مغربی - هفته گذشته سالگرد کلنل محمدتقی‌خان پسیان به همت انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان و خانواده این افسر شجاع برگزار شد.
در این آیین که دهم مهرماه در کنار مقبره کلنل واقع در باغ نادری مشهد برگزار شد، جمعی از فعالان فرهنگی و تاریخی از اعضای شورای شهر درخواست کردند به پاس رشادت‌های این افسر شجاع خیابانی در مشهد به نام او مزین شود.
در ابتدای این مراسم یوسف متولی حقیقی، نویسنده کتاب «از تبریز تا مشهد»، که شرحی بر زندگی کلنل است، طی سخنانی به تشریح مراحل مختلف زندگی این افسر آزادی‌خواه پرداخت.
وی در این مراسم گفت: کلنل پسیان در دوران نوجوانی در راه دفاع از مشروطیت و برای مقابله با قزاق‌ها که دست‌نشانده اجانب بودند فعالیت بسیار کرد. او بعد از ناکامی دولت مهاجران در کرمانشاه و اشغال ایران توسط طرف روس در جنگ جهانی اول، برای ادامه تحصیل به اروپا رفت و در آنجا به ادامه تحصیلات نظامی پرداخت.
متولی حقیقی افزود: او مدتی پس از بازگشت از اروپا به‌عنوان فرمانده ژاندارمری خراسان منصوب شد و طی مدت کوتاهی درحالی‌که پایتخت کمتر از دو هزار نفر نیروی ژاندارمری داشت، موفق شده بود چهار هزار نیروی آماده‌به‌خدمت در ژاندارمری خراسان را سازمان‌دهی کند.
نویسنده کتاب «از تبریز تا مشهد» پس از بیان بخش‌هایی از مبارزات کلنل پسیان در مشهد علیه استبداد قوام و نیروهای وابسته به انگلستان به سرنوشت مقبره این افسر ایران‌دوست اشاره کرد و گفت: ماجرای مدفن کلنل پسیان موضوعی نادر در کشور است. قبر کلنل تاکنون پنج بار جابه‌جاشده و جای فعلی‌اش تا بعد از انقلاب و حوالی دهه ۷۰ ناشناس بوده است.
وی در پایان گفت: از مدیران شهری درخواست دارم که با نام‌گذاری بنا یا خیابانی به نام این افسر بزرگ، او را بیش‌ازپیش به مردم معرفی کنند.
فریده پسیان، نوه عموی کلنل پسیان که در مشهد زندگی می‌کند، دیگر فردی بود که در این مراسم سخنرانی کرد. وی ضمن بیان پاره‌ای از خصوصیات خانوادگی خاندان پسیان گفت: خاندان پسیان 8شهید در راه آزادی ایران فدا کرده‌اند که آخرین آن‌ها کلنل محمدتقی‌خان است.
همچنین رضا سلیمان‌نوری، رئیس انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان، با اشاره به وضعیت سیاسی اجتماعی ایران در سال‌های پایانی حکومت قاجارها گفت: کلنل پسیان را می‌توان مشهورترین ایرانی ضداستبداد و استعمار سده اخیر دانست که به‌رغم دین‌داری و ایران‌دوستی، سابقه رسمی فراگیری علوم دینی در پرونده خود ندارد. امری که شاید بتوان آن را در کنار جملات مشهور میهن‌پرستانه به یادگار مانده‌ای از او چون «مرا اگر بکشند قطرات خونم کلمه ایران را ترسیم خواهند کرد و اگر بسوزانند خاکسترم نام وطن را تشکیل خواهد داد» یا «من حاضر نیستم که خونی از بینی یک ایرانی بریزد و راضی‌تر دارم گلوله به سینه من بخورد تا آن گلوله به دیوار قلعه‌ای از قلاع ایران اصابت کند»، عاملی برای عدم توجه لازم به این بزرگمرد در سال‌های پس از انقلاب دانست؛ این درحالی است که برخلاف تصور رایج، هرچند کلنل مردی ایران‌دوست بود، اما به‌شدت مسائل دینی و شرعی را نیز موردتوجه قرار می‌داد.
وی افزود: درباره میهن‌پرستی ایشان باید گفت، «شهادت‌طلبی خانوادگی» بخشی از سنت‌ها و میراث ماندگار خاندان پسیان به شمار می‌رود. کلنل خود در تلگرافی که به هنگام حکومت در خراسان برای «امیر شوکت‌الملک علم» حاکم قائن و سیستان مخابره کرده، در معرفی سوابق خدمات خانواده خود به ایران‌زمین نوشته است: «در راه خدمت به مملکت، برادر و پسرعمویم در شیراز، پدرم در اردبیل، جدم در سالار (فتنه‌سالار در مشهد)، عموی بزرگم در شاهرود، جد بزرگم در هرات و جد بزرگ مادری‌ام در زنجان کشته‌شده‌اند.»
سلیمان‌نوری در ادامه به مفاخر این شخصیت برجسته اشاره کرد و گفت: کلنل محمدتقی‌خان پسیان، نخستین خلبان ایرانی است و تنها خلبانی است که در جنگ جهانی اول در نیروی هوایی آلمان حضورداشته است. همچنین تنها ایرانی‌ای است که «نشان صلیب آهنین» را از امپراطور وقت آلمان برای رشادت در جنگ علیه روسیه دریافت کرده است. او تنها فرمانده ایرانی‌ای است که توانسته بعد از شکست ترکمانچای، روس‌ها را شکست داده و همدان را از زیر سلطه آن‌ها خارج کند. پسیان در همان عمر کوتاه خود نخستین مترجم آلمانی به فارسی است و اولین پیانیست ایرانی است که توانایی نت‌نویسی برای پیانو داشته است.
رئیس هیئت مدیره انجمن توسعه گردشگری چهارباغ خراسان در پایان گفت: با توجه به مواردی که در بالا برشمردم از طرف تشکل متبوع خود و یکایک علاقه‌مندان به تاریخ و هویت ایران‌زمین از اعضای شورای اسلامی شهر مشهد که در این برنامه حاضر هستند می‌خواهم تا با نام‌گذاری خیابان یا بنایی به نام افسر اصلاح‌طلب و آزادی‌خواه کلنل محمدتقی‌خان پسیان، دین خود را به این بزرگمرد ادا کنند.
پس‌ازاین سخنان حاضران مراسم که محمدرضا حیدری، رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، حمیدرضا موحدی‌زاده، نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، بتول گندمی، رئیس کمیسیون برنامه‌وبودجه شورای اسلامی شهر مشهد، محسن قریب مشاور شهردار و استاد ادیبیان پیش‌کسوت عرصه گردشگری خراسان در بین آن‌ها دیده می‌شدند، با گذاشتن شاخه گل بر مقبره کلنل محمدتقی‌خان پسیان به این افسر آزاده ادای احترام کردند.