نگار راد| سال‌های دهه60 و 70 را باید سال‌های رونق فیلم‌های حوزه کودک و نوجوان در تلویزیون دانست؛ سال‌هایی که از تلفن همراه و تبلت خبری نبود و پویانمایی‌های روز دنیا مثل حالا در چشم‌برهم‌زدنی به دست کودکان نمی‌رسید، از این‌رو درکنار بازی در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر، تنها تلویزیون ملی بود که می‌توانست برای کودکان خاطره‌سازی کند.
صداوسیما نیز باتوجه‌به فضای موجود و همچنین بهره‌گیری از توانایی هنرمندانی چون مرضیه برومند، رضا عطاران و ایرج طهماسب به‌خوبی توانست برنامه‌های تاثیرگذار بسیاری را برای کودکان روانه آنتن کند؛ برنامه‌هایی که با گذشت بیش از 20سال از تولید آن‌ها، همچنان بازپخش‌شان می‌تواند بیش از برنامه‌های انگشت‌شمار تولیدشده حوزه کودک در سال‌های جدید، مخاطبان را با خود همراه کند. دسترسی راحت به پویانمایی‌های روز دنیا، اختصاص ندادن بودجه‌ای مناسب برای تولید برنامه و قهر هنرمندان کارکشته با تلویزیون، باعث شده است بچه‌های دهه60 و 70 آخرین گروه‌هایی باشند که با برنامه‌های کودک تلویزیون خاطره دارند، به‌هرحال آن روزها گذشته است و تنها می‌توان برنامه‌های کودک خاطره‌انگیز آن زمان را مرور کرد. ما نیز هم‌زمان با روز ملی کودک، برخی از پرطرفدارترین این برنامه‌ها را مرور کردیم.
زوج گیج تلویزیون
از میان زوج‌های خاطره‌انگیز تلویزیون می‌توان از «چاق و لاغر» نام برد؛ دو شخصیتی که از طرف رئیس بزرگ مأموریت داشتند دست به خرابکاری بزنند ولی با بی‌عرضگی خود، باعث عصبانی شدن رئیس می‌شدند. این مجموعه با سه کارگردان مختلف در سال‌های65 تا 67 در همین قالب عروسکی از تلویزیون پخش شد اما در سال68 در سری چهارم آن با کارگردانی امید قهرایی این شخصیت‌ها تبدیل به دو آدم ماسک‌پوش با بازی اسدا... یکتا و کامران وصالی شدند. نقش رئیس بزرگ را هم فریدون آهی بازی می‌کرد.
ماجرایی عروسکی از یک مدرسه
«مدرسه موش‌ها» در دهه60 با هدف تشویق بچه‌ها برای رفتن به مدرسه درقالب بخشی از یک جُنگ ده‌قسمتی به کارگردانی مرضیه برومند ساخته شد، اما استقبال مردم، باعث شد سری دوم آن در ۱۰۴قسمت به نمایش گذاشته شود. از محبوب‌ترین عروسک‌های این مجموعه می‌توان به کپل، گوش‌دراز، دُم‌باریک و نارنجی اشاره کرد؛ عروسک‌هایی که با عروسک‌گردانی و صداپیشگی افرادی چون ایرج طهماسب، حمید جبلی و فاطمه معتمدآریا جان گرفته بودند.
خاطره از جنس «فتوانیمیشن»
در دهه60، سریالی با عنوان «علی‌کوچولو» با سه کارگردان متفاوت روانه آنتن شد که به شیوه «فتوانیمیشن» با ترکیبی از عکس، نقاشی، موسیقی، دیالوگ و نریشن ساخته شده بود. شخصیت اصلی این مجموعه، پسر خردسالی به نام علی(با بازی امید آهنگر) بود که پدرش در جبهه بود و با مادرش زندگی می‌کرد. داستان این سریال حول ماجراهایی می‌چرخید که علی و دو دوست کوچکش، رقم می‌زدند و درنهایت داستان با حضور مادر و کمک‌های او به پایان می‌رسید.
تکه‌کلامی برای مردم
«مجید دلبندم» به کارگردانی رضا عطاران ماجرای عروسکی دست‌دراز به نام مجید با گویندگی مجید صالحی بود که با شیرین‌کاری‌هایش در هر قسمت، ماجراهای متفاوتی را خلق می‌کرد. او دائم کلمات را به‌صورت اشتباه بیان می‌کرد، اعضای خانواده نیز همیشه با دیالوگ «مجید دلبندم...»، صحبت‌های او را تصحیح می‌کردند. در این مجموعه بازیگرانی چون حمید لولایی، رضا عطاران، سیدجواد رضویان، مجید صالحی و زیبا بروفه نیز به ایفای نقش پرداخته‌اند.
برآورده شدن آرزوها
«قصه‌های تابه‌تا» از ساخته‌های محبوب مرضیه برومند در حوزه کودکان است. برومند این‌بار شخصیت عجیبی با نام «زی‌زی‌گولو» را به بچه‌ها معرفی کرد. این شخصیت از سیاره‌ای ناشناخته به زمین آمده بود و یک تکه‌کلام داشت که هر آرزویی را برآورده می‌کرد: «زی‌زی‌گولو آسی‌‌پاسی د‌راکوتا تابه‌تا». این سریال که در اوایل دهه70 روانه آنتن شد، سعی می‌کرد درقالب داستان‌های مختلف، آداب معاشرت را به کودکان بیاموزد. درکنار زی‌زی‌گلو بازیگرانی چون امیرحسین صدیق و لیلی رشیدی به ایفای نقش می‌پرداختند. تیم قوی این سریال هر جمعه صبح، کودکان و بزرگ‌سالان را پای تلویزیون نشاند.
خونه‌ای پر از قصه
سال66 مرضیه برومند بار دیگر به‌سراغ ساخت یک مجموعه عروسکی رفت. او درقالب مجموعه‌ای به نام «خونه مادربزرگه» عروسک‌های دوست‌داشتنی‌ای چون مخمل، هاپوکومار، نوک‌سیاه و نوک‌طلایی را به کودکان معرفی کرد. در این مجموعه بیست‌وچهارقسمتی، مخمل با صدای بهرام شاه‌محمدلو بیش از دیگر عروسک‌ها محبوبیت پیدا کرد؛ گربه غرغرویی که کارش ایجاد اختلاف میان مادربزرگه و سایر اعضای خانه بود. در «خونه مادربزرگه» صداپیشگان دیگری نیز چون هنگامه مفید، راضیه برومند، هرمز هدایت، رضا بابک، آزاده پورمختار، مریم سعادت و فاطمه معتمدآریا حضور داشتند.
شخصیت محبوب چند دهه
مگر می‌شود نامی از شخصیت‌های محبوب عروسکی برد اما از کلاه‌قرمزی یاد نکرد؟ ساخت این عروسک به اوایل دهه70 و برنامه تلویزیونی «صندوق پست» برمی‌گردد؛ برنامه‌ای ترکیبی از نمایش مجری(ایرج طهماسب) و عروسک که در آن سعی شده بود به‌جای نصیحت مستقیم، از روش آموزش استفاده شود. درمیان عروسک‌های مختلفی که به این مجموعه آمدند، کلاه‌قرمزی میان بچه‌ها محبوبیت بسیاری پیدا کرد، به‌طوری‌که کم‌کم به شخصیت ثابت این برنامه تبدیل شد. بعدها نیز پای کلاه‌قرمزی به سینما باز شد. این شخصیت سال88 بار دیگر به تلویزیون بازگشت.