتگو‌ها از حوصله مخاطب خارج شود و اکنون هر برنامه‌ای حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه است که در پلتفرم‌های مختلف شبکه اجتماعی منتشر خواهد شد.
کارگردان «پایان باز»، بازخورد برنامه را در این مدت و پس از پخش سه قسمت، مثبت می‌داند و می‌گوید: بسیاری از علاقه‌مندان برنامه را منتشر کرده‌اند. اما تاکنون بیشتر از اینکه به دنبال انتشار برنامه باشیم، درحال جمع‌کردن ایده‌ها و گفتگو‌ها هستیم و قطعا پس از تهیه و تدوین برنامه، بستر انتشار آن در فضا‌های مختلف فراهم می‌شود.
او در ادامه اضافه می‌کند: طبیعتا اگر این برنامه را مخاطبان بیشتری ببیند کاملا مطلوب ماست، اما به هر قیمتی این کار را نمی‌کنیم. چون یکی از ویژگی‌های رسانه‌های اجتماعی این است که موضوعی را سریع مطرح می‌کند و سریع هم از دید کنار می‌رود و ما تمایل نداریم این اتفاق برای «پایان باز» بیفتد. ضمن اینکه گفتگو‌های ما، تاریخ مصرف ندارند و هر زمانی برای مخاطب می‌تواند تازگی داشته باشد.
سؤالات بداهه از ویژگی‌های «پایان باز»
اما یکی از ویژگی‌های مهم برنامه «پایان باز» که سازندگانش نیز روی آن تأکید دارند، سؤالات بداهه در حین ضبط برنامه از مهمانان است. محسن سراجی که وظیفه تهیه گفتگو‌ها را به عهده دارد، اما صدا و تصویر او دیده نمی‌شود، در این باره می‌گوید: سال‌هاست دغدغه ما در فضای فرهنگی و هنری مشهد، ایجاد بستری برای گفتگو بدون قضاوتگری درباره مسائل فرهنگی و هنری شهر بوده است.
پایان باز هم دیالوگ‌هایی در دایره فرهنگ و هنر و پرسش از مفاهیمی همچون وطن، آینده، زبان، مفاخر و کارکرد هنر در فضا‌های شهری است. اما گفتگو‌های ما فی‌البداهه و در حین ضبط برنامه شکل می‌گیرد و سؤالات از قبل، تعیین نشده است. درواقع من ترجیح می‌دهم در ابتدا شناخت کاملی از مهمانم داشته باشم و دنبال دغدغه مشترک با او هستم و این دغدغه را در روند گفتگو در برنامه جاری می‌کنم.
به نظر این هنرمند مشهدی، گفتگو‌های بداهه، به برنامه جذابیت می‌دهد، چون نه مهمان به درستی می‌داند که قرار است، درباره چه موضوع‌هایی صحبت کند و نه گفت‌وگوکننده سؤالات از پیش تهیه‌شده را در اختیار دارد و این پاسخ‌های مهمانان است که سؤال‌ها را می‌سازد.
به دنبال بالابردن سطح آگاهی
سراجی به این هم اشاره می‌کند که به طور معمول، برنامه‌های گفت‌وگومحور، مبتنی بر معرفی شخصیت‌هاست. اما «پایان باز» به دنبال انتقال معنا و مفهوم و بالابردن سطحی از آگاهی مخاطبان است. او می‌گوید: در «پایان باز» سعیمان بر این هم هست که گفتگو‌ها متناسب با تخصص مهمان‌هایمان پیش برود. برای نمونه، در برنامه دوم ما و در گفتگو با خانم بیتا بابلیان که پژوهشگر هنر و مدرس دانشگاه هستند، گفتگو به سمت نگاه آکادمیک به هنر در فضا‌های شهری پیش رفت و این‌گونه به نظر می‌رسد که این گفتگو‌ها جنبه آموزشی یافته و همین موضوع، آن را جذاب کرده است.
او «پایان باز» را برنامه‌ای مستندگونه نمی‌داند بلکه برنامه‌ای با درونمایه انتقادی می‌خواند: ما ترجیح می‌دهیم مخاطبان پس از دیدن گفتگو‌های ما به این فکر کنند که چه‌کاری در دایره فرهنگ و هنر می‌توانستند انجام بدهند که نداده‌اند و چه‌کاری باید انجام بدهند. درواقع اگر یک سؤال و یک پاسخ در این حوزه در ذهن مخاطبانمان ایجاد شود، برای ما کافی است.
تاکنون ۸ قسمت از برنامه «پایان باز» در گفتگو با طیف‌های مختلفی از هنرمندان و نیز گروهی از کارگران ساده و در کارگاه هنری دانشگاه فردوسی برداشت شده است. سراجی با اشاره به این موضوع درباره ساخت ادامه این برنامه می‌گوید: هنوز ایده‌ای برای بخش‌های بعدی نداریم و اکنون در حال گرفتن بازخورد از همین چند قسمت پخش‌شده در بخش اول هستیم. اما گفتگو‌های بداهه را تا پایان این برنامه ادامه خواهیم داد.